Αριθμ. πρωτ.: ΔΤΔ Δ 1118928 ΕΞ 2018 Οδηγίες για την έκδοση απόφασης διαγραφής ή επιστροφής εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών

Αθήνα, 26 Ιουλίου 2018
Αριθ. Πρωτ.:ΔΤΔ Δ 1118928 ΕΞ2018

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΤΜΗΜΑ:

Ταχ. Δ/νση: Καρ.Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 10184 Αθήνα
Πληροφορίες: Κ. Μιχαλακόπουλος
Τηλέφωνο: 210-6987438
Fax: 210-6987459
E-Mail: [email protected]
Url: www.aade.gr

Θέμα «Οδηγίες για την έκδοση απόφασης διαγραφής ή επιστροφής εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών»

Σχετ. α) Η αρ.πρωτ. ΔΤΔ Α 1055689/7-4-2016 ΕΔΥΟ «Κοινοποίηση της νομοθετικής δέσμης του Ενωσιακού Κώδικα (UCC)»

β) Η αρ.πρωτ.ΔΤΔΔ1067126ΕΞ2016/22-4-2016 ΕΔΥΟ.«Γένεση, Ανάκτηση, Επιστροφή/Διαγραφή, Απόσβεση Τελωνειακής Οφειλής από εισαγωγικούς ή εξαγωγικούς δασμούς – Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας» (τμήμα που αναφέρεται στα θέματα διαγραφής και επιστροφής δασμών).

γ) Η αρ.πρωτ. Δ.ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017/10-3-2017 (ΦΕΚ 968/Β/22-3-2017) Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, ”Οργανισμός Α.Α.Δ.Ε.”.

Με βάση τις διατάξεις του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα Καν.952/2013 ΕνΤΚ/UCC, τους Καν.2447/15 ΙΑ και 2446/15 DA καθώς και τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ε. Επιτροπής, παρέχονται οδηγίες όσον αφορά τη διαδικασία έκδοσης έντυπης απόφασης διαγραφής ή επιστροφής εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών (Παραδοσιακών Ίδιων Πόρων), καθώς και των συν-βεβαιωθέντων ή/και συν- εισπραχθέντων εθνικών πόρων.

Οι Τελωνειακές Αρχές καλούνται για την εφαρμογή των αναφερομένων στις ενότητες Ι και ΙΙΙ της παρούσης, αφού λάβουν υπόψη τα διαλαμβανόμενα στην ενότητα ΙΙ αυτής.

Η Υπηρεσία μας παραμένει στη διάθεση τους για παροχή επιπρόσθετων οδηγιών και διευκρινίσεων.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
I. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΔΙΑΓΡΑΦΗΣ Η’ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΔΑΣΜΩΝ
1. Σκοπός έκδοσης απόφασης διαγραφής ή επιστροφής δασμών
2. Πρόσωπα που μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφή ή επιστροφής δασμών – Τελωνειακοί αντιπρόσωποι αυτών
3. Αρμόδιες Τελωνειακές Αρχές
4. Διαδικασία υποβολής και εξέτασης αίτησης για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών
4.1 Υπόδειγμα αίτησης
4.2 Προθεσμία κατάθεσης της αίτησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών
4.3 Εξέταση της αίτησης και Αποδοχή / Μη αποδοχή της αίτησης για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών
5. Διαδικασία έκδοσης απόφασης χορήγησης (ή μη χορήγησης) διαγραφής ή επιστροφής δασμών
5.1 Έκδοση απόφασης – Πραγματοποίηση διατυπώσεων για την εκτέλεση της απόφασης
5.2 Υπόδειγμα απόφασης
II. ΛΟΓΟΙ (ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΗ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 116.1 UCC) ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΕΔΡΑΖΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΡΑΦΗ Ή Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΔΑΣΜΩΝ
1. ΔΙΑΓΡΑΦΗ / ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 117 UCC Ποσά επιπλέον του καταβλητέου εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού
Α) το ποσό που αντιστοιχεί στην αρχικώς γνωστοποιηθείσα τελωνειακή οφειλή υπερβαίνει το καταβλητέο δηλ. το νομίμως οφειλόμενο ποσό
Β) Η τελωνειακή οφειλή γνωστοποιήθηκε στον οφειλέτη σε αντίθεση με το άρθρο 102.1.στοιχεία γ) και δ) του UCC
Γ) Αναδρομική εφαρμογή ευνοϊκών δασμολογικών μέτρων
2. ΔΙΑΓΡΑΦΗ / ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 118 UCC Ελαττωματικά εμπορεύματα ή εμπορεύματα που δεν πληρούν τους όρους της σύμβασης (προμήθειας/αγοράς από τρίτη χώρα)
2.1 Περιπτώσεις στις οποίες θα χορηγείται η επιστροφή ή διαγραφή
2.2 Περιπτώσεις στις οποίες δεν θα χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή
2.3 Η προθεσμία υποβολής αίτησης επιστροφής ή διαγραφής
3. ΔΙΑΓΡΑΦΗ / ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 119 UCC Σφάλμα των αρμοδίων αρχών
3.1 Περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή
3.2 Προτιμησιακή μεταχείριση
3.3 Μειωμένος ή μηδενικός συντελεστής
3.4 Περιπτώσεις στις οποίες οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν
3.5 Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή αποφασίζει
3.6 Προθεσμία υποβολής αίτησης επιστροφής ή διαγραφής
3.7 Διαδικασία
4. ΔΙΑΓΡΑΦΗ Ή ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 120 UCC Δίκαιη μεταχείριση
4.1 Περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή
4.2 Εξαγωγή ή καταστροφή χωρίς τελωνειακή επιτήρηση
4.3 Περιπτώσεις στις οποίες οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν
4.4 Περιπτώσεις στις οποίες η Επιτροπή αποφασίζει
4.5 Προθεσμία υποβολής αίτησης
4.6 Διαδικασία
5. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 116 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1, ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΔΑΦΙΟ, UCC Ακύρωση διασάφησης ….
ΙΙΙ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4

I. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΔΙΑΓΡΑΦΗΣ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΔΑΣΜΩΝ

1. Σκοπός έκδοσης απόφασης διαγραφής ή επιστροφής δασμών.

Ο σκοπός της έκδοσης απόφασης διαγραφής ή επιστροφής δασμών είναι η χορήγηση οικονομικού ωφελήματος στον δικαιούχο της απόφασης, μέσω της απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής ποσού εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού που δεν έχει καταβληθεί ή της επιστροφής ποσού εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού που έχει καταβληθεί αντίστοιχα, για τους λόγους (νομική/δικαιολογητική βάση χορήγησης, ή μη, της διαγραφής ή επιστροφής δασμών) που προβλέπονται στο άρθρο 116.1 του ΕνΤΚ.

2. Πρόσωπα που μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών – Τελωνειακοί αντιπρόσωποι αυτών.

Σύμφωνα με το άρθρο 116.4 του ΕνΤΚ προβλέπεται ότι, με την επιφύλαξη των κανόνων αρμοδιότητας για τη λήψη αποφάσεων, οι τελωνειακές αρχές προβαίνουν αυτεπαγγέλτως (οίκοθεν / ex-officio), δηλ. χωρίς προηγούμενη αίτηση του οφειλέτη, στην διαγραφή ή την επιστροφή δασμού, (με έκδοση σχετικής απόφασης προς το δικαιούχο αυτής πρόσωπο), εφόσον οι ίδιες διαπιστώσουν, εντός των προθεσμιών που αναφέρονται στο άρθρο 121.1 του ΕνΤΚ, ότι ένα ποσό εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού πρέπει να επιστραφεί ή να διαγραφεί σύμφωνα με τα άρθρα 117, 119 ή 120 του ΕνΤΚ.

Η αίτηση διαγραφής ή επιστροφής τελωνειακής οφειλής από δασμούς (άρθρο 121.1 του ΕνΤΚ) υποβάλλεται από το πρόσωπο (άρθρο 5.σημείο 4, του ΕνΤΚ) που είναι υπεύθυνο για την καταβολή του ποσού ή που έχει καταβάλει το ποσό των δασμών (οφειλέτης και δικαιούχος της σχετικής απόφασης, θετικής ή απορριπτικής), ή από οποιονδήποτε που διαδέχεται το εν λόγω πρόσωπο στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. [άρθρο 172 ΙA]. Το συγκεκριμένο πρόσωπο ενδέχεται να είναι οικονομικός φορέας (άρθρο 5.σημείο 5, του ΕνΤΚ).

Η αίτηση δύναται να υποβάλλεται από τελωνειακό αντιπρόσωπο του εν λόγω προσώπου ενώ η αρμόδια τελωνειακή αρχή, στην οποία κατατίθεται η αίτηση, δύναται να ζητήσει από αυτόν απόδειξη της σχετικής εξουσιοδότησης που τους παρείχε ο αντιπροσωπευόμενος. Σε μια τέτοια περίπτωση ο τελωνειακός αντιπρόσωπος υποβάλλει την αίτηση στα πλαίσια της τελωνειακής αντιπροσώπευσης και όχι ως οφειλέτης (αιτών) που οφείλει να καταβάλλει (περίπτωση διαγραφής) ή κατέβαλε (περίπτωση επιστροφής) την τελωνειακή οφειλή από δασμούς.

Ο αιτών θα πρέπει να παρέχει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές για να μπορέσουν να λάβουν την απόφαση διαγραφής ή επιστροφής (άρθρο 22.1 του ΕνΤΚ).

3. Αρμόδιες Τελωνειακές Αρχές

Η αίτηση διαγραφής ή επιστροφής τελωνειακής οφειλής από δασμούς κατατίθεται στην αρμόδια τελωνειακή αρχή του κράτους μέλους όπου γνωστοποιήθηκε η τελωνειακή οφειλή [άρθρο 92.1 DA], το οποίο και ορίζεται ως τελωνείο παραλαβής της αίτησης (τελωνειακή αργή/τελωνείο παραλαβής της αίτησης), ενώ δεν απαιτείται να υποβάλλεται με τη χρήση ηλεκτρονικών τεχνικών επεξεργασίας δεδομένων. [άρθρο 92.2 DA].

Το τελωνείο παραλαβής της αίτησης βεβαιώνει την παραλαβή της αίτησης στο πρωτότυπο και το αντίγραφο αυτής (το δεύτερο επιστρέφεται στον αιτούντα), αφού ελέγξει και επιβεβαιώσει -κατά τα προαναφερόμενα- το γεγονός ότι η αίτηση υποβάλλεται από το πρόσωπο που δύναται να πράξει αυτό, σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα στο σημείο Ι.2 της παρούσης, καθώς και ότι είναι η αρμόδια τελωνειακή αρχή για την παραλαβή της. Εφόσον τα παραπάνω δεν επιβεβαιώνονται, η εν λόγω τελωνειακή αρχή δεν θα προβαίνει στην παραλαβή της αίτησης.

Εξακολουθεί να υφίσταται η έννοια του τελωνείου απόφασης (τελωνειακή αργή απόφασης), δηλ. του τελωνείου που έχει οριστεί για να αποφανθεί επί της αίτησης και να εκδώσει απόφαση και στο οποίο πρέπει άμεσα και χωρίς καθυστέρηση να διαβιβαστεί η αίτηση από το τελωνείο κατάθεσης και παραλαβής της αίτησης, εφόσον το τελευταίο τελωνείο δεν έχει οριστεί ως τελωνείο απόφασης. [έμμεση αναφορά στο άρθρο 174 ΙΑ].

Επιπλέον υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 32.2.πρώτο εδάφιο του Ν.2960/01 ΕθνΤΚ, αλλά και την ανωτέρω γ) σχετική ΕΔΥΟ, η έκδοση της απόφασης επιστροφής (και εν προκειμένω, για λόγους διαχείρισης, και διαγραφής) δασμών πραγματοποιείται από την αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια, εφόσον το τελωνείο γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής και παραλαβής της σχετικής αίτησης για την επιστροφή (ή διαγραφή) δεν είναι επιπέδου Διεύθυνσης (Α’ τάξης).

Ακόμη επισημαίνεται ότι εξακολουθεί να υφίσταται η έννοια του τελωνείου επιτήρησης/’παρακολούθησης (τελωνειακή αρχή παρακολούθησης) της διεκπεραίωσης των διατυπώσεων (απαιτήσεων) στις οποίες εξακολουθούν να υπόκεινται τα εμπορεύματα εν αναμονή της εκτέλεσης της απόφασης διαγραφής ή επιστροφής τελωνειακής οφειλής από δασμούς [άρθρο 176 ΙΑ].

4. Διαδικασία υποβολής και εξέτασης αίτησης για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών.

4.1 Υπόδειγμα αίτησης

Η αίτηση για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφή ή επιστροφής δασμών συμπληρώνεται από τον αιτούντα, οικονομικό φορέα ή μη, επί του υποδείγματος που παρατίθεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 (διαστάσεις φύλου εκτυπωμένης αίτησης είναι εκείνες λευκού φύλου Α4) της παρούσας, σύμφωνα με τις επεξηγηματικές σημειώσεις συμπλήρωσης αυτής που περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο υπόδειγμα.

Κάθε τροποποίηση (διόρθωση στοιχείων) γίνεται με αίτημα του αιτούντος και θεωρείται από την αρμόδια τελωνειακή αρχή έκδοσης της απόφασης.

Στο portal (εξωτερικοί χρήστες ICISNET) θα είναι αναρτημένο το υπόδειγμα της αίτησης σε μορφή αρχείου pdf και word (το δεύτερο για συμπλήρωση από τον αιτούντα).

Επισημαίνονται τα ακόλουθα

Η εν λόγω αίτηση πρέπει να συμπληρώνεται κατά το συνημμένο υπόδειγμα, όταν τα αιτούμενα με αυτήν προς διαγραφή ή/και επιστροφή σχετικά ποσά περιλαμβάνουν τελωνειακή οφειλή από εισαγωγικούς ή εξαγωγικούς δασμούς (παραδοσιακούς ίδιους πόρους της Ε.Ε. -όπως άλλωστε υπήρχε υποχρέωση για τη συμπλήρωση του εντύπου του παραρτήματος 111 του Καν.2454/93-), καθώς και ποσά τελωνειακής οφειλής από εθνικούς πόρους (φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις), ή/και ποσά από χρηματικές ποινές λόγω παράβασης της τελωνειακής νομοθεσίας, τα οποία συν-βεβαιώθηκαν ή/και συν-εισπράχθηκαν με τους δασμούς ως εθνικοί πόροι, με τον ίδιο τίτλο βεβαίωσης/είσπραξης.

Αιτήσεις διαγραφής ή/και επιστροφής τελωνειακής οφειλής από εισαγωγικούς ή εξαγωγικούς δασμούς (παραδοσιακούς ίδιους πόρους), καθώς και -ενδεχομένως- συν-βεβαιωθέντων ή/και συν- εισπραχθέντων εθνικών πόρων, με άλλη μορφή από το προαναφερόμενο υπόδειγμα αίτησης διαγραφής ή/και επιστροφής, δεν ϋα παραλαμβάνονται από τις τελωνειακές αρχές στις οποίες αυτές κατατίθενται. Οι εν λόγω τελωνειακές αρχές θα ενημερώνουν εγγράφως σχετικά τον αιτούντα.

Οι Τελωνειακές Αρχές, που λειτουργούν ως τελωνεία παραλαβής της αίτησης για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών, καλούνται όπως ελέγχουν ότι οι κατατεθείσες αιτήσεις είναι σύμφωνες με το υπόδειγμα της αίτησης (μορφότυπο αυτής) που θα είναι αναρτημένη στο portal του ICISnet, πριν προχωρήσουν στη παραλαβή τους.

Επισημαίνεται ότι εφόσον πρέπει να πραγματοποιηθεί τόσο διαγραφή όσο και επιστροφή κατόπιν αίτησης για την ίδια υπόθεση, υποβάλλεται διακριτή αίτηση· μία για τη διαγραφή (αίτηση REMission) και μία για την επιστροφή (αίτηση REPayment) εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών. Σε μια τέτοια περίπτωση ο αριθμός αναφοράς (αριθμός πρωτοκόλλου) της αίτησης χορήγησης διαγραφής τελωνειακής οφειλής από δασμούς θα έχει την επέκταση -1 (π.χ. 100-1) και της επιστροφής τελωνειακής οφειλής από δασμούς θα έχει την επέκταση -2 (στη συγκεκριμένη περίπτωση του παραδείγματος 100-2)

Σημειώνεται ότι δεν αποκλείεται η περίπτωση που η αίτηση διαγραφής ή επιστροφής τελωνειακής οφειλής να αφορά μόνο ποσά εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών, όπως είναι η περίπτωση που η νομική βάση για την υποβολή της αίτησης και της έκδοσης της απόφασης είναι εκείνη του άρθρου 120 του ΕνΤΚ (Δίκαιη Μεταχείριση – σημείο 6, τελευταία πρόταση της αρ.πρωτ. ΔΤΔΔ1067126ΕΞ2016/22-4- 2016 ΕΔΥΟ, όσον αφορά την επιστροφή/διαγραφή δασμών).

