Άρθρα – ΔΠΧΑ 16 – Όμιλος εταιρειών, χρήση διαφορετικών επιτοκίων για την προεξόφληση μελλοντικών μισθωμάτων – Μεταβλητές πληρωμές – Τεκμαρτό και διαφορικό επιτόκιο – ΣΟΛ ΑΕ

Αναδημοσίευση από το Ενημερωτικό Δελτίο Σεπτεμβρίου 2019 της ΣΟΛ Α.Ε.
www.solcrowe.gr

ΔΠΧΑ 16 – ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ, ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΣΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΜΙΣΘΩΜΑΤΩΝ – ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ – ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ

ΕΡΩΤΗΜΑ
Ο Όμιλος ΧΧΧΧΧΧ δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες, για τις οποίες το οικονομικό περιβάλλον παρουσιάζει διαφορές από χώρα σε χώρα, με συνέπεια να προκύπτουν σημαντικές διαφορές στα τεκμαρτά και διαφορικά επιτόκια προσδιορισμού της παρούσας αξίας των υποχρεώσεων μίσθωσης. Επίσης σε ορισμένες από αυτές τις χώρες ο πληθωρισμός ανέρχεται σε σημαντικά επίπεδα και τα μισθώματα περιέχουν συμφωνία μεταβολής των μισθωμάτων ανάλογα με τον πληθωρισμό.

1ο Ερώτημα: Είναι ορθό να χρησιμοποιηθεί διαφορετικό επιτόκιο για κάθε χώρα – εταιρεία του Ομίλου ή πρέπει να χρησιμοποιηθεί κοινό επιτόκιο για το σύνολο των εταιρειών του Ομίλου;

2ο Ερώτημα: Σε κάποιες χώρες το τεκμαρτό επιτόκιο των συμβάσεων μίσθωσης είναι πολύ υψηλό και το επιτόκιο δανεισμού (διαφορικό επιτόκιο) των θυγατρικών εταιρειών, που δραστηριοποιούνται σε αυτές τις χώρες, διαφοροποιείται αρκετά από το αντίστοιχο της μητρικής εταιρείας. Σε αυτή την περίπτωση θα χρησιμοποιείται το τεκμαρτό επιτόκιο της μίσθωσης, το διαφορικό επιτόκιο των θυγατρικών εταιρειών ή το αντίστοιχο διαφορικό επιτόκιο της μητρικής εταιρείας (Ομίλου);

3ο Ερώτημα: Κατά την αρχική καταχώριση των περιουσιακών στοιχείων με δικαίωμα χρήσης, η προεξόφληση των μελλοντικών μισθωμάτων θα πραγματοποιηθεί λαμβάνοντας υπόψη και τις πιθανές αυξήσεις μισθωμάτων λόγω πληθωρισμού;

ΓΝΩΜΗ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ

Στην παράγραφο 26 του ΔΠΧΑ 16 αναφέρεται ότι:

«Κατά την ημερομηνία έναρξης της μισθωτικής περιόδου, ο μισθωτής επιμετρά την υποχρέωση από τη μίσθωση στην παρούσα αξία των μισθωμάτων τα οποία παραμένουν ανεξόφλητα κατά την ημερομηνία αυτή. Τα μισθώματα προεξοφλούνται με το τεκμαρτό επιτόκιο της μίσθωσης, εφόσον μπορεί να καθοριστεί εύκολα. Εάν αυτό το επιτόκιο δεν μπορεί να καθοριστεί εύκολα, ο μισθωτής χρησιμοποιεί το διαφορικό επιτόκιο δανεισμού του μισθωτή.».

Στους ορισμούς του Παραρτήματος Α του ΔΠΧΑ 16 ως διαφορικό επιτόκιο ορίζεται:

«Το επιτόκιο με το οποίο θα επιβαρυνόταν ο μισθωτής εάν δανειζόταν τα απαραίτητα κεφάλαια για την αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου παρόμοιας αξίας με το περιουσιακό στοιχείο με δικαίωμα χρήσης, για παρόμοια χρονική περίοδο, με παρόμοιες εξασφαλίσεις και σε παρόμοιο οικονομικό περιβάλλον.».