Με βάση τα ανωτέρω, οι Τελωνειακές Αρχές, που λειτουργούν ως τελωνεία παραλαβής της αίτησης για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών, παρακαλούνται για την ενημέρωση των ενδιαφερόμενων για τη συγκεκριμένη υποχρέωσή τους (συμπλήρωση της συγκεκριμένης και αναρτημένης στο portal αίτησης διαγραφής-REM ή επιστροφής-REP εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΕνΤΚ, πριν την κατάθεση τους στις τελωνειακές αρχές παραλαβής τους), εφόσον η αίτηση διαγραφής ή επιστροφής τελωνειακής οφειλής και χρηματικών ποινών συμπεριλαμβάνει ποσό εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών, καθώς για και την υποβοήθηση και επίλυση ερωτημάτων που ενδεχομένως προκύψουν, εφόσον συντρέξει περίπτωση.

4.2 Προθεσμία κατάθεσης της αίτησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών.

Ο αιτών τη χορήγηση διαγραφής ή επιστροφής δασμών θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την προθεσμία εντός της οποία δύναται να κατατεθεί μια αίτηση διαγραφής ή επιστροφής, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 121 του ΕνΤΚ (οριζόμενη προθεσμία οριζόμενη ανάλογα με την περίπτωση της νομιμοποιητικής βάσης επί της οποίας εδράζεται η σχετική αίτηση). Σημείο εκκίνησης της προθεσμίας θεωρείται η ημερομηνία γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής από δασμούς, δηλ.

– Η ημερομηνία της έκδοσης της άδειας παράδοσης εμπορευμάτων που ακολουθεί την αποδοχή ενός τελωνειακού παραστατικού υπαγωγής σε τελωνειακό καθεστώς που συνεπάγεται τη γένεση τελωνειακής οφειλής. (άρθρο 102.2 του ΕνΤΚ) ή

– Η ημερομηνία της γνωστοποίησης της στον οφειλέτη, μετά την διενέργεια ελέγχου που ακολουθεί την αποδοχή ενός τελωνειακού παραστατικού υπαγωγής σε τελωνειακό καθεστώς που συνεπάγεται ή μη τη γένεση τελωνειακής οφειλής, ή

– Η ημερομηνία της γνωστοποίησής της στον οφειλέτη μετά την διενέργεια ελέγχου χωρίς την ύπαρξη ενός τέτοιου τελωνειακού παραστατικού, ή

– Η ημερομηνία της γνωστοποίησης της στον οφειλέτη μετά την διενέργεια εκ των υστέρων (μετά την έκδοση της άδεια παράδοσης) ελέγχου με την ύπαρξη ενός τέτοιου τελωνειακού παραστατικού.(άρθρο 102.3 του ΕνΤΚ).

Η προθεσμία αυτή πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και από το τελωνείο απόφασης, στα πλαίσια έκδοσης της σχετικής απόφασης διαγραφής ή επιστροφής.

Τόσο ο αιτών (ή ο αντιπρόσωπος αυτού) όσο και το τελωνείο απόφασης, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι η συγκεκριμένη προθεσμία δύναται να παραταθεί, εφόσον ο αιτών αποδείξει ότι δεν κατέθεσε αίτηση εντός αυτής της καθορισμένης προθεσμίας λόγω απρόβλεπτου γεγονότος ή ανωτέρας βίας. (δηλ. λόγω ύπαρξης περιστάσεων μη φυσιολογικών, απρόβλεπτων και εκτός δυνατότητας ελέγχου τους από τον αιτούντα, των οποίων οι συνέπειες δεν θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί παρά την λήψη όλων των απαιτούμενων μέτρων για την αποφυγή της ύπαρξης τους – π.χ. επίδοση στον αιτούντα δικαστικής απόφασης από τη δικαστική αρχή μετά τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής, η οποία κατατίθεται στο τελωνείο επί τη βάσει της δικαστικής απόφασης).

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση ακύρωσης της τελωνειακής διασάφησης, η αίτηση επιστροφής πρέπει να υποβληθεί εντός της προθεσμίας που καθορίζεται από τους κανόνες που ισχύουν για την ακύρωση. Για την περίπτωση αυτή, οι προθεσμίες που ορίζονται στο άρθρο 148 DA δεν μπορούν να παραταθούν.

4.3 Εξέταση της αίτησης και Αποδοχή / Μη αποδοχή της αίτησης για έκδοση απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών.

Η Τελωνειακή Αρχή Απόφασης, μετά την παραλαβή της αίτησης (που κατετέθη από τον αιτούντα και, είτε παραλήφθηκε από εκείνη, είτε της απεστάλη από το τελωνείο παραλαβής της), πρέπει:

1) να επαληθεύει χωρίς καθυστέρηση, και το αργότερο 30 ημέρες από την παραλαβή της αίτησης, αν πληρούνται οι όροι αποδοχής της αίτησης [άρθρο 22.2.πρώτο εδάφιο ΕνΤΚ], ως ακολούθως :

A. να λάβει υπόψη σε πρώτο στάδιο:

– ότι στην περίπτωση που ο αιτών είναι οικονομικός φορέας [άρθρο 5.5 ΕνΤΚ], πρέπει να είναι καταχωρημένος σύμφωνα με το άρθρο 9 του ΕνΤΚ,

– το άρθρο 11.1.γ των DA και να ελέγξει κατ’ αρχήν εάν η αίτηση κατατέθηκε σε τελωνειακή αρχή που έχει οριστεί για την παραλαβή αιτήσεων στο κράτος μέλος της αρμόδιας τελωνειακής αρχής που γνωστοποιήθηκε η τελωνειακή οφειλή από δασμούς, για την οποία και κατατίθεται η αίτηση διαγραφής ή επιστροφής τους.(εάν η αίτηση κατατέθηκε στο τελωνείο από το οποίο γνωστοποιήθηκε η τελωνειακή οφειλή από δασμούς, δηλ. το εν λόγω τελωνείο και το τελωνείο παραλαβής της αίτησης είναι το ίδιο).

Αίτηση, όπου το στοιχείο αυτό δεν είναι ορθό ή μη συμπληρωμένο, δεν γίνεται αποδεκτή και, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 10.α των DA και δεν εφαρμόζεται το Δικαίωμα Προηγούμενης Ακρόασης. (μη εκπλήρωση των προϋποθέσεων του άρθρου 11 DA).

Το ίδιο αποτέλεσμα επέρχεται όταν, ενδεχομένως, υφίσταται περίπτωση που αποτυπώνεται στο άρθρο 11.1.δ DA.

Σε κάθε περίπτωση όμως ο αιτών ενημερώνεται για τη μη αποδοχή της αίτησης, για τους προαναφερόμενους λόγους.

B. να λαμβάνει υπόψη, σε δεύτερο στάδιο, ότι οι απαιτούμενες πληροφορίες που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην αίτηση, για να μπορέσει να λάβει την απόφαση, είναι εκείνες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 3 της παρούσης

2) να γνωρίζει ότι αφενός, σε περίπτωση που κρίνει ότι η αίτηση περιέχει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες που απαιτούνται για να μπορέσει να λάβει την απόφαση θα πρέπει να κοινοποιήσει την αποδοχή της στον αιτούντα εντός της προαναφερόμενης περιόδου των 30 ημερών από την παραλαβή της αίτησης (στην περίπτωση αυτή, δηλ. εφόσον η αίτηση περιέχει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για να εκδοθεί η απόφαση, ημερομηνία αποδοχής είναι η ημερομηνία παραλαβής της από την τελωνειακή αρχή παραλαβής της) [άρθρο 22.2.δεύτερο εδάφιο ΕνΤΚ] και αφετέρου ότι ημερομηνία αποδοχής της αίτησης είναι η ημερομηνία κατά την οποία έλαβε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. [άρθρο 12.1 ΙΑ].

3) να προβαίνει [εφόσον απαιτηθεί, δηλ. σε περίπτωση ύπαρξης αίτησης που δεν περιέχει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για τη λήψη απόφασης] στην παροχή προθεσμίας (έως 30 ημέρες) για την παροχή όλων των απαιτούμενων πληροφοριών από τον αιτούντα, προκειμένου να γίνει αποδεκτή η αίτηση. [άρθρο 12.2 ΙΑ].Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να αποστέλλεται στον αιτούντα σχετική επιστολή προκειμένου αυτός να παρέχει τις πληροφορίες ή/και τα σχετικά έγγραφα που λείπουν.

4) να προβαίνει στην ενημέρωση του αιτούντα ότι, αφού εξέπνευσε η προθεσμία για παροχή των απαιτούμενων πληροφοριών χωρίς την παροχή αυτών από μέρους του, η αίτηση δεν γίνεται αποδεκτή. [άρθρο 12.2 ΙΑ].

5) να λαμβάνει υπόψη ότι ελλείψει κοινοποίησης στον αιτούντα σε σχέση με την αποδοχή ή μη της αίτησής του, η αίτηση θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Ημερομηνία αποδοχής είναι :

i. η ημερομηνία υποβολής της αίτησης ή

ii. η ημερομηνία υποβολής των πιο πρόσφατων πληροφοριών, σε περίπτωση που ο αιτών έχει υποβάλει συμπληρωματικές πληροφορίες κατόπιν αιτήματος της τελωνειακής αρχής απόφασης, [άρθρο 12.3 ΙΑ].

5. Διαδικασία έκδοσης απόφασης χορήγησης (ή μη χορήγησης) διαγραφής ή επιστροφής δασμών.

5.1 Έκδοση απόφασης – Πραγματοποίηση διατυπώσεων για την εκτέλεση της απόφασης

Η Τελωνειακή Αρχή Απόφασης, μετά την αποδοχή της αίτησης (που κατετέθη από τον αιτούντα και, είτε παραλήφθηκε από εκείνη, είτε της απεστάλη από το τελωνείο παραλαβής της), πρέπει:

1) να εκδίδει απόφαση επ’ αυτής και να ενημερώνει τον αιτούντα χωρίς καθυστέρηση και το αργότερο εντός 120 ημερών από την ημερομηνία αποδοχής της αίτησης, εκτός εάν ορίζεται άλλως στον ΕνΤΚ και τις διατάξεις των DA ή IA

Σημειώνεται ότι η προβλεπόμενη από την αριθ.1097636/1212/0006Δ/3-12-2004 Κ.Υ.Α. ειδικότερη προθεσμία των έξι μηνών για την έκδοση απόφασης επιστροφής αχρεωστήτως εισπραχθέντων από την κατάθεση της αίτησης (με πλήρη τα απαιτούμενα στοιχεία για την έκδοση της απόφασης – άρθρο 4 του Ν.2690/99 Κ.Δ. Διαδικασίας-, ήτοι από την αποδοχή της) περιορίζεται πλέον σε τέσσερις μήνες από την αποδοχή της αίτησης (με πλήρη τα απαιτούμενα στοιχεία για την έκδοση της απόφασης εξαρχής, ή μεταγενέστερα της κατάθεσης της αίτησης με την υποβολή συμπληρωματικών πληροφοριών και εγγράφων), όταν στα αιτούμενα προς επιστροφή ποσά συμπεριλαμβάνονται δασμοί]. [άρθρο 22.3 ΕνΤΚ]. Ωστόσο, η τελωνειακή αρχή απόφασης δεν θα πρέπει να λησμονεί ότι η προθεσμία για τη λήψη απόφασης δύναται να παραταθεί σε περίπτωση όπου υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες για παράβαση της τελωνειακής νομοθεσίας και οι τελωνειακές αρχές διεξάγουν έρευνες που βασίζονται στις εν λόγω υπόνοιες. Η προθεσμία για τη λήψη της απόφασης θα παρατείνεται κατά το διάστημα που είναι αναγκαίο για την ολοκλήρωση των συγκεκριμένων ερευνών. Εντούτοις, η συγκεκριμένη παράταση της προθεσμίας δεν θα υπερβαίνει τους εννέα μήνες. Ο αιτών θα ενημερώνεται σχετικά για την παράταση της προθεσμίας, εφόσον κάτι τέτοιο δεν θα έθετε σε κίνδυνο τις εν λόγω έρευνες.

2) να προβαίνει, σε περίπτωση που δεν είναι σε θέση να τηρήσει την προθεσμία για τη λήψη απόφασης, σε σχετική ενημέρωση του αιτούντος πριν από τη λήξη της εν λόγω προθεσμίας, αναφέροντας τους λόγους και την περαιτέρω χρονική περίοδο που θεωρείται αναγκαία για τη λήψη της απόφασης και να έχει υπόψη ότι, εκτός αν ορίζεται άλλως, η εν λόγω χρονική περίοδος δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες [άρθρο 22.3 ΕνΤΚ].

Η ενέργεια αυτή είναι αρκετά σημαντική όταν η τελωνειακή αρχή απόφασης πρέπει να προβεί στην εφαρμογή της διαδικασίας της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών της Ε.Ε., εφόσον απαιτηθεί για τη λήψη επιπρόσθετων πληροφοριών όσον αφορά τα σχετικά εμπορεύματα για τα οποία ζητείται διαγραφή ή επιστροφή δασμών και ιδίως όσον αφορά την πραγματοποίηση διατυπώσεων επί των εμπορευμάτων για τα οποία πρόκειται να εκδοθεί η απόφαση διαγραφής ή επιστροφής δασμών (για την εκτέλεση της απόφασης διαγραφής ή επιστροφής), στην περίπτωση όπου η τελωνειακή αρχή απόφασης και το κράτος μέλος της Ε.Ε. όπου βρίσκονται τα εμπορεύματα διαφέρουν. Σε μια τέτοια περίπτωση η προθεσμία για τη λήψη απόφασης παρατείνεται κατά 30 ημέρες. [άρθρα 175 ΙΑ – 93 DΑ].

Ειδικότερα και λαμβάνοντας υπόψη το θέμα της διαδικασίας της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών της Ε.Ε., σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:

Στην περίπτωση όπου για τους σκοπούς της επιστροφής ή διαγραφής πρέπει να ληφθούν συμπληρωματικές πληροφορίες από την τελωνειακή αρχή κράτους μέλους διαφορετικού από εκείνο στο οποίο έχει γνωστοποιηθεί η τελωνειακή οφειλή, ή από το οποίο τα εμπορεύματα πρέπει να εξεταστούν από την εν λόγω αρχή προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι πληρούνται οι όροι για την επιστροφή ή διαγραφή, η τελωνειακή αρχή του κράτους μέλους που είναι αρμόδια για τη λήψη της απόφασης ζητά τη συνδρομή της τελωνειακής αρχής του κράτους μέλους στο οποίο ευρίσκονται τα εμπορεύματα, προσδιορίζοντας τη φύση των πληροφοριών που πρέπει να ληφθούν ή τους ελέγχους που πρέπει να διενεργηθούν.

Η αίτηση παροχής πληροφοριών συνοδεύεται από τα στοιχεία της αίτησης και από όλα τα έγγραφα που είναι απαραίτητα για να μπορέσουν οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκονται τα εμπορεύματα να λάβουν τις πληροφορίες ή να διεξάγουν τους απαιτούμενους ελέγχους [άρθρο 175.1 ΙΑ].

Για το σκοπό αυτό, εάν δεν χρησιμοποιηθούν ηλεκτρονικά μέσα, η τελωνειακή αρχή του κράτους μέλους που θα ληφθεί η απόφαση αποστέλλει αίτηση σε δύο αντίγραφα στην τελωνειακή αρχή του κράτους μέλους όπου βρίσκονται τα εμπορεύματα, χρησιμοποιώντας το έντυπο που προβλέπεται στο παράρτημα 33-06 (άρθρο 175.2 IA). Σε περίπτωση αιτήσεων συνδρομής, ο αιτών (ή εκπρόσωπος του) πρέπει να ενημερώνεται σχετικά (άρθρο 13.3 DΑ).

Το κράτος μέλος όπου βρίσκονται τα εμπορεύματα οφείλει να συμμορφωθεί αμέσως με το αίτημα αυτό. Λαμβάνει τις πληροφορίες ή διεξάγει τους ελέγχους που ζητά η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει την απόφαση, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της αίτησης. Καταγράφει τα αποτελέσματα που προκύπτουν στο σχετικό τμήμα του πρωτοτύπου της αίτησης και επιστρέφει το έγγραφο αυτό στην τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει την απόφαση μαζί με όλα τα έγγραφα που προσκομίζονται προς υποστήριξη της αίτησης συνδρομής. Όταν η τελωνειακή αρχή του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκονται τα εμπορεύματα δεν είναι σε θέση να λάβει τις πληροφορίες ή να διεξαγάγει τους ελέγχους που ζητά η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει απόφαση εντός 30 ημερών, επιστρέφει την αίτηση με τις δέουσες παρατηρήσεις της [άρθρο 175.3 ΙΑ].

3) να μεριμνά εάν, μετά την αποδοχή της αίτησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες ή έγγραφα από τον αιτούντα προκειμένου να λάβει την απόφασή της, να προβαίνει σε καθορισμό προθεσμίας, που δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες, για την παροχή των σχετικών πληροφοριών από τον αιτούντα. Ωστόσο, εφόσον ο αιτών ζητήσει την παράταση της τιθέμενης προθεσμίας, η τελωνειακή αρχή απόφασης δύναται να επεκτείνει την προθεσμία για την λήψη της απόφασης [άρθρο 13.3.τρίτο εδάφιο DΑ]. Σε μια τέτοια περίπτωση η προθεσμία για τη λήψη απόφασης παρατείνεται κατά την ίδια περίοδο, ενώ ο αιτών ενημερώνεται σχετικά (με την αίτηση της τελωνειακής αρχής απόφασης προς αυτόν για παροχή πρόσθετων πληροφοριών ή εγγράφων) για την παράταση της προθεσμίας λήψης απόφασης. [άρθρο 13.1 DΑ]. Εάν ο αιτών δεν προσκομίσει τις απαιτούμενες συμπληρωματικές πληροφορίες ή έγγραφα εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, η απόφαση Κα πρέπει να είναι απορριπτική και εφαρμόζεται το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης πριν από τη λήψη της.

4) να λαμβάνει υπόψη ότι όταν δεν είναι σε θέση, βάσει των λόγων (νομική βάση) που προβλήθηκαν στην αίτηση, να επιτρέψει την διαγραφή ή επιστροφή ποσού εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού, επιβάλλεται να εξετάζει την ουσία της αίτησης επιστροφής ή διαγραφής σε σχέση με τους άλλους προβλεπόμενους λόγους (νομική βάση) διαγραφής ή επιστροφής. [άρθρο 121.2 του ΕνΤΚ].Σε μια τέτοια περίπτωση μόνο μία απόφαση για την διαγραφή ή επιστροφή θα λαμβάνεται. Έτσι, σε περίπτωση που η τελωνειακή αρχή απόφασης εξετάσει την αίτηση επιστροφής ή διαγραφής υπό το πρίσμα των άλλων λόγων επιστροφής ή διαγραφής, με αποτέλεσμα να αξιολογούνται διάφορες νομικές βάσεις για την επιστροφή / διαγραφή, θα εξακολουθεί να υπάρχει μόνο μία απόφαση για την επιστροφή. Εφόσον, μετά την εξέταση της αίτησης επιστροφής ή διαγραφής υπό το πρίσμα των άλλων προβλεπόμενων λόγων (νομική βάση) διαγραφής ή επιστροφής, η απόφαση λαμβάνεται επί τη βάσει άρθρου του Ενωσιακού Κώδικα (νομική βάση) διαφορετικού από το αναφερόμενο στην αίτηση, η απόφαση αυτή θεωρείται ότι ελήφθη μετά από αίτηση και όχι με ίδια πρωτοβουλία (ex-officio) από την τελωνειακή αρχή απόφασης, διότι η ανάλυση έγινε με βάση την αρχική αίτηση και σε συσχετισμό με το άρθρο 121.2 του ΕνΤΚ.

5) να λαμβάνει υπόψη ότι οι πληροφορίες που απαιτούνται, κατά περίπτωση, για την έκδοση (συμπλήρωσης) της απόφασης είναι μεταξύ άλλων εκείνες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 4 της παρούσης.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης, οι λόγοι της απόρριψης της αίτησης πρέπει να καταγραφούν στην απόφαση, ακόμη και εάν έχουν καταγραφεί κατά τη διαδικασία του Δικαιώματος της Προηγούμενης Ακρόασης. (στην σχετική πρόσκληση για την άσκηση του).

6) να λαμβάνει υπόψη ότι δεν υφίσταται πλέον η έννοια της (κατόπιν αιτήσεως ή και οίκοθεν) μη συμπληρωματικής βεβαίωσης (non-RECovery) λόγω σφάλματος των τελωνειακών αρχών (πρώην άρθρο 220.2.β του Κ.Τ.Κ.). Η τελωνειακή οφειλή από δασμούς βεβαιώνεται συμπληρωματικά (εκ των υστέρων) και διαγράφεται, ακόμη και εάν διαπιστωθεί σφάλμα των τελωνειακών αρχών πριν την συμπληρωματική βεβαίωση (άρθρο 119 του ΕνΤΚ – πρώην 236 του ΚΤΚ – διαγραφή ή επιστροφή, όταν η συμπληρωματική βεβαίωση έγινε κατά παράβαση του άρθρου 220.2.β του ΚΤΚ).

7) να έχει υπόψη ότι όταν ασκείται προσφυγή κατά της κοινοποίησης της τελωνειακής οφειλής, η προθεσμία απάντησης σε αίτηση διαγραφής ή επιστροφής αναστέλλεται, από την ημερομηνία που ασκείται η προσφυγή και καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας προσφυγής, [άρθρο 121.3 του ΕνΤΚ] (ανάλογη διάταξη το άρθρο 4.6 του Ν.2690/99 Κ.Δ.Διαδικασίας – Δεν δύναται να εκδοθεί απόφαση της τελωνειακής αρχής σε σχετική αίτηση, τη στιγμή που υφίσταται εκκρεμής προσφυγή ενώπιον των δικαιοδοτικών οργάνων με το ίδιο αντικείμενο).

8) να εφαρμόζει τη διαδικασία του Δικαιώματος της Προηγούμενης Ακρόασης σε περίπτωση που η απόφαση που πρόκειται να ληφθεί (εκδοθεί) είναι απορριπτική της αίτησης (αρνητική για τα συμφέροντα του αιτούντα) σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ΕνΤΚ, πλην της περίπτωσης που η Απόφαση για την αίτηση λαμβάνεται από την Επιτροπή, αφού το εν λόγω Δικαίωμα έχει ήδη -ή τεκμαίρεται ότι έχει ήδη- ασκηθεί ενώπιον της [άρθρο 99 DΑ]. Σε μια τέτοια περίπτωση η προθεσμία για τη λήψη απόφασης παρατείνεται κατά 30 ημέρες. Ο αιτών ενημερώνεται για την παράταση [άρθρο 13.2 DΑ], κατά την κοινοποίηση στον αιτούντα των λόγων στους οποίους προτίθενται να βασίσουν την απορριπτική της αίτησης απόφαση.

9) να έχει υπόψη ότι, σε περίπτωση που η απόφαση της είναι είτε θετική είτε -κυρίως- απορριπτική της αίτησης (αρνητική για τα συμφέροντα του αιτούντα), η απόφαση αυτή πρέπει να είναι δεόντως αιτιολογημένη και να αναφέρει τη δυνατότητα άσκησης προσφυγής κατ’ αυτής, σύμφωνα με το άρθρο 44 του ΕνΤΚ. [άρθρο 27.4 ΕνΤΚ]. Επιπλέον να γνωρίζει ότι εφόσον δεν απαντήσει (μη απάντηση) εμπρόθεσμα επί της αίτησης, ο αιτών έχει δικαίωμα να ασκήσει προσφυγή (κατά της τεκμαιρόμενης απορριπτικής της αίτησης απόφασης της) [άρθρο 44.1.δεύτερο εδάφιο ΕνΤΚ].

10) να έχει υπόψη ότι η σχετική επί της έντυπης αίτησης έντυπη απόφαση επίσης δεν απαιτείται να αποστέλλεται στον δικαιούχο της απόφασης με τη χρήση ηλεκτρονικών τεχνικών επεξεργασίας δεδομένων. [άρθρο 94 DΑ].

11) να έχει υπόψη ότι η επιστροφή ή διαγραφή δεν χορηγείται όταν η κατάσταση η οποία οδήγησε στη γνωστοποίηση της τελωνειακής οφειλής προκύπτει από δόλια συμπεριφορά του οφειλέτη [άρθρο 116 παράγραφος 5 της UCC].

Γενικά, η δόλια συμπεριφορά του οφειλέτη μπορεί να περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται, σε πράξεις που διώκονται ποινικά κατά τη τέλεσή τους.

Κάθε οφειλέτης που έχει ενεργήσει με δόλο τυγχάνει αποκλεισμού από τη δυνατότητα επιστροφής ή διαγραφής δασμών. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 150.4 του Ν.2960/01 ΕθνΤΚ, όλες οι πράξεις βεβαίωσης (πράξεις καταλογισμού – καταλογιστικές πράξεις) που αναφέρονται στη συγκεκριμένη εθνική διάταξη, προσβάλλονται ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων. Κατ’ επέκταση, εφόσον από το αποτέλεσμα της δικαστικής διαδικασίας προκύψει ακύρωση της πράξης βεβαίωσης δασμού που αναφέρεται στη συγκεκριμένη εθνική διάταξη, το ποσό αυτού δύναται να επιστραφεί ή να διαγραφεί.

12) να έχει υπόψη ότι η διαγραφή ή η επιστροφή εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών δύναται να χορηγείται με οίκοθεν (ex-officio) εγκριτικές αποφάσεις της στις περιπτώσεις των άρθρων 117 (υπερβάλλον του νομίμως οφειλόμενου ποσού), 119 (σφάλμα των τελωνειακών αρχών) και 120 (δίκαιη μεταχείριση) του ΕνΤΚ, εντός των ίδιων προθεσμιών που προβλέπονται για την υποβολή σχετικών αιτήσεων από τον δικαιούχο, όταν διαπιστώσουν την περίπτωση εφαρμογής των συγκεκριμένων διατάξεων για επιστροφή ή διαγραφή. [άρθρο 116.4 ΕνΤΚ – με την επιφύλαξη των κανόνων αρμοδιότητας για τη λήψη αποφάσεων – Κ-Μ ή Ε. Επιτροπή]

Παράδειγμα:

Εάν οι τελωνειακές αρχές ανακαλύψουν ότι πρέπει να επιστραφούν ποσά εισαγωγικών δασμών ενός εκατομμυρίου ευρώ λόγω σφάλματος των αρμόδιων αρχών (άρθρο 119 του ΕνΤΚ), διαβιβάζουν τον φάκελο στην Επιτροπή για απόφαση. Δεν έχουν το δικαίωμα για την λήψη απόφασης, καθώς η Επιτροπή είναι αρμόδια.

Το άρθρο 116.4 UCC εξασφαλίζει, σε ορισμένες περιπτώσεις, ότι όταν οι τελωνειακές αρχές διαθέτουν όλα τα απαιτούμενα στοιχεία που τους επιτρέπουν να προβούν στην επιστροφή / διαγραφή των δασμών, δεν υποχρεούνται να αναμένουν (για καθαρά τυπικούς λόγους) την υποβολή αίτησης επιστροφής ή αίτησης διαγραφής από τον ενδιαφερόμενο.

Το άρθρο 116.4 UCC απαιτεί από τις τελωνειακές αρχές να επιστρέφουν ή να διαγράφουν τους δασμούς μόνο όταν είναι σε θέση να αποδείξουν ότι υπάρχει μια μεμονωμένη περίπτωση που οδηγεί σε επιστροφή / διαγραφή, δηλαδή όταν διαθέτουν όλες τις πληροφορίες. Η αυτεπάγγελτη (ex-officio) απόφαση επιστροφής ή διαγραφής πρέπει να είναι σύμφωνη με τις νομικές απαιτήσεις που συνεπάγεται η έκδοσή της .

Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 32.1.δεύτερο εδάφιο του Ν.2960/01 ΕθνΤΚ, εάν η διαπίστωση της αχρεώστητης είσπραξης έγινε από την Τελωνειακή Υπηρεσία, καλείται από αυτήν ο δικαιούχος να υποβάλει τη σχετική αίτηση περί επιστροφής με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Ωστόσο, με βάση τα προαναφερόμενα, η εν λόγω εθνική διάταξη δεν θα τυγχάνει εφαρμογής όταν η αρμόδια τελωνειακή αρχή γνωστοποίησης της οφειλής από δασμούς, διαθέτει όλες τις πληροφορίες και τα σχετικά έγγραφα που δύναται να οδηγήσουν σε μια αυτεπάγγελτη (ex-officio) έκδοση απόφασης επιστροφής και εφόσον αυτή είναι σύμφωνη με τις νομικές απαιτήσεις που συνεπάγεται η έκδοση της .

Όταν οι ίδιες οι τελωνειακές αρχές ανακαλύπτουν ότι έχει καταβληθεί ποσό δασμού και η αντίστοιχη τελωνειακή διασάφηση ακυρωθεί (άρθρο 116.1.δεύτερο εδάφιο UCC), οι τελωνειακές αρχές δεν μπορούν να επιστρέψουν το ποσό του δασμού με δική τους πρωτοβουλία- οίκοθεν/ex- officio, καθώς απαιτείται κατάθεση αίτησης επιστροφής από τον δικαιούχο.

Όταν οι ίδιες οι τελωνειακές αρχές ανακαλύπτουν ότι τα εμπορεύματα είναι ελαττωματικά ή μη σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αγοράς (άρθρο 118 UCC), δεν μπορούν να επιστρέψουν ή να διαγράψουν το ποσό του δασμού με δική τους πρωτοβουλία- οίκοθεν/ex-officio, καθώς απαιτείται κατάθεση αίτησης επιστροφής από τον δικαιούχο.

13) να έχει υπόψη ότι η διαγραφή ή η επιστροφή δασμών υπόκεινται στην προσκόμιση των σχετικών με αυτές εμπορευμάτων. Στην περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση των εμπορευμάτων στις τελωνειακές αρχές, εγκρίνει την επιστροφή ή τη διαγραφή μόνο εάν διαθέτει αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι τα εν λόγω εμπορεύματα είναι τα εμπορεύματα για τα οποία έχει ζητηθεί η επιστροφή ή η διαγραφή. [άρθρο 173 ΙΑ]

14) να έχει υπόψη ότι η απόφαση επιστροφής γεννά υποχρέωση καταβολής τόκων κατά την επιστροφή, όταν αυτή η απόφαση (που εγκρίνει την επιστροφή και ανεξαρτήτως νομικής βάσης έκδοσης της) δεν εκτελείται εντός τριών μηνών από την ημερομηνία έκδοσής της (και ανεξάρτητα πλέον εάν η έντοκη επιστροφή προβλέπεται από εθνικές διατάξεις ή όχι), εκτός εάν η αδυναμία τήρησης της προθεσμίας οφείλεται σε περιστάσεις εκτός του ελέγχου των τελωνειακών αρχών.

Το άρθρο 116.6.πρώτο εδάφιο, UCC προβλέπει ότι η επιστροφή από τις τελωνειακές αρχές των ποσών των δασμών δεν συνεπάγεται την καταβολή τόκων από τις εν λόγω αρχές. Εντούτοις, τόκοι καταβάλλονται όταν η απόφαση για την επιστροφή δεν εκτελείται εντός τριών μηνών από την ημερομηνία λήψης της εν λόγω απόφασης, εκτός εάν για τη παράλειψη εκπλήρωσης της προθεσμίας δεν ευθύνονται οι τελωνειακές αρχές [άρθρο 116 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο υποπαράγραφος UCC).

Στις περιπτώσεις αυτές, οι τόκοι καταβάλλονται από την ημερομηνία λήξης της τρίμηνης περιόδου έως την ημερομηνία πληρωμής (υπολογισμού του ποσού του πληρωτέου τόκου). Το επιτόκιο καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 112 UCC (άρθρο 116.6.τρίτο εδάφιο, UCC).

15) να έχει υπόψη ότι εάν έχει προβεί εσφαλμένα στην επιστροφή ή διαγραφή δασμού, η αρχική τελωνειακή οφειλή αναβιώνει εφόσον δεν έχει παραγραφεί σύμφωνα με το άρθρο 103 του ΕνΤΚ. Οι τυχόν καταβαλλόμενοι τόκοι στον δικαιούχο επιστρέφονται στην τελωνειακή αρχή απ’ αυτόν. [άρθρο 116.7 ΕνΤΚ]. Ειδικότερα:

Όταν οι τελωνειακές αρχές έχουν χορηγήσει εσφαλμένα επιστροφή ή διαγραφή, δεν υπάρχει υποχρέωση να ληφθεί χωριστή απόφαση με την οποία ακυρώνεται η εσφαλμένη αρχική απόφαση επιστροφής ή διαγραφής, αλλά αρκεί η κοινοποίηση νέας απόφασης βεβαίωσης τελωνειακής οφειλής (επιτρέποντας προηγουμένως το δικαίωμα ακρόασης – RightToBeHeard). Ως εκ τούτου, δεν θα χρειαστεί ακύρωση (άρθρο 27 του UCC), ανάκληση ή τροποποίηση (άρθρο 28 του UCC) της αρχικής απόφασης επιστροφής ή διαγραφής.

Όσον αφορά την προθεσμία εντός της οποίας οι τελωνειακές αρχές μπορούν να επικαλεσθούν το άρθρο 116.7 ΕνΤΚ (και την ημερομηνία που θα χρησιμοποιηθεί ως σημείο αφετηρίας της προθεσμίας αυτής), πρέπει να σημειωθεί ότι:

– σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 103.1 UCC, η γνωστοποίηση στον οφειλέτη πραγματοποιείται εντός τριών ετών· η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί, σύμφωνα με το άρθρο 103.2 UCC, βάσει εθνικών διατάξεων που επιτρέπουν την κοινοποίηση στον οφειλέτη μετά τη λήξη της εν λόγω τριετούς περιόδου (όταν η τελωνειακή οφειλή είναι αποτέλεσμα πράξης που μπορεί να οδηγήσει σε ποινική δίωξη). Η παράταση αυτή μπορεί να ποικίλλει, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, από περίοδο πέντε ετών κατ ‘ελάχιστο έως 10 έτη. (για την Ελλάδα 7 έτη – άρθρο 152.4 Ν.2960/2001)

– όσον αφορά το σημείο αφετηρίας της προθεσμίας παραγραφής, το άρθρο 103.1 UCC αναφέρεται στην «ημερομηνία κατά την οποία γεννήθηκε η τελωνειακή οφειλή». Συνεπώς, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η τελωνειακή οφειλή θα έχει γεννηθεί βάσει του άρθρου 77 UCC, δηλαδή με τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων που υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς, η σχετική ημερομηνία θα είναι κατά γενικό κανόνα η αποδοχή της ή των τελωνειακών διασαφήσεων.

– Προκειμένου να εκτιμηθεί η παραγραφή της τελωνειακής οφειλής (για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 116.7 UCC), θεωρείται ότι οι περίοδοι που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 103 UCC αναστέλλονται από τη στιγμή που υποβλήθηκε η αίτηση επιστροφής / διαγραφής έως την ημερομηνία κατά την οποία ελήφθη η απόφαση περί επιστροφής ή διαγραφής [βλ. Άρθρο 103.4, UCC].

Στις περιπτώσεις εφαρμογής του άρθρου 116.7 UCC πραγματοποιείται επιπλέον και η επιστροφή των τόκων που καταβάλλονται από τις τελωνειακές αρχές σύμφωνα με το 116.6 UCC. 16) να έχει υπόψη το θέμα της παράτασης της προθεσμίας για τη λήψη απόφασης σχετικά με την επιστροφή ή τη διαγραφή, όταν η απόφαση λαμβάνεται από την Ε. Επιτροπή, καθώς και της διαδικασίας λήψης απόφασης από την Ε. Επιτροπή (περιπτώσεις άρθρων 119 ή 120 του ΕνΤΚ, αρμοδιότητα λήψης απόφασης από την Ε. Επιτροπή, προετοιμασία για τη διαβίβαση φακέλου αιτήματος – παραλαβή και κοινοποίηση της Απόφασης της Ε. Επιτροπής στον δικαιούχο αυτής). [άρθρα 116.3 ΕνΤΚ – 97 έως 102 DΑ].Ειδικότερα:

Όταν ο φάκελος διαβιβάζεται στην Επιτροπή προς λήψη απόφασης (άρθρο 116.3.πρώτο εδάφιο του ΕνΤΚ) ή όταν ο φάκελος δεν διαβιβάζεται διότι, είτε η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει απόφαση σχετικά με υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά ζητήματα, είτε η Επιτροπή εξετάζει ήδη μια υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία (άρθρο 116.3.δεύτερο εδάφιο του ΕνΤΚ), η προθεσμία για τη λήψη απόφασης για επιστροφή ή διαγραφή αναστέλλεται μέχρις ότου το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος λάβει την κοινοποίηση της απόφασης της Επιτροπής ή της κοινοποίησης από την Επιτροπή της επιστροφής του φακέλου (άρθρο 97 παράγραφος 1 DA). Επισημαίνεται ότι :

• Εάν η απόφαση είναι ευνοϊκή για τον ενδιαφερόμενο στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 116 παράγραφος 3 του ΕνΤΚ, η Επιτροπή δύναται να καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι τελωνειακές αρχές επιστρέφουν ή διαγράφουν τους δασμούς σε περιπτώσεις κατά τις οποίες υφίστανται παρόμοια πραγματικά και νομικά στοιχεία. [άρθρο 101.3, DA]

• Η τελωνειακή αρχή που εκδίδει απόφαση με βάση την Απόφαση της Επιτροπής, θα ενημερώνει σχετικά την Διεύθυνση Τελωνειακών Διαδικασιών αποστέλλοντας και αντίγραφο αυτής, προκειμένου στη συνέχεια να ενημερωθεί η Ε. Επιτροπή σχετικά με την εν λόγω έκδοση της εθνικής απόφασης.[άρθρο 101.2 DA].

Πρέπει να σημειωθεί ότι, εάν δεν ληφθεί απόφαση εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στο άρθρο 22.3 του ΕνΤΚ, ο αιτών, σύμφωνα με το άρθρο 44.1.δεύτερο εδάφιο του ΕνΤΚ, δικαιούται να ασκήσει το δικαίωμα της προσφυγής.

Εάν η Επιτροπή δεν λάβει απόφαση εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στο άρθρο 100 DA ή δεν κοινοποιήσει απόφαση στο οικείο κράτος μέλος εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στο άρθρο 101.1 DA, η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει η απόφαση λαμβάνει ευνοϊκή απόφαση για τον ενδιαφερόμενο (άρθρο 102 DA).

17) να έχει υπόψη το θέμα της μη επιστροφής ή διαγραφής κάτω των 10 Ευρώ.

Σύμφωνα με το άρθρο 116.2 του ΕνΤΚ η τελωνειακή αρχή δεν διαγράφει/επιστρέφει ποσό δασμών κάτω των 10 Ευρώ, εκτός εάν ο ενδιαφερόμενος (αιτών) ζητήσει τη διαγραφή/επιστροφή δασμού μικρότερου του ποσού των 10 Ευρώ. Εν συντομία, από το άρθρο 116.2, UCC προκύπτει ότι, όταν υφίστανται λόγοι επιστροφής ή διαγραφής εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών και υπάρχει αίτημα του ενδιαφερομένου, η επιστροφή ή διαγραφή πρέπει να χορηγείται ανεξαρτήτως του ποσού της επιστροφής ή διαγραφής. Δεν έχει σημασία αν το ποσό αυτό είναι μικρότερο, ίσο ή μεγαλύτερο από 10 ευρώ.

Αντιθέτως, όταν η επιστροφή ή η διαγραφή των δασμών πραγματοποιείται οίκοθεν (ex-officio), αυτή μπορεί να χορηγηθεί μόνον όταν το σχετικό ποσό είναι 10 ευρώ ή μεγαλύτερο.

18) να έχει υπόψη το θέμα της διαφορετικής αντιμετώπισης επιστροφής δασμών αντιντάμπιγκ κατά την εφαρμογή του Καν.1036/16

Το άρθρο 11 παράγραφος 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1036/2016 του Συμβουλίου («ο βασικός κανονισμός» αντιντάμπιγκ) προβλέπει ότι ο εισαγωγέας μπορεί να ζητήσει την επιστροφή των εισπραχθέντων δασμών αντιντάμπινγκ, όταν αποδεικνύεται ότι το περιθώριο ντάμπινγκ, επί τη βάσει του οποίου οι δασμοί πληρώθηκαν, εξαλείφθηκε ή μειώθηκε σε επίπεδο χαμηλότερο από το επίπεδο του ισχύοντος δασμού.

Το άρθρο 11 παράγραφος 8 του βασικού κανονισμού δεν επιδιώκει τον ίδιο στόχο ή έχει το ίδιο πεδίο εφαρμογής με το άρθρο 117 του UCC.

Επίσης, το σχήμα αυτών των δύο διαδικασιών είναι θεμελιωδώς διαφορετικό. Ειδικότερα, η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 8 του βασικού κανονισμού εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Επιτροπής και μπορεί να εφαρμοσθεί μόνο εντός προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία το οριστικό ποσό των εισπραττόμενων δασμών αντιντάμπιγκ δεόντως καθορίστηκε από τις αρμόδιες αρχές, ενώ η προβλεπόμενη στο άρθρο 117 του UCC διαδικασία εμπίπτει στην αρμοδιότητα των εθνικών τελωνειακών αρχών και μπορεί να ασκηθεί αίτηση επιστροφής εντός προθεσμίας τριών ετών από την ημερομηνία κατά την οποία το ποσό των δασμών αυτών έχει κοινοποιηθεί στον οφειλέτη.

19) να έχει υπόψη τα θέματα/διατάξεις περί της εκτέλεσης της εκδοθείσας απόφασης διαγραφής ή επιστροφής δασμών όπως :

i) του περιορισμού της μεταφοράς των εμπορευμάτων σε τόπο άλλον από εκείνον που αναγράφεται στην εν λόγω αίτηση διαγραφής ή επιστροφής δασμών, χωρίς ο αιτών να ειδοποιήσει προηγουμένως το τελωνείο παραλαβής της αίτησης το οποίο θα ενημερώσει σχετικά την τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει την απόφαση, [άρθρο 174, ΙΑ].

ii) της διεκπεραίωσης τελωνειακών διατυπώσεων (απαιτήσεων), στις οποίες ενδέχεται να υπόκειται η εκτέλεση των αποφάσεων διαγραφής ή και επιστροφής δασμών, καθώς και το ρόλο του τελωνείου παρακολούθησης (ελέγχου) για την ενημέρωση του τελωνείου απόφασης για την διεκπεραίωση/εκπλήρωση τους, όπως επίσης της προθεσμίας που ορίζεται για τη διεκπεραίωση των εν λόγω τελωνειακών διατυπώσεων ή απαιτήσεων. [άρθρα 177 έως 180, ΙΑ – 95 & 96, DA]. Ειδικότερα :

Όταν η επιστροφή ή διαγραφή εξαρτάται από την εκπλήρωση τελωνειακών διατυπώσεων, ο δικαιούχος της απόφασης για επιστροφή ή διαγραφή οφείλει να ενημερώσει το τελωνείο παρακολούθησης (ελέγχου) ότι έχει ολοκληρώσει τις διατυπώσεις αυτές. Όταν η απόφαση ορίζει ότι τα εμπορεύματα μπορούν να εξαχθούν ή να υπαχθούν σε ειδικό καθεστώς και ο δικαιούχος κάνει χρήση της δυνατότητας αυτής, το τελωνείο παρακολούθησης (ελέγχου) είναι το τελωνείο στο οποίο τα εμπορεύματα τίθενται υπό το καθεστώς αυτό [άρθρο 176.1, IA ).

Το τελωνείο παρακολούθησης (ελέγχου) κοινοποιεί, στην τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει την απόφαση, βεβαίωση για την ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων στις οποίες υπόκειται η επιστροφή ή η διαγραφή μέσω απάντησης (που αναφέρεται στο άρθρο 95 DΑ), χρησιμοποιώντας το έντυπο που παρατίθεται στο παράρτημα 33-07 IA (άρθρο 176.2, IA).

Όταν η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει την απόφαση έχει αποφασίσει ότι η επιστροφή ή διαγραφή είναι δικαιολογημένη, το ποσό του δασμού επιστρέφεται ή διαγράφεται μόνο μετά την παραλαβή των πληροφοριών από την τελωνειακή αρχή παρακολούθησης (ελέγχου) [άρθρο 176.3, IA].

Επισημαίνεται ότι η χρήση του έντυπου που παρατίθεται στο παράρτημα 33-07 IA, πραγματοποιείται στις περιπτώσεις που η αίτηση για επιστροφή ή διαγραφή αφορά εμπορεύματα που βρίσκονται σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο γνωστοποιήθηκε η τελωνειακή οφειλή (και το οποίο είναι αρμόδιο για την παραλαβή της αίτησης και την έκδοση της απόφασης επ’ αυτής). Ωστόσο οι τελωνειακές αρχές της χώρας μας δύνανται να κάνουν χρήση του εν λόγω εντύπου και όταν η αίτηση για επιστροφή ή διαγραφή αφορά εμπορεύματα που δεν βρίσκονται σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο γνωστοποιήθηκε η τελωνειακή οφειλή. Κατά συνέπεια το τελωνείο απόφασης δύναται να ζητήσει την προσκόμιση του εν λόγω εντύπου από τον δικαιούχο της απόφασης, ενώ το τελωνείο παρακολούθησης (ελέγχου) δύναται να την χορηγήσει στο πρόσωπο αυτό, με την εισαγωγή μνείας στο έντυπο αυτό ότι τόσο το τελωνείο απόφασης όσο και το τελωνείο παρακολούθησης (ελέγχου) ανήκουν στο ίδιο κράτος μέλος με εκείνο στο οποίο γνωστοποιήθηκε η τελωνειακή οφειλή.

Η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια για τη λήψη της απόφασης μπορεί να επιτρέψει την ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων από τις οποίες εξαρτάται η επιστροφή ή η διαγραφή πριν λάβει την απόφαση.

Η άδεια αυτή δεν θίγει την εν λόγω απόφαση (ενδέχεται η απόφαση να είναι και απορριπτική). Στις περιπτώσεις αυτές, εφαρμόζονται κατ’ αναλογία οι παράγραφοι 1 έως 3 του άρθρου 176, IA (άρθρο 176.4, IA).

Το τελωνείο παρακολούθησης (ελέγχου) είναι το τελωνείο το οποίο εξασφαλίζει, κατά περίπτωση, ότι πληρούνται οι διατυπώσεις ή οι απαιτήσεις στις οποίες υπόκειται η επιστροφή ή η διαγραφή του ποσού του εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού (άρθρο 176.5, IA).

Όταν η τελωνειακή αρχή αποφασίζει την επιστροφή ή διαγραφή των εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών υπό τον όρο της προηγούμενης εκπλήρωσης ορισμένων τελωνειακών διατυπώσεων, η προθεσμία αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 60 ημέρες για τη διεκπεραίωση των εν λόγω τελωνειακών διατυπώσεων από την ημερομηνία κοινοποίησης της εν λόγω απόφασης (άρθρο 177.1, IA).

Η μη τήρηση της προθεσμίας συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος επιστροφής ή διαγραφής, εκτός εάν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο αποδείξει ότι δεν μπορούσε να τηρήσει την προθεσμία αυτή λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή ανωτέρας βίας (άρθρο 177.2, IA).

iii) της εφαρμογής της διαδικασίας της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των τελωνειακών αρχών των Κρατών Μελών της Ε.Ε., εφόσον απαιτηθεί για τη λήψη πληροφοριών όσον αφορά την πραγματοποίηση διατυπώσεων επί των εμπορευμάτων για τα οποία εκδόθηκε η απόφαση διαγραφής ή επιστροφής δασμών, όταν η τελωνειακή αρχή απόφασης και το κράτος μέλος όπου βρίσκονται τα εμπορεύματα διαφέρουν, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εκτέλεση της απόφασης διαγραφής ή επιστροφής [άρθρα 175, ΙΑ – 93, DΑ, σχετικό το σημείο 2) ανωτέρω].

5.2 Υπόδειγμα απόφασης

Η απόφαση χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών συμπληρώνεται από τον αιτούντα, οικονομικό φορέα ή μη, επί του υποδείγματος που παρατίθεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 (διαστάσεις φύλου εκτυπωμένης αίτησης είναι εκείνες λευκού φύλου Α4) της παρούσας, σύμφωνα με τις επεξηγηματικές σημειώσεις συμπλήρωσης αυτής που περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο υπόδειγμα.

Στο portal (εσωτερικοί χρήστες ICISNET) Κα είναι αναρτημένο τόσο το υπόδειγμα της αίτησης σε μορφή αρχείου pdf και word, όσο και το υπόδειγμα της απόφασης χορήγησης διαγραφής ή επιστροφής δασμών σε μορφή αρχείου pdf και word (το δεύτερο για συμπλήρωση από την αρμόδια τελωνειακή αρχή έκδοσης της).

Επισημαίνονται τα ακόλουθα

Η εν λόγω απόφαση πρέπει να συμπληρώνεται κατά το συνημμένο υπόδειγμα, όταν τα χορηγηθέντα με αυτήν προς διαγραφή ή/και επιστροφή σχετικά ποσά περιλαμβάνουν τελωνειακή οφειλή από εισαγωγικούς ή εξαγωγικούς δασμούς (παραδοσιακούς ίδιους πόρους της Ε.Ε.), καθώς και ποσά τελωνειακής οφειλής από εθνικούς πόρους (φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις), ή/και ποσά από χρηματικές ποινές λόγω παράβασης της τελωνειακής νομοθεσίας, τα οποία συν-βεβαιώθηκαν ή/και συν-εισπράχθηκαν με τους δασμούς ως εθνικοί πόροι, με τον ίδιο τίτλο βεβαίωσης/είσπραξης.
Εφόσον πρέπει να πραγματοποιηθεί τόσο διαγραφή όσο και επιστροφή κατόπιν αίτησης (ή αυτεπάγγελτη/οίκοθεν/βχ- officio –άρθρο 116.4 ΕνΤΚ-) για την ίδια υπόθεση, εκδίδεται διακριτή απόφαση · μία για τη διαγραφή -απόφαση REMission) και μία για την επιστροφή ^απόφαση REPayment) εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών. Σε μια τέτοια περίπτωση ο αριθμός αναφοράς (αριθμός πρωτοκόλλου) της απόφασης χορήγησης (ή μη) διαγραφής τελωνειακής οφειλής από δασμούς θα έχει την επέκταση -1 (π.χ. 100-1) και της επιστροφής (ή μη) τελωνειακής οφειλής από δασμούς θα έχει την επέκταση -2 (στη συγκεκριμένη περίπτωση του παραδείγματος 100-2).

Δεν αποκλείεται η περίπτωση η απόφαση (θετική ή απορριπτική) διαγραφής ή/και επιστροφής τελωνειακής οφειλής να αφορά μόνο (αυτοτελώς) ποσά εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών, όπως είναι η περίπτωση που η νομική βάση για την υποβολή της αίτησης και της έκδοσης της απόφασης είναι εκείνη του άρθρου 120 του ΕνΤΚ (Δίκαιη Μεταχείριση – σημείο 6, τελευταία πρόταση της αρ.πρωτ.ΔΤΔΔ1067126ΕΞ2016/22-4-2016 ΕΔΥΟ, όσον αφορά την επιστροφή/διαγραφή δασμών).

Στις περιπτώσεις που η τελωνειακή αρχή (έκδοσης) της απόφασης διαγραφής ή επιστροφής είναι η Τελωνειακή Περιφέρεια, τότε η «λογιστική» και «ταμειακή» εκτέλεση της απόφασης πραγματοποιείται από την αρμόδια τελωνειακή αρχή που ορίζεται σύμφωνα με τα ισχύοντα. (τελωνείο γνωστοποίησης της οφειλής -και παραλαβής- της σχετικής αίτησης ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, άλλο καθοριζόμενο για τον προαναφερόμενο σκοπό).

II. ΛΟΓΟΙ (ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΗ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 116.1 UCC) ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΕΔΡΑΖΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΡΑΦΗ Ή Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΔΑΣΜΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ

Με την επιφύλαξη ορισμένων προϋποθέσεων, τα ποσά του εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού μπορούν να επιστραφούν ή να διαγραφούν για οποιονδήποτε από τους ακόλουθους λόγους:

1, Ποσά επιπλέον του καταβλητέου εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού .
2, Ελαττωματικά εμπορεύματα ή εμπορεύματα που δεν πληρούν τους όρους της σύμβασης (προμήθειας/αγοράς από τρίτη χώρα)
3, Σφάλμα των αρμοδίων αρχών
4, Δίκαιη μεταχείριση
5, Ακύρωση διασάφησης

Το άρθρο 116.1 UCC απαριθμεί εξαντλητικά τους διάφορους λόγους (νομιμοποιητική βάση) που δικαιολογούν την επιστροφή ή τη διαγραφή.

Στη συνέχεια (επόμενα κεφάλαια) θα αποτυπωθεί και θα επεξηγηθεί εκτενέστερα κάθε λόγος (νομιμοποιητική βάση), ενώ θα διευκρινιστεί η συσχέτιση της νομιμοποιητικής βάσης του πρώην ισχύοντος Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα – Κ.Τ.Κ. (Καν.2913/92) και Διατάξεων Εφαρμογής του Κ.Τ.Κ. (Καν.2454/93) στο νέο, ισχύον πλέον, κανονιστικό πλαίσιο του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα Καν.952/2013 ΕνΤΚ/UCC και των εκτελεστικών Καν2447/15 ]Α και κατ’ εξουσιοδότηση Καν.2446/15 ΡΑ διατάξεων αυτού, όσον αφορά την διαγραφή ή επιστροφή δασμών.

1. ΔΙΑΓΡΑΦΗ / ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 117 UCC Ποσά επιπλέον του καταβλητέου εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού

Η αίτηση επιστροφής ή διαγραφής βάσει του άρθρου 117 UCC πρέπει να υποβληθεί εντός τριών ετών από την ημερομηνία γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής. Η προθεσμία αυτή επεκτείνεται σε περίπτωση που ο αιτών προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι δεν μπόρεσε να υποβάλει αίτηση εντός τριών ετών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή ανωτέρας βίας [Άρθρο 121.(1, 2ο εδάφιο) UCC].

Η νομική βάση για τη χορήγηση επιστροφής ή διαγραφής λόγω “υπερχρέωσης – ποσό βεβαιωθέν ή/και εισπραχθέν επιπλέον του καταβλητέου” ορίζεται στο άρθρο 117 UCC.

Βεβαίωση ή/και είσπραξη ποσού δασμών μεγαλύτερου του καταβλητέου υφίσταται στις ακόλουθες περιπτώσεις::

Α) σε περίπτωση που το ποσό που αντιστοιχεί στην αρχικώς γνωστοποιηθείσα τελωνειακή οφειλή υπερβαίνει το καταβλητέο δηλ. το νομίμως οφειλόμενο ποσό,

Β) σε περίπτωση που η τελωνειακή οφειλή γνωστοποιηθεί στον οφειλέτη σε αντίθεση με το άρθρο 102.1.στοιχεία γ) και δ) του UCC ·

Γ) σε περίπτωση αναδρομικής εφαρμογής ευνοϊκού δασμολογικού μέτρο (άρθρο 117.2 UCC – Η παράγραφος 2 του άρθρου 117 UCC είναι lex specialis της παραγράφου 1 αυτού).

Στη συνέχεια δίδονται περαιτέρω διευκρινίσεις για κάθε υποκατηγορία της νομιμοποιητικής βάσης του άρθρου 117 UCC.

Α) το ποσό που αντιστοιχεί στην αρχικώς γνωστοποιηθείσα τελωνειακή οφειλή υπερβαίνει το καταβλητέο δηλ. το νομίμως οφειλόμενο ποσό.

Η επιστροφή ή η διαγραφή παραχωρείται βάσει του άρθρου 116.1.στοιχείο α) σε συνδυασμό με το άρθρο 117 UCC, όταν το ποσό που αντιστοιχεί στην αρχικώς γνωστοποιηθείσα τελωνειακή οφειλή υπερβαίνει το οφειλόμενο ποσό. Το “πληρωτέο ποσό” έχει την ίδια έννοια με το ” νομίμως οφειλόμενο ποσό” στον Κ.Τ.Κ..

Αυτό μπορεί να συμβεί συγκεκριμένα όταν:

1) Οι τελωνειακές αρχές υπέπεσαν σε σφάλμα κατά τον καθορισμό του ποσού του καταβλητέου εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού.

Μπορεί να προκύψει εσφαλμένος προσδιορισμός του καταβλητέου εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού από:

• εσφαλμένη δασμολογητέα αξία.

• εσφαλμένο εφαρμοστέο δασμολογικό συντελεστή ·

• εσφαλμένο υπολογισμό του ποσού του οφειλόμενου δασμού.

Επισημαίνεται ότι το εν λόγω σφάλμα δεν πρέπει να συγχέεται με εκείνο που σχετίζεται με την εφαρμογή του άρΚρου 119 UCC,

2) Η τελωνειακή οφειλή κατά την εισαγωγή ή την εξαγωγή έχει αποσβεσθεί.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια τελωνειακή οφειλή κατά την εισαγωγή ή την εξαγωγή αποσβένεται (άρθρο 124 UCC). Η απόσβεση πρέπει να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά από τις διατάξεις του UCC για την επιστροφή / διαγραφή (η απόσβεση πραγματοποιείται με απευθείας διαγραφή στους λογαριασμούς- accounts / Βιβλίο Εισπρακτέων Απαιτήσεων).

3) Ανακριβείς πληροφορίες που παρέχονται σε τελωνειακή διασάφηση

Ο διασαφιστής μπορεί να δηλώσει κατά λάθος εσφαλμένα στοιχεία (π.χ. έναν εσφαλμένο κωδικό προϊόντος- commodity code) σε διασάφηση εισαγωγής, με αποτέλεσμα το ποσό της γνωστοποιηθείσας τελωνειακής οφειλής να υπερβαίνει το καταβλητέο/νομίμως οφειλόμενο ποσό.

Η επιστροφή ή διαγραφή υπόκειται στην προσκόμιση των εμπορευμάτων (άρθρο 173 UCC ΙΑ). Ως προσκόμιση των εμπορευμάτων στο τελωνείο νοείται η κοινοποίηση στις τελωνειακές αρχές της άφιξης των εμπορευμάτων στο τελωνείο ή σε οποιοδήποτε άλλο τόπο που έχει οριστεί ή εγκριθεί από τις τελωνειακές αρχές και η διαθεσιμότητα των εμπορευμάτων αυτών για τελωνειακούς ελέγχους (άρθρο 5.33 UCC) . Όταν τα εμπορεύματα δεν είναι δυνατόν να προσκομιστούν στις τελωνειακές αρχές, η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια για τη λήψη της απόφασης χορηγεί επιστροφή ή διαγραφή μόνον εφόσον διαθέτει αποδεικτικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα εν λόγω εμπορεύματα αποτελούν εμπορεύματα για τα οποία ζητήθηκε η επιστροφή ή η διαγραφή (Άρθρο 173 UCC ΙΑ) .

4) Εκπτώσεις

Ένας πωλητής μπορεί να δώσει έκπτωση σε έναν αγοραστή σχετικά με (μη ελαττωματικά ή μη κατεστραμμένα) εμπορεύματα.

Οι εκπτώσεις λαμβάνονται υπόψη κατά την αποδοχή της τελωνειακής διασάφησης (άρθρο 130.1 ΙΑ). Ωστόσο, μπορεί επίσης να δοθεί έκπτωση μετά.

Στην περίπτωση αυτή μπορεί να υποβληθεί αίτηση επιστροφής ή διαγραφής. Η επιστροφή μπορεί να χορηγηθεί εάν, κατά την αποδοχή της τελωνειακής διασάφησης, η σύμβαση πώλησης προβλέπει την αίτηση και το ποσό της έκπτωσης.

Καλύπτει περιπτώσεις όπου τα στοιχεία και οι απαιτήσεις της έκπτωσης (επιτόκια, όγκοι αγοράς που προκαλούν τις μειώσεις τιμών κλπ.) είναι ήδη γνωστά ή συμφωνήθηκαν κατά την εισαγωγή των εμπορευμάτων που αποτιμώνται.

Μια πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ο μηχανισμός με τον οποίο ο αγοραστής και ο πωλητής ολοκληρώνουν τη διαδικασία χορήγησης της έκπτωσης (για παράδειγμα, μέσω της έκδοσης πιστωτικού σημειώματος από τον πωλητή ή ακόμη και μέσω χρεωστικού σημειώματος από τον αγοραστή). Στην τελευταία περίπτωση – το χρεωστικό σημείωμα που εκδίδεται από τον αγοραστή – πρέπει να αποδεικνύεται ότι το εν λόγω λογιστικό έγγραφο αναφέρεται πράγματι σε συμφωνημένη έκπτωση και ότι η αντίστοιχη μείωση της τιμής ή η αποζημίωση έχει διευθετηθεί.

Παράδειγμα:

Σε ορισμένους κλάδους του εμπορίου είναι συνηθισμένη η πρακτική να ζητείται έκπτωση όταν αγοράζεται ορισμένη ποσότητα αγαθών. Για πρακτικούς λόγους, η αναδρομική έκπτωση υλοποιείται, σε όρους ωφέλειας του εισαγωγέα, με αίτηση επιστροφής.

5) Προσαρμογές τιμών για ελαττωματικά ή κατεστραμμένα προϊόντα.

Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η προσαρμογή των τιμών για ελαττωματικά αγαθά μπορεί να ληφθεί υπόψη για τον καθορισμό της δασμολογητέας αξίας (άρθρο 132 ΙΑ). Για παράδειγμα, μία από τις προϋποθέσεις είναι ότι τα εμπορεύματα ήταν ελαττωματικά κατά την αποδοχή της τελωνειακής διασάφησης για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ελάττωμα ή βλάβη μετά την απελευθέρωση των εμπορευμάτων, η προσαρμογή της τιμής υλοποιείται, σε όρους ωφέλειας του εισαγωγέα, με αίτηση επιστροφής. Ο αιτών θα πρέπει να αποδείξει ότι τα εμπορεύματα ήταν ελαττωματικά ή κατεστραμμένα πριν από την αποδοχή της τελωνειακής διασάφησης.

6) Τροποποίηση του Κοινού Δασμολογίου ¹

Το Κοινό Δασμολόγιο μπορεί να αλλάξει:

• Χωρίς αναδρομική ισχύ

• Με αναδρομική ισχύ

6.1) Χωρίς αναδρομική ισχύ

Η προσέγγιση σχετικά με την εφαρμογή μιας δασμολογικής κατάταξης μπορεί να αλλάξει ως συνέπεια απόφασης του δικαστηρίου ή της έναρξης ισχύος ενός κανονισμού δασμολογικής κατάταξης (άρθρο 9 του κανονισμού 2658/87). Η τελευταία προσέγγιση δασμολογικής κατάταξης δεν έχει αναδρομική ισχύ. Παρόλα αυτά, τέτοιοι κανονισμοί δασμολογικής κατάταξης μπορούν να εφαρμοστούν στο παρελθόν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιστροφή (ή διαγραφή). Μπορεί να προκύψουν διαφορετικές καταστάσεις:

Περίπτωση	Επεξήγηση
Ένας κανονισμός δασμολογικής κατάταξης υιοθετεί μια δασμολογική κατάταξη διαφορετική από εκείνη που ενός προηγούμενου δασμολογικού κανονισμού. Ο «νέος» κανόνας δασμολογικής κατάταξης οδηγεί σε χαμηλότερο ποσό τελωνειακής οφειλής	Οι εισαγωγείς που έχουν δηλώσει το σχετικό εμπόρευμα υπό μια δασμολογική κατάταξη με ένα υψηλότερο δασμολογικό συντελεστή κατά την περίοδο που προηγείται της έναρξης ισχύος του νέου κανονισμού έχουν δικαίωμα επιστροφής. Η αίτηση επιστροφής πρέπει να υποβληθεί, ή η αυτεπάγγελτη απόφαση για την επιστροφή να εκδοθεί, εντός τριών ετών από την ημερομηνία γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής. Εξαίρεση: ο κανονισμός περί ταξινόμησης αναφέρει ρητά ότι δεν επιτρέπεται η αναδρομική ισχύς του.
Ένας κανονισμός δασμολογικής κατάταξης υιοθετεί μια δασμολογική κατάταξη διαφορετική από εκείνη ενός προηγούμενου δασμολογικού κανονισμού, την οποία τροποποιεί ή καταργεί. Ο «νέος» κανόνας δασμολογικής κατάταξης οδηγεί σε υψηλότερο ποσό τελωνειακής οφειλής	Οι τελωνειακές αρχές πρέπει να ανακτήσουν την τελωνειακή οφειλή, που γεννήθηκε βάσει του άρθρου 77, με την εφαρμογή των άρθρων 101, 102 και 103 του UCC.
Δεν υπάρχει προηγούμενος κανονισμός δασμολογικής κατάταξης. Η δασμολογική κατάταξη που καθορίζεται στον κανονισμό δασμολογικής κατάταξης έχει ως αποτέλεσμα μικρότερο ποσό τελωνειακής οφειλής.	Είναι δυνατή η επιστροφή ή η διαγραφή εισαγωγικών δασμών.
Δεν υπάρχει προηγούμενος κανονισμός δασμολογικής κατάταξης. Η δασμολογική κατάταξη που καθορίζεται στον κανονισμό δασμολογικής κατάταξης έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο ποσό τελωνειακής οφειλής. Οι οικονομικοί φορείς κατέβαλαν χαμηλότερο ποσό δασμών από εκείνο που προκύπτει από τον κανονισμό δασμολογικής κατάταξης.	Οι τελωνειακές αρχές πρέπει να ανακτήσουν την τελωνειακή , που γεννήθηκε βάσει του άρθρου 77, με την εφαρμογή των άρθρων 101, 102 και 103 του UCC. Σε περίπτωση σφάλματος των αρμόδιων αρχών, μπορεί να υπάρξει δικαίωμα επιστροφής ή διαγραφής βάσει του άρθρου 119 UCC

6.2) Με αναδρομική ισχύ (αποφάσεις του Ε. Δικαστηρίου)

Μπορούν να διακριθούν δύο καταστάσεις: o Ακύρωση κανονισμού

Ένας κοινοτικός κανονισμός μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την γνωστοποίηση τελωνειακής οφειλής. Σε περίπτωση που το Δικαστήριο ακυρώσει έναν τέτοιο κανονισμό, η ακύρωση εφαρμόζεται στο πρόσωπο ή τα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται η απόφαση από τη στιγμή της έναρξης ισχύος της ακύρωσης.

Αυτό σημαίνει ότι τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί από αυτό / αυτά τα πρόσωπα πρέπει να επιστραφούν βάσει του άρθρου 116 σε συνδυασμό με το 117 UCC.

– Ερμηνεία του κοινοτικού δικαίου.

Η ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ από το Ε. Δικαστήριο μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετική οπτική σχετικά με την εφαρμογή της δασμολογικής κατάταξης.

Κατ ‘αρχήν, μια τέτοια τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ και μπορεί να οδηγήσει στη χορήγηση επιστροφής. Ωστόσο, το Ευρ. Δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει την αναδρομικότητα.

Οι τελωνειακές αρχές πρέπει να ανακτήσουν την τελωνειακή, που γεννήθηκε βάσει του άρθρου 77, με την εφαρμογή των άρθρων 101, 102 και 103 του UCC. Σε περίπτωση σφάλματος των αρμόδιων αρχών, μπορεί να υπάρξει δικαίωμα επιστροφής ή διαγραφής βάσει του άρθρου 119 UCC.

Β) Η τελωνειακή οφειλή γνωστοποιήθηκε στον οφειλέτη σε αντίθεση με το άρθρο 102.1.στοιχεία γ) και δ) του UCC

Σε περίπτωση γνωστοποίησης στον οφειλέτη τελωνειακής οφειλής σε αντίθεση με το άρθρο 102.1. στοιχεία γ) και δ) του UCC, η επιστροφή ή η διαγραφή UCC χορηγείται βάσει του άρθρου 116.1 στοιχείο α) του UCC σε συνδυασμό με το άρθρο 117 UCC. Αυτή είναι η περίπτωση όπου:

a. η αρχική απόφαση περί μη γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής ή της γνωστοποίησης ποσού εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού σε ποσό μικρότερο από το καταβλητέο ποσό εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού ελήφθη βάσει γενικών διατάξεων που ακυρώθηκαν σε μεταγενέστερη ημερομηνία από δικαστική απόφαση.

b. Οι τελωνειακές αρχές εξαιρούνται, από την τελωνειακή νομοθεσία (άρθρο 88 UCC ΡΑ), από την γνωστοποίηση της τελωνειακής οφειλής.

Γ) Αναδρομική εφαρμογή ευνοϊκών δασμολογικών μέτρων

Η επιστροφή μπορεί να χορηγηθεί εάν διαπιστωθεί εκ των υστέρων ότι ένα ευνοϊκό δασμολογικό μέτρο [δασμολογική ποσόστωση, δασμολογικό ανώτατο όριο (tariff ceiling) ή άλλο ευνοϊκό δασμολογικό μέτρο που περιλαμβάνεται στο άρΚρο 56.2.περιπτώσεις δ) έως ζ), UCC] ήταν εφαρμοστέο κατά τη στιγμή της αποδοχής της διασάφησης θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία.

Πέραν τούτου, πρέπει να πληρείται μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) στην περίπτωση δασμολογικής ποσόστωσης, ο όγκος της δεν έχει εξαντληθεί ·

β) σε άλλες περιπτώσεις, δεν έχει επανέλθει σε ισχύ ο κανονικά εφαρμοζόμενος δασμολογικός συντελεστής.

Μπορεί να παρουσιαστούν οι ακόλουθες καταστάσεις:

• Επαναθέσπιση (εκ νέου άνοιγμα) της δασμολογικής ποσόστωσης

Μια δασμολογική ποσόστωση μπορεί να ανοίξει εκ νέου (π.χ. λόγω επιστροφής ποσοστώσεων). Η επιστροφή μπορεί να χορηγηθεί όταν ο διασαφιστής υποβάλλει έγκυρη αίτηση για τη χορήγηση δασμολογικής ποσόστωσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 117.2 του UCC, η επιστροφή μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μετά την κατανομή του αιτούμενου ποσού της δασμολογικής ποσόστωσης.

Ωστόσο, όταν η ζητούμενη δασμολογική ποσόστωση έχει εξαντληθεί κατά τη στιγμή της αίτησης επιστροφής, οι τελωνειακές αρχές μπορούν να χορηγήσουν επιστροφή, χωρίς κατανομή της δασμολογικής ποσόστωσης, μόνο όταν η μη εφαρμογή του μειωμένου ή μηδενικού δασμού εντός της δασμολογικής ποσόστωσης οφειλόταν σε σφάλμα των τελωνειακών αρχών και η τελωνειακή διασάφηση περιείχε όλα τα στοιχεία και συνοδευόταν από όλα τα έγγραφα που ήταν απαραίτητα για την εφαρμογή της δασμολογικής ποσόστωσης (άρθρο 119.2 .UCC – σφάλμα αρμόδιων αρχών).

Ωστόσο σε περίπτωση υπερβολικά καθυστερημένης διαβίβασης αίτησης για χορήγηση δασμολογικής ποσόστωσης στην Επιτροπή και εφόσον, εν τω μεταξύ, έχει εξαντληθεί η συγκεκριμένη δασμολογική ποσόστωση, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως σφάλμα των τελωνειακών αρχών.

• Αναδρομική (εκ των υστέρων) υποβολή εγγράφων

Υποβάλλονται αναδρομικά έγγραφα που στοιχειοθετούν την χορήγηση ευνοϊκών δασμολογικών μέτρων [ευνοϊκό δασμολογικό μέτρο του άρθρου 56.2.περιπτώσεις δ) έως ζ), UCC] κατά τη στιγμή αποδοχής της διασάφησης θέσης εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία. Αυτό αφορά ιδίως τις καταστάσεις στις οποίες ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει εκ των υστέρων πιστοποιητικό κυκλοφορίας EUR.1, ή πιστοποιητικό καταγωγής τύπου Α, και ζητεί την εφαρμογή προτιμησιακής (ευνοϊκής) δασμολογικής μεταχείρισης αναδρομικά. Η επιστροφή μπορεί να χορηγηθεί υπό τον όρο ότι:

a) Το υποβληθέν έγγραφο που προσκομίζεται αναδρομικά (εκ των υστέρων) και συνοδεύει την αίτηση επιστροφής ή διαγραφής δασμών αφορά αποκλειστικά τα σχετικά εμπορεύματα που αναφέρονται σ’ αυτήν, και

b) Πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις για τη χορήγηση προτιμησιακής μεταχείρισης.(βλέπε και το πρώην άρθρο 890 των Δ.Ε. του Κ.Τ.Κ.).

2. ΔΙΑΓΡΑΦΗ / ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 118 UCC

Ελαττωματικά εμπορεύματα ή εμπορεύματα που δεν πληρούν τους όρους της σύμβασης (προμήθειας/αγοράς από τρίτη χώρα)

ΓΕΝΙΚΑ

Το άρθρο 116.1.στοιχείο β) UCC, σε συνδυασμό με το άρθρο 118 UCC, προσφέρει τη δυνατότητα επιστροφής / διαγραφής όταν τα εμπορεύματα δεν γίνονται αποδεκτά από τον εισαγωγέα επειδή ήταν ελαττωματικά ή δεν είναι σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης βάσει της οποίας αγοράσθηκαν από τον εισαγωγέα και εισήχθησαν. Ο εισαγωγέας κατά την έννοια του άρθρου 118 UCC είναι αυτός που μπορεί να μην κάνει αποδεκτά τα εμπορεύματα για τους ανωτέρω λόγους, συνήθως ο ιδιοκτήτης τους. Ο τελωνειακός αντιπρόσωπος δεν μπορεί να είναι ο εισαγωγέας. Ο εισαγωγέας είναι το πρόσωπο που έχει εξουσία πάνω στα εμπορεύματα, συνήθως ο αγοραστής τους. Η διάταξη του άρθρου 118 UCC αναφέρεται σε:

• περιπτώσεις κατά τις οποίες θα χορηγείται επιστροφή /διαγραφή

•περιπτώσεις στις οποίες δεν ϋα χορηγείται επιστροφή / διαγραφή.

2.1 Περιπτώσεις στις οποίες θα χορηγείται η επιστροφή ή διαγραφή

Σύμφωνα με το άρθρο 116.1.στοιχείο β) UCC, σε συνδυασμό με το άρθρο 118 UCC, η επιστροφή / διαγραφή UCC χορηγείται όταν ο εισαγωγέας δεν κάνει αποδεκτά τα εμπορεύματα διότι κατά τη στιγμή της απελευθέρωσής τους:

– Ήταν ελαττωματικά, ή

– Δεν ήταν σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αγοράς τους βάσει της οποίας αγοράσθηκαν από τον εισαγωγέα και εισήχθησαν.

Τα ελαττωματικά εμπορεύματα θεωρούνται ότι περιλαμβάνουν εμπορεύματα που έχουν υποστεί ζημία πριν από την απελευθέρωσή τους [άρθρο 118.1.δεύτερο εδάφιο, UCC].

Ισχύουν οι ακόλουθοι πρόσθετοι όροι:

a) Τα εμπορεύματα δεν χρησιμοποιήθηκαν, εξαιρουμένης της αρχικής χρήσης που ενδεχομένως χρειαζόταν για να αποδειχθεί ότι ήταν ελαττωματικά ή μη σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αγοράς τους.

b) Τα εμπορεύματα εξέρχονται (εξάγονται) από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης ή τα εμπορεύματα υπάγονται σε ένα από τα ακόλουθα ειδικά καθεστώτα:

– Ενεργητική τελειοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής.

– Εξωτερική διαμετακόμιση.

– Τελωνειακή αποταμίευση.

– Ελεύθερη ζώνη.

– Εμπορεύματα για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια εισαγωγής ή εξαγωγής

Σε περίπτωση εξαγωγής, θέσης εμπορευμάτων σε τελωνειακή αποταμίευση ή ελεύθερη ζώνη ή καταστροφής εμπορευμάτων, για τα οποία προσκομίστηκε πιστοποιητικό εισαγωγής ή εξαγωγής κατά την υποβολή της τελωνειακής διασάφησης εισαγωγής, απαιτείται πιστοποίηση από τις αρχές που είναι αρμόδιες για την έκδοση της εν λόγω άδειας, η οποία βεβαιώνει ότι έχουν ληφθεί τα αναγκαία μέτρα για την ακύρωση των αποτελεσμάτων της (UCC DA, παράρτημα A, τίτλος Ι, κεφάλαιο 1, σημείωση 3). Η πιστοποίηση αυτή δεν απαιτείται όταν:

α) η τελωνειακή αρχή στην οποία υποβλήθηκε η αίτηση εξέδωσε η ίδια την άδεια

β) Ο λόγος για την αίτηση είναι ένα σφάλμα που δεν έχει καμία επίπτωση στην απόδοση της άδειας.

– Απώλεια τελωνειακού χαρακτήρα ενωσιακών εμπορευμάτων

Τα εμπορεύματα καθίστανται μη κοινοτικά εμπορεύματα όταν εξέρχονται (εξάγονται) από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης ή όταν έχουν υπαχθεί στα ειδικά καθεστώτα τελειοποίησης προς επανεξαγωγή, εξωτερικής διαμετακόμισης, τελωνειακής αποταμίευσης ή ελεύθερης ζώνης [άρθρο 154 UCC).

– Απόβλητα και θραύσματα

Όταν η καταστροφή των εμπορευμάτων, που έχει εγκριθεί από την τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια για τη λήψη της απόφασης επιστροφής ή διαγραφής, παράγει απόβλητα ή θραύσματα, αυτά τα απόβλητα ή θραύσματα θεωρούνται ως μη ενωσιακά εμπορεύματα, όταν ληφθεί η απόφαση για την επιστροφή ή τη διαγραφή (άρθρο 179 UCC ΙΑ).

– Σκοπός της Αποθήκευσης

Τα ενωσιακά εμπορεύματα μπορούν να υπαχθούν στο ειδικό καθεστώς τελωνειακής αποταμίευσης ή ελεύθερης ζώνης, προκειμένου να επωφεληθούν από την απόφαση περί επιστροφής ή διαγραφής εισαγωγικού δασμού (άρθρο 237 UCC).

– Ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων

Το πρόσωπο στο οποίο εκδίδεται η απόφαση επιστροφής ή διαγραφής οφείλει να ενημερώσει το τελωνείο παρακολούθησης ότι έχει ολοκληρώσει τις τελωνειακές διατυπώσεις (εξαγωγή ή υπαγωγή σε ειδικό καθεστώς).

Το τελωνείο παρακολούθησης είναι το τελωνείο στο οποίο τα εμπορεύματα έχουν υπαχθεί στο καθεστώς αυτό (άρθρο 176.1 UCC ΙΑ).

Στη συνέχεια, το τελωνείο ελέγχου πρέπει να ενημερώνει την τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια να λάβει την απόφαση (τελωνειακή αρχή απόφασης) για την ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων (άρθρο 176.2 IA).

Μετά την παραλαβή των πληροφοριών, η αρμόδια τελωνειακή αρχή απόφασης αποφασίζει εάν η εκτέλεση της επιστροφής ή της διαγραφής είναι δικαιολογημένη (άρθρο 176.3 UCC ΙΑ). Η αρμόδια τελωνειακή αρχή απόφασης μπορεί να επιτρέψει την ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων πριν λάβει την απόφαση επιστροφής ή διαγραφής. Η άδεια αυτή δεν προδικάζει την εν λόγω απόφαση (αποδοχή ή μη της αίτησης – άρΚρο 176.4 UCC ΙΑ).

– Διατυπώσεις που σχετίζονται με την απόφαση περί επιστροφής ή διαγραφής

Η τελωνειακή αρχή πρέπει να ορίσει προθεσμία για την εκπλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων, η οποία δεν υπερβαίνει τις 60 ημέρες από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης για επιστροφή ή διαγραφή (άρθρο 177.1 UCC ΙΑ).

Η μη τήρηση της προθεσμίας αυτής συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος επιστροφής ή διαγραφής (μη εκτέλεση της εκδοθείσας απόφασης), εκτός εάν ο ενδιαφερόμενος αποδείξει ότι δεν μπορούσε να τηρήσει την προθεσμία αυτή λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή ανωτέρας βίας (άρθρο 177.2 UCC ΙΑ).

– Εξαγωγή ή καταστροφή χωρίς τελωνειακή επιτήρηση

Όταν η εξαγωγή ή η καταστροφή πραγματοποιήθηκε χωρίς τελωνειακή επιτήρηση, η επιστροφή ή η διαγραφή δασμών μπορεί να χορηγηθεί βάσει του άρθρου 120 UCC σε συνδυασμό με το άρθρο 180 UCC ΙΑ (βλέπε κεφάλαιο 4).

2.2 Περιπτώσεις στις οποίες δεν θα χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή

Η επιστροφή ή η διαγραφή δεν χορηγείται: 2.2.1 Σε περίπτωση δοκιμών.

Όταν τα εμπορεύματα, πριν τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία, τέθηκαν σε ειδική διαδικασία ελέγχου, δεν χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή.

Ωστόσο, όταν το γεγονός ότι τα εμπορεύματα ήταν ελαττωματικά ή μη σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αγοράς τους, δεν Κα μπορούσε κανονικά να εντοπιστεί κατά τη διάρκεια των δοκιμών αυτών, μπορεί ναχορηγηΚεί επιστροφή ή διαγραφή [άρθρο 118.3.στοιχείο α) UCC] .

2.2.2 Σε περίπτωση που ληφθεί υπόψη το ελάττωμα.

Όταν κατά την κατάρτιση των όρων της σύμβασης αγοράς, και ιδίως της τιμής, ελήφθη υπόψη ο ελαττωματικός χαρακτήρας των εμπορευμάτων, δεν χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή [άρθρο 118.3.στοιχείο β) UCC].

– Σε περίπτωση πώλησης αγαθών.

Όταν τα εμπορεύματα πωλούνται από τον αιτούντα αφού διαπιστωθεί ότι είναι ελαττωματικά ή δεν συμμορφώνονται με τους όρους της σύμβασης, δεν χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή [άρθρο 118.3.στοιχείο γ) UCC].

Εμπορικός κίνδυνος

Τα ελαττωματικά εμπορεύματα, ή μη σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αγοράς τους, μπορούν να εξάγονται βάσει περιστάσεων που ανήκουν στον συνήθη εμπορικό κίνδυνο του αγοραστή. Στην περίπτωση αυτή, τα εμπορεύματα δεν είναι ελαττωματικά, ή μη σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αγοράς τους, κατά την έννοια του άρθρου 118 UCC.

Επίσης, όταν ο πωλητής και ο αγοραστής συνάπτουν συμφωνία που παρεκκλίνει από την εμπορική πρακτική, δεν μπορεί να χορηγηθεί επιστροφή ή διαγραφή.

Παραδείγματα περιστάσεων που ανήκουν στον συνήθη εμπορικό κίνδυνο:

– Τα προϊόντα πωλούνται και εξάγονται επειδή δεν μπορούν να πωληθούν λόγω έλλειψης πελατών.

– Μια μηχανή πωλείται και εξάγεται χωρίς να χρησιμοποιείται, επειδή δεν υπάρχει αγορά για τα προϊόντα που παράγει.

– Τα προϊόντα εξάγονται επειδή έχουν μολυνθεί μετά την έκδοση της άδειας παράδοσης τους κατά την εισαγωγή, ενώ δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η μόλυνση είναι αποτέλεσμα ελαττώματος κατά τη στιγμή της έκδοσης της άδειας παράδοσης τους κατά την εισαγωγή.

2.3 Η προθεσμία υποβολής αίτησης επιστροφής ή διαγραφής

Η αίτηση επιστροφής ή διαγραφής βάσει του άρθρου 116 παράγραφος 1 στοιχείο β) σε συνδυασμό με το άρθρο 118 UCC υποβάλλεται στις τελωνειακές αρχές εντός ενός έτους από την ημερομηνία γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής.

Η προθεσμία αυτή παρατείνεται όταν ο αιτών προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι δεν έχει υποβάλει αίτηση εντός ενός έτους λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή ανωτέρας βίας (Άρθρο 121 (1, 2ο εδάφιο) UCC).

Όταν η αίτηση επιστροφής ή διαγραφής δεν υποβάλλεται εγκαίρως, δεν χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή.

3. ΔΙΑΓΡΑΦΗ / ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 119 UCC²

Σφάλμα των αρμοδίων αρχών

Το άρθρο 116 παράγραφος 1 στοιχείο γ) σε συνδυασμό με το άρθρο 119 UCC παρέχει τη δυνατότητα να επιτραπεί η επιστροφή ή η διαγραφή βάσει σφάλματος των αρμόδιων αρχών. Οι ακόλουθες παράγραφοι αφορούν:

• Περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή

• Προτιμησιακή μεταχείριση

• Μειωμένος ή μηδενικός δασμολογικός συντελεστής

• Περιπτώσεις όπου οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν

• Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή αποφασίζει

• Περίοδος υποβολής αίτησης

3.1 Περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή

Η επιστροφή ή η διαγραφή χορηγείται όταν:

a) Η υπόθεση δεν καλύπτεται από άλλο λόγο επιστροφής ή διαγραφής

b) Το ποσό που αντιστοιχεί στην αρχικώς γνωστοποιηθείσα τελωνειακή οφειλή ήταν χαμηλότερο από το καταβλητέο ποσό λόγω σφάλματος των αρμόδιων αρχών

– Σφάλμα

Η έννοια του σφάλματος περιλαμβάνει κάθε εσφαλμένη ερμηνεία ή κακή εφαρμογή των εφαρμοστέων κανόνων δικαίου. Ως γενική αρχή, ένα σφάλμα υπάρχει μόνον όταν οι αρχές έχουν στη διάθεσή τους ακριβείς και πλήρεις πληροφορίες [κατά τη στιγμή της σφάλματος].

– Αρμόδιες αρχές

Κάθε αρχή η οποία, ενεργώντας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, παρέχει πληροφορίες σχετικές με την βεβαίωση των τελωνειακών δασμών και η οποία μπορεί συνεπώς να προκαλέσει στον δικαιούχο δικαιολογημένη εμπιστοσύνη, πρέπει να θεωρηθεί ως αρμόδια αρχή. Αυτές μπορεί να είναι οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών, αλλά και οι αρχές τρίτης χώρας ή η Ε. Επιτροπή.

Οι νόμιμες προσδοκίες του υπόχρεου πρέπει να δημιουργηθούν από τις ίδιες τις αρμόδιες αρχές. Αυτό σημαίνει ότι ένα λάθος πρέπει να αποδοθεί σε πράξη των αρμόδιων αρχών.

– Ο οφειλέτης δεν μπορούσε εύλογα να εντοπίσει (ανακαλύψει) αυτό το σφάλμα

Ένα σφάλμα που μπορεί να αποδοθεί σε πράξη των αρμόδιων αρχών δεν αρκεί για τη χορήγηση επιστροφής ή διαγραφής. Για να δημιουργηθούν οι νόμιμες προσδοκίες, απαιτείται ο οφειλέτης να μην μπορεί ευλόγως να εντοπίσει αυτό το σφάλμα.

Προκειμένου να εκτιμηθεί αν το σφάλμα μπορούσε ευλόγως να εντοπιστεί από τον υπόχρεο πληρωμής (οικονομικό φορέα), οι τελωνειακές αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη:

• Η φύση του σφάλματος

Όσον αφορά τη φύση του σφάλματος, πρέπει να εξεταστεί η πολυπλοκότητα των σχετικών κανόνων. Σε περίπτωση που οι σχετικοί κανόνες είναι απλοί, ο οφειλέτης θα μπορούσε πιθανώς να εντοπίσει το σφάλμα ευκολότερα από όταν οι κανόνες είναι πολύπλοκοι.

Εκτός από την πολυπλοκότητα των σχετικών κανόνων, θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η χρονική περίοδος κατά την οποία οι τελωνειακές αρχές συνέχισαν το σφάλμα τους. Όσο περισσότερο συνεχίζεται, τόσο περισσότερο ο οφειλέτης δεν θα μπορούσε ευλόγως να εντοπίσει κάποιο λάθος.

• Η επαγγελματική εμπειρία του οικονομικού φορέα

Προκειμένου να αξιολογηθεί η επαγγελματική πείρα ενός οικονομικού φορέα, πρέπει να εξετασθεί αν πρόκειται για έμπορο, η δραστηριότητα του οποίου συνίσταται κυρίως σε εισαγωγικές και εξαγωγικές συναλλαγές και αν είχε ήδη αποκτήσει κάποια εμπειρία στη διεξαγωγή τέτοιων συναλλαγών.

Κατά την αξιολόγηση της επαγγελματικής εμπειρίας ενός οικονομικού φορέα, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η επαγγελματική πείρα του τελωνειακού αντιπροσώπου του.

• Η επιμέλεια του οικονομικού φορέα

Προκειμένου να εκτιμηθεί ο βαθμός της επιμέλειας του οικονομικού φορέα, πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον ο επιχειρηματίας ενημερώθηκε από την ανάγνωση των σχετικών κανονισμών και άλλων θεμάτων (π.χ. ανακοινώσεων της Ε.Ε) της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις συναλλαγές που πραγματοποιεί. Σε περίπτωση που δεν το κάνει, μπορεί λογικά να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας δεν λειτούργησε με τη δέουσα επιμέλεια.

Πέραν αυτού, πρέπει να ληφθεί υπόψη το κατά πόσον ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας είχε αμφιβολίες (ή θα έπρεπε να είχε αμφιβολίες) σχετικά με την εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας. Εφόσον είχε, θα έπρεπε να διερευνήσει το θέμα που τον αφορά. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που ο οφειλέτης έχει αμφιβολίες ως προς την ορθότητα της δασμολογητέας αξίας ή της καταγωγής ή της δασμολογικής κατάταξης, έχει την υποχρέωση να διεξάγει έρευνες και να αναζητεί τη μεγαλύτερη δυνατή διευκρίνιση προκειμένου να εξακριβώσει αν οι αμφιβολίες του είναι δικαιολογημένες ή όχι.

– Ο οφειλέτης ενήργησε καλή τη πίστη

Τέλος, για τη χορήγηση επιστροφής ή διαγραφής, ο οφειλέτης πρέπει να έχει ενεργήσει καλή τη πίστη. Σε περίπτωση παραπλάνησης των αρμόδιων αρχών, δεν υπάρχει καλή πίστη ούτε σφάλμα των αρμόδιων αρχών.

3.2 Προτιμησιακή μεταχείριση ³

Για τη συγκεκριμένη περίπτωση προτιμησιακών καθεστώτων, καθορίζονται οι έννοιες των σφαλμάτων των αρμοδίων αρχών και η καλή πίστη του υπόχρεου πληρωμής (άρθρο 119.3 UCC)

• Σφάλμα το οποίο δεν μπορούσε ευλόγως να εντοπιστεί

Όταν η προτιμησιακή μεταχείριση των εμπορευμάτων χορηγείται βάσει συστήματος διοικητικής συνεργασίας που περιλαμβάνει τις αρχές χώρας ή εδάφους εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, η έκδοση λανθασμένου πιστοποιητικού από τις αρχές αυτές συνιστά σφάλμα το οποίο δεν θα μπορούσε λογικά να έχει ανακαλυφθεί από τον οφειλέτη-εισαγωγέα.

Ωστόσο, όταν το πιστοποιητικό βασίζεται σε εσφαλμένο απολογισμό (εσφαλμένη παράθεση) των γεγονότων που παρέχει ο εξαγωγέας για τη προτιμησιακή μεταχείριση των εμπορευμάτων, η έκδοση ανακριβούς πιστοποιητικού δεν συνιστά σφάλμα. Ωστόσο, υπάρχει επίσης μια εξαίρεση από αυτήν την εξαίρεση.

Όταν είναι προφανές ότι οι αρχές έκδοσης γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν ότι τα εμπορεύματα δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για το δικαίωμα στην προτιμησιακή μεταχείριση, η έκδοση ανακριβούς πιστοποιητικού συνιστά σφάλμα το οποίο δεν θα μπορούσε ευλόγως να εντοπιστεί.

Για παράδειγμα, ένα πιστοποιητικό πρέπει να θεωρείται εσφαλμένο, όταν η προέλευση των εμπορευμάτων που αναφέρονται σε πιστοποιητικό EUR.1 δεν μπορεί πλέον να επιβεβαιωθεί μετά από επαλήθευση.

• Καλή πίστη

Ο οφειλέτης θεωρείται καλόπιστος εάν μπορεί να αποδείξει ότι, κατά τη διάρκεια των σχετικών συναλλαγών, έχει φροντίσει να εξασφαλίσει ότι πληρούνται όλοι οι όροι της προτιμησιακής μεταχείρισης

Υπάρχει μια εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Ο οφειλέτης δεν μπορεί να επικαλεστεί την καλή πίστη αν η Επιτροπή [πριν από τη σχετική εισαγωγή] δημοσίευσε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωση στην οποία αναφέρεται ότι υπάρχουν λόγοι αμφιβολίας ως προς την ορθή εφαρμογή του προτιμησιακού καθεστώτος από την δικαιούχο χώρα ή έδαφος.

3.3 Μειωμένος ή μηδενικός συντελεστής

Όταν η αίτηση για επιστροφή ή διαγραφή βασίζεται στην ύπαρξη μειωμένου ή μηδενικού συντελεστή εισαγωγικού δασμού στα εμπορεύματα που υπάγονται σε δασμολογική ποσόστωση, σε δασμολογικό ανώτατο όριο (tariff ceiling) ή σε άλλο ευνοϊκό δασμολογικό μέτρο [άλλο ευνοϊκό δασμολογικό μέτρο του άρθρου 56.2.περιπτώσεις δ) έως ζ), UCC] κατά τη στιγμή της αποδοχής της διασάφησης για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, η επιστροφή ή η διαγραφή μπορεί να χορηγηθεί βάσει του άρθρου 117.2 UCC υπό ορισμένες προϋποθέσεις (βλέπε ανωτέρω σημείο 1), Γ) προϋποθέσεις α) ή β)).

Εντούτοις, σε περίπτωση σφάλματος των τελωνειακών αρχών, δεν είναι απαραίτητο να πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 117.2 UCC. Ωστόσο, η τελωνειακή διασάφηση για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία πρέπει να περιέχει όλα τα στοιχεία και να συνοδεύεται από όλα τα έγγραφα που είναι αναγκαία για την εφαρμογή του μειωμένου ή του μηδενικού συντελεστή (άρθρο 119.2 UCC).

3.4 Περιπτώσεις στις οποίες οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν

Οι τελωνειακές αρχές ενός κράτους μέλους αποφασίζουν εάν θα χορηγηθεί επιστροφή ή διαγραφή, εκτός εάν ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή.

3.5 Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή αποφασίζει

Οι τελωνειακές αρχές ενός κράτους μέλους δεν λαμβάνουν απόφαση για την επιστροφή ή τη διαγραφή όταν ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή (άρθρο 116.3 UCC).

Το κράτος μέλος διαβιβάζει τον φάκελο στην Επιτροπή για απόφαση, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1) Οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι η επιστροφή ή η διαγραφή πρέπει να χορηγηθεί βάσει του άρθρου 119 UCC.

2) Ισχύει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι η Επιτροπή υπέπεσε σε σφάλμα.

• Οι περιστάσεις της υπόθεσης σχετίζονται με τα πορίσματα μιας έρευνας της Ένωσης.

• Το ποσό για το οποίο ο ενδιαφερόμενος μπορεί να είναι υπεύθυνος για μία ή περισσότερες πράξεις εισαγωγής ή εξαγωγής ισούται με ή υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ λόγω του ίδιου σφάλματος, ακόμη και στην περίπτωση που αυτές οι οφειλές έχουν κοινοποιηθεί με διαφορετικές αποφάσεις (βλ. 116.(3).

(δ) UCC).

3) Δεν υπάρχει δόλος από τον οφειλέτη

4) Ο φάκελος πληροί τις τυπικές απαιτήσεις (π.χ. η αίτηση υποβάλλεται εντός της προθεσμίας).

Ο φάκελος δεν διαβιβάζεται σε καμία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) όταν η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει απόφαση σχετικά με υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά ζητήματα

β) όταν η Επιτροπή εξετάζει ήδη υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά ζητήματα.

3.6 Προθεσμία υποβολής αίτησης επιστροφής ή διαγραφής

Η αίτηση επιστροφής ή διαγραφής σύμφωνα με το άρθρο 116 παράγραφος 1 στοιχείο γ) σε συνδυασμό με το άρθρο 119 UCC, πρέπει να υποβληθεί εντός τριών ετών από την ημερομηνία γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής.

Η προθεσμία αυτή επεκτείνεται σε περίπτωση που ο αιτών προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι δεν μπόρεσε να υποβάλει αίτηση εντός τριών ετών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή ανωτέρας βίας (άρθρο 121.1 UCC).

3.7 Διαδικασία

Μια αίτηση πρέπει να πληροί τις τυπικές απαιτήσεις. Στη συνέχεια, οι τελωνειακές αρχές πρέπει να εκτιμήσουν ποιος είναι αρμόδιος. να αποφασίσει

Υπάρχουν δύο δυνατότητες:

1. Οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους μπορούν να αποφασίσουν

2. Ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή

3.7.1 Περιπτώσεις όπου οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν

Οι τελωνειακές αρχές ενός κράτους-μέλους αποφασίζουν εάν θα χορηγηθεί επιστροφή ή διαγραφή, εκτός εάν ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή. Σε περίπτωση που οι τελωνειακές αρχές χορηγήσουν την επιστροφή ή τη διαγραφή βάσει του άρθρου 119 UCC, το κράτος μέλος είτε γνωστοποιεί την υπόθεση στην Επιτροπή είτε θέτει την υπόθεση στη διάθεση της Επιτροπής (άρθρο 181 ΙΑ – ενότητα ΙΙΙ της παρούσης).

3.7.2 Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή αποφασίζει (Περιπτώσεις που διαβιβάζονται στην Επιτροπή)

Από το άρθρο 116.3.πρώτο εδάφιο UCC απορρέει ότι, όταν οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι η επιστροφή ή η διαγραφή πρέπει να χορηγηθεί βάσει του άρθρου 119 UCC, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος διαβιβάζει τον φάκελο στην Επιτροπή για εκ μέρους της λήψη απόφασης σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) όταν οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι η Επιτροπή υπέπεσε σε σφάλμα κατά την έννοια του άρθρου 119 UCC,

β) Όταν οι περιστάσεις της υπόθεσης σχετίζονται με τα πορίσματα μιας έρευνας της Ένωσης που πραγματοποιήθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου ή βάσει οποιασδήποτε άλλης νομοθεσίας της Ένωσης (π.χ. του κανονισμού αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου) την Ένωση με χώρες ή ομάδες χωρών στις οποίες προβλέπεται η διενέργεια τέτοιων ερευνών της Ένωσης,

γ) όταν το διακυβευόμενο προς επιστροφή ή διαγραφή ποσό δασμών ισούται ή υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ.

Η αρμοδιότητα της Επιτροπής στις προαναφερθείσες περιπτώσεις καλύπτει όχι μόνο τις διαδικασίες επιστροφής / διαγραφής που ξεκίνησαν μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου, αλλά και τις διαδικασίες που ξεκίνησαν αυτεπάγγελτα (ex-officio) από τις τελωνειακές αρχές (παράγραφος 4 του άρθρου 116 UCC).

Όπως έχει αποφανθεί το Ευρ. Δικαστήριο (π.χ. απόφαση της 20ής Νοεμβρίου 2008 – υπόθεση C- 375/07, σκέψη 62), ο σκοπός της απονομής στην Επιτροπή της εξουσίας λήψεως αποφάσεων είναι η διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου.

Όταν ο φάκελος διαβιβάζεται στην Επιτροπή, η προθεσμία λήψης απόφασης για την επιστροφή ή την διαγραφή αναστέλλεται μέχρις ότου το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος λάβει την κοινοποίηση της απόφασης της Επιτροπής ή την κοινοποίηση από την Επιτροπή της επιστροφής του φακέλου για τους λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 98.6 UCC-DA (άρθρο 97 UCC-DA).

3.7.2.1 Επεξεργασία των φακέλων που πρέπει να διαβιβάζονται στην Επιτροπή

Το κράτος μέλος κοινοποιεί πριν από τη διαβίβαση στον ενδιαφερόμενο την πρόθεσή του να διαβιβάσει τον φάκελο στην Επιτροπή. Ο ενδιαφερόμενος θα λάβει 30 ημέρες προθεσμία για να υπογράψει δήλωση που να βεβαιώνει ότι έχει διαβάσει τον φάκελο και να δηλώσει ότι δεν έχει τίποτα να προσθέσει ή να αναφέρει όλες τις πρόσθετες πληροφορίες που θεωρεί ότι πρέπει να συμπεριληφθούν. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος δεν υποβάλει τη δήλωση αυτή εντός των 30 ημερών, ο ενδιαφερόμενος θεωρείται ότι έχει διαβάσει τον φάκελο και δεν έχει να προσθέσει τίποτα (άρθρο 98.1 UCC-DA).

Όταν ένα κράτος μέλος διαβιβάζει στην Επιτροπή φάκελο προς λήψη απόφασης, ο φάκελος περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

α) περίληψη της υπόθεσης ·

β) λεπτομερείς πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι πληρούνται οι όροι του άρθρου 119 της UCC ·

γ) δήλωση του ενδιαφερομένου ή δήλωση του κράτους μέλους που βεβαιώνει ότι ο ενδιαφερόμενος θεωρείται ότι έχει διαβάσει τον φάκελο και ότι δεν έχει (ενδεχομένως, και ανάλογα με την περίπτωση) τίποτα να προσθέσει (άρθρο 98.2 UCC-DA).

Η Επιτροπή γνωστοποιεί την παραλαβή του φακέλου στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μόλις τον λάβει (άρθρο 98.3 UCC-DA). Η Επιτροπή θέτει στη διάθεση όλων των κρατών μελών αντίγραφο της περίληψης της υπόθεσης εντός 15 ημερών από την ημερομηνία κατά την οποία έλαβε τον φάκελο (άρθρο 98.4 UCC-DA). Σε περίπτωση που οι πληροφορίες που διαβιβάζει το κράτος μέλος δεν αρκούν για να λάβει απόφαση η Επιτροπή, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει συμπληρωματικές πληροφορίες από το κράτος μέλος (άρθρο 98.5 UCC-DA).

Η Επιτροπή επιστρέφει τον φάκελο στο κράτος μέλος και η υπόθεση θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί ποτέ στην Επιτροπή στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) ο φάκελος είναι προφανώς ελλιπής, διότι δεν περιέχει κανένα στοιχείο που να δικαιολογεί την εξέταση του από την Επιτροπή,

β) η υπόθεση δεν έπρεπε να υποβληθεί στην Επιτροπή διότι η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει απόφαση σχετικά με υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία ή η Επιτροπή εξετάζει ήδη υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία,

γ) το κράτος μέλος έχει διαβιβάσει στην Επιτροπή νέες πληροφορίες, οι οποίες θα μπορούσαν να τροποποιήσουν ουσιαστικά την παρουσίαση των πραγματικών περιστατικών ή τη νομική εκτίμηση της υπόθεσης, ενώ η Επιτροπή εξακολουθεί να εξετάζει τον φάκελο (άρθρο 98.6 UCC- DA).

3.7.2.2 Δικαίωμα ακρόασης του ενδιαφερομένου

Σε περίπτωση που η Επιτροπή προτίθεται να λάβει δυσμενή απόφαση στην υπόθεση, κοινοποιεί εγγράφως τις αντιρρήσεις της στον ενδιαφερόμενο, συνοδευόμενη από αναφορά σε όλα τα έγγραφα και τις πληροφορίες επί των οποίων στηρίζει τις αντιρρήσεις αυτές. Η Επιτροπή ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο για το δικαίωμά του να έχει πρόσβαση στον φάκελο (άρθρο 99.1 UCC-DA). Η Επιτροπή ενημερώνει το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος για την πρόθεσή του και για την αποστολή της ανακοίνωσης (άρθρο 99.2 UCC-DA). Ο ενδιαφερόμενος έχει την ευκαιρία να εκφράσει γραπτώς την άποψή του στην Επιτροπή εντός προθεσμίας 30 ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της ανακοίνωσης (άρθρο 99.3 UCC-DA).

3.7.2.3 Προθεσμίες

Η Επιτροπή αποφασίζει αν η επιστροφή ή η διαγραφή είναι δικαιολογημένη εντός 9 μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία έλαβε τον φάκελο (άρθρο 100.1 UCC-DA).

Όταν η Επιτροπή κρίνει αναγκαίο να ζητήσει συμπληρωματικές πληροφορίες από το κράτος μέλος, η προθεσμία παρατείνεται κατά την ίδια χρονική περίοδο με την περίοδο μεταξύ της ημερομηνίας κατά την οποία η Επιτροπή έστειλε την αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριών και της ημερομηνίας κατά την οποία έλαβε αυτές τις πληροφορίες. Η Επιτροπή ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο σχετικά με την παράταση (άρθρο 100.2 UCC-DA).

Όταν η Επιτροπή διεξάγει έρευνες για να λάβει απόφαση, η προθεσμία παρατείνεται κατά το χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση των ερευνών. Η παράταση αυτή δεν υπερβαίνει τους εννέα μήνες. Η Επιτροπή κοινοποιεί στο κράτος μέλος και στον ενδιαφερόμενο τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης των ερευνών (άρθρο 100.3 UCC-DA).

Η περίοδος των εννέα μηνών παρατείνεται κατά 30 ημέρες, όταν εφαρμόζεται το δικαίωμα ακρόασης (άρθρο 100.4 UCC-DA).

3.7.2.4 Κοινοποίηση της απόφασης

Η Επιτροπή ενημερώνει το οικείο κράτος μέλος για την απόφασή της το συντομότερο δυνατό και, σε κάθε περίπτωση, εντός 30 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας που ορίζεται στο άρθρο 100 παράγραφος 1 DA (άρθρο 101.1 UCC-DA).

Η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια για τη λήψη της απόφασης εκδίδει απόφαση με βάση την απόφαση της Επιτροπής. Το κράτος μέλος στο οποίο υπάγεται η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδιο να λάβει την απόφαση ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή διαβιβάζοντας αντίγραφο της σχετικής απόφασης (άρθρο 101.2 UCC-DA).

Όταν η απόφαση είναι ευνοϊκή για τον ενδιαφερόμενο, η Επιτροπή μπορεί να καθορίσει τους όρους υπό τους οποίους οι τελωνειακές αρχές επιστρέφουν ή διαγράφουν δασμούς σε υποθέσεις που αφορούν συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία (άρθρο 101.3 UCC-DA).

3.7.2.5 Συνέπειες της αδυναμίας λήψης ή κοινοποίησης απόφασης

Εάν η Επιτροπή δεν λάβει απόφαση εντός της ταχθείσας προθεσμίας ή δεν κοινοποιήσει απόφαση στο εν λόγω κράτος μέλος εντός της προθεσμίας, η τελωνειακή αρχή που είναι αρμόδια για τη λήψη της απόφασης λαμβάνει απόφαση ευνοϊκή για τον ενδιαφερόμενο ( Άρθρο 102 UCC-DA).

3.7.3 Περιπτώσεις που δεν διαβιβάζονται στην Επιτροπή

Το άρθρο 116.3.δεύτερο εδάφιο UCC διευκρινίζει ότι, ανεξάρτητα από τις περιπτώσεις στις οποίες είναι αρμόδια η Επιτροπή, οι φάκελοι δεν διαβιβάζονται σε καμία από τις ακόλουθες περιπτώσεις: α) όταν η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει απόφαση σχετικά με υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία·

β) Όταν η Επιτροπή εξετάζει ήδη υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία.

Εάν το κράτος μέλος δεν τηρήσει την εν λόγω διάταξη και διαβιβάσει την υπόθεση στην Επιτροπή, ο φάκελος θα επιστραφεί στο κράτος μέλος από την Επιτροπή (άρθρο 98.6.στοιχείο β) UCC-DA). Υπό τις συνθήκες αυτές, η υπόθεση θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί ποτέ στην Επιτροπή.

Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη αξιολογούν εάν η αίτηση που υποβάλλεται από έναν οικονομικό φορέα αφορά υπόθεση με συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία με υπόθεση που έχει ήδη αντιμετωπιστεί από την Επιτροπή ή που υπόκειται σε εκτίμηση των υπηρεσιών της Επιτροπής.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι το άρθρο 98. 4 UCC ορίζει ότι η Επιτροπή θέτει στη διάθεση όλων των κρατών μελών αντίγραφο της περίληψης των υποθέσεων που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη εντός 15 ημερών από την ημερομηνία που έλαβε το αρχείο.

Οι πληροφορίες αυτές βοηθούν τα κράτη μέλη να εκτιμήσουν κατά πόσο οι υποθέσεις που εξέτασε η Επιτροπή εμπεριέχουν συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία με τις περιπτώσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη.

Όταν το κράτος μέλος δεν διαβιβάζει μια υπόθεση στην Επιτροπή διότι υφίσταται υπόθεση με συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία που αντιμετωπίζεται από την Επιτροπή, η προθεσμία που έχουν οι τελωνειακές αρχές για τη λήψη της απόφασης περί επιστροφής ή διαγραφής αναστέλλεται μέχρις ότου το κράτος μέλος λάβει την κοινοποίηση της απόφασης της Επιτροπής σχετικά με την υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία (άρθρο 97 UCC-DA).

Όταν η απόφαση ορίζει ότι η εξεταζόμενη κατάσταση δικαιολογεί τη χορήγηση επιστροφής ή διαγραφής, η Επιτροπή μπορεί να ορίσει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν τα ίδια για υποθέσεις που αφορούν συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία (άρθρο 101.3 UCC DA).

Βάσει της αρχής της διαφάνειας, η απόφαση δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της DG TAXUD.

Μια απόφαση ισχύει μόνο στο πλαίσιο στο οποίο χορηγήθηκε. Με άλλα λόγια, μια απόφαση που χορηγείται στο πλαίσιο του άρθρου 120 UCC δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση που συνδέεται με την εφαρμογή του άρθρου 119 UCC και αντιστρόφως.

4. ΔΙΑΓΡΑΦΗ Ή ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 120 UCC ⁴

Δίκαιη μεταχείριση

ΓΕΝΙΚΑ

Το άρθρο 116.1.στοιχείο δ), UCC σε συνδυασμό με το άρθρο 120 UCC, παρέχει τη δυνατότητα να επιτραπεί η επιστροφή ή η διαγραφή σε περιπτώσεις άλλες από αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 116.1 στοιχεία α) έως γ) και 116, δεύτερη υποπαράγραφος UCC.

Οι ακόλουθες παράγραφοι αφορούν:

• Περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή

• Εξαγωγή ή καταστροφή χωρίς τελωνειακή επιτήρηση

• Περιπτώσεις όπου οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν

• Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή αποφασίζει

• Περίοδος υποβολής αίτησης

Το άρθρο 116.1.στοιχείο δ), UCC σε συνδυασμό με το άρθρο 120 UCC, δεν εφαρμόζεται στους εθνικούς πόρους.

Αυτό σημαίνει ότι μια τέτοια αίτηση που αφορά εθνικούς πόρους δεν πρέπει να διαβιβάζεται στην Επιτροπή.

Ωστόσο, σε περίπτωση επιστροφής ή διαγραφής εισαγωγικών δασμών, μπορεί να επιστραφούν και οι εθνικοί πόροι, εφόσον κάτι τέτοιο προβλέπεται στις ισχύουσες εθνικές διατάξεις των κρατών μελών. ⁵

4.1 Περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται επιστροφή ή διαγραφή

Σύμφωνα με το άρθρο 120 UCC, η επιστροφή ή η διαγραφή εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού χορηγείται προς όφελος της δίκαιας μεταχείρισης, όταν γεννάται τελωνειακή οφειλή υπό ειδικές περιστάσεις (special circumstances) στις οποίες δεν μπορεί να αποδοθεί στον οφειλέτη κανένας δόλος ή προφανής αμέλεια. Σε γενικές γραμμές, αφορά καταστάσεις στις οποίες δεν μπορεί να αποδοθεί ευθύνη στον οφειλέτη και όπου θα ήταν άδικο να μην διαγραφούν ή να επιστραφούν οι νομίμως οφειλόμενοι βεβαιωθέντες ή καταβληθέντες δασμοί.

Ο οφειλέτης δικαιούται την επιστροφή ή τη διαγραφή του εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύει ότι πληρούνται δύο προϋποθέσεις:

• η ύπαρξη ειδικής κατάστασης/περίπτωσης (special situation) και

• η απουσία πρόδηλης αμέλειας ή δόλου (obvious negligence or deception) εκ μέρους του.

Κατά συνέπεια, η επιστροφή ή η διαγραφή δασμών πρέπει να μη χορηγείται αν δεν πληρούται μία από τις προϋποθέσεις αυτές.

Η ύπαρξη ειδικών περιστάσεων σύμφωνα με το άρθρο 120.2 UCC αποδεικνύεται όταν είναι σαφές, στο πλαίσιο της εξεταζόμενης υπόθεσης, ότι η κατάσταση/περίπτωση του οφειλέτη είναι εξαιρετική (με την έννοια ότι βρίσκεται σε μειονεκτική θέση) σε σύγκριση