Στην παράγραφο 42 του ΔΠΧΑ 16 αναφέρεται ότι:

«Ο μισθωτής επανεπιμετρά την υποχρέωση από τη μίσθωση προεξοφλώντας τα αναθεωρημένα μισθώματα, εάν:

……………………………………………………………………………………………………..β) έχει επέλθει μεταβολή στα μελλοντικά μισθώματα λόγω μεταβολής στον δείκτη ή το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των εν λόγω πληρωμών, όπως, για παράδειγμα, μεταβολή η οποία διενεργείται με σκοπό να αποτυπωθούν οι αλλαγές στις τιμές των ενοικίων της αγοράς μετά από επισκόπηση της αγοράς μισθωμάτων. Ο μισθωτής επανεπιμετρά την υποχρέωση από τη μίσθωση για να αποτυπώσει τα εν λόγω αναθεωρημένα μισθώματα μόνο όταν επέλθει μεταβολή στις ταμειακές ροές (δηλαδή, όταν ισχύσει η προσαρμογή στα μισθώματα). Ο μισθωτής προσδιορίζει τα αναθεωρημένα μισθώματα για την υπολειπόμενη διάρκεια μίσθωσης με βάση τις αναθεωρημένες συμβατικές καταβολές.».

1ο Ερώτημα

Η χρηματοοικονομική υποχρέωση καταχωρίζεται στην παρούσα αξία των πληρωμών προεξοφλημένη με το επιτόκιο της μίσθωσης. Συνεπώς εάν ο Όμιλος έχει πλήθος μισθώσεων θα χρησιμοποιεί για κάθε μίσθωση ή χαρτοφυλάκιο μισθώσεων διαφορετικό επιτόκιο. Στο Πρότυπο δεν αναφέρεται διαφορετική προσέγγιση στην περίπτωση που υπάρχει απόκλιση ανάμεσα στα επιτόκια των συμβάσεων και ως εκ τούτου δεν μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα η απόκλιση επιτοκίων μεταξύ των χωρών. Άρα ο Όμιλος θα χρησιμοποιήσει διαφορετικά επιτόκια για κάθε σύμβαση χωριστά ανεξάρτητα σε ποια χώρα πραγματοποιείται η μίσθωση.

2ο Ερώτημα

Η χρήση του διαφορικού επιτοκίου γίνεται μόνο στην περίπτωση που δεν μπορεί να καθοριστεί εύκολα το τεκμαρτό επιτόκιο μίσθωσης. Δεν δίνεται από το Πρότυπο η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε τεκμαρτό και διαφορικό επιτόκιο αλλά δεδομένης της δυσκολίας προσδιορισμού του τεκμαρτού επιτοκίου, δίνεται η επιλογή χρήσης του διαφορικού επιτοκίου. Επίσης το διαφορικό επιτόκιο δεν είναι απαραίτητο να είναι κοινό για όλες τις συμβάσεις αλλά να εξετάζεται για κάθε περίπτωση η φύση του περιουσιακού στοιχείου που μισθώνεται, διότι το διαφορικό επιτόκιο είναι αυτό το οποίο θα επιβαρυνόταν ο μισθωτής εάν δανειζόταν τα απαραίτητα κεφάλαια για την αγορά ενός παρόμοιου περιουσιακού στοιχείου. Εφόσον δεν μπορεί να υπολογιστεί το τεκμαρτό επιτόκιο των συμβάσεων μίσθωσης τότε η θυγατρική εταιρεία θα χρησιμοποιήσει το διαφορικό επιτόκιο δανεισμού της, παρόλο που διαφοροποιείται σημαντικά από το αντίστοιχο της μητρικής.

Το διαφορικό επιτόκιο του Ομίλου μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση που οι θυγατρικές εταιρίες του εξωτερικού δεν μπορούν να υπολογίσουν το τεκμαρτό επιτόκιο της μίσθωσης και επιπλέον δεν υπάρχει διαφορικό επιτόκιο στις χώρες που δραστηριοποιούνται είτε επειδή δεν έχουν δανεισμό είτε επειδή δεν μπορούν να δανειστούν για να αποκτήσουν ομοειδή πάγια με αυτά που μισθώνουν. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί το διαφορικό επιτόκιο του Ομίλου στην περίπτωση που ο δανεισμός των θυγατρικών εταιριών διαχειρίζεται σε επίπεδο μητρικής εταιρίας και οι χορηγήσεις των δανείων πραγματοποιούνται με την εγγύηση της μητρικής εταιρίας.

3ο Ερώτημα

Η χρηματοοικονομική υποχρέωση της θυγατρικής εταιρίας καταχωρίζεται στην παρούσα αξία των πληρωμών που ισχύουν τη δεδομένη χρονική στιγμή της καταχώρισης χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αυξήσεις που θα επέλθουν λόγω του πληθωρισμού. Στην περίπτωση που επέλθει η αύξηση των μισθωμάτων τότε η θυγατρική εταιρία θα προσαρμόσει ανάλογα την υποχρέωση και την αξία του περιουσιακού στοιχείου με δικαίωμα χρήσης υπολογίζο-ντας την νέα παρούσα αξία με τα νέα αυξημένα μισθώματα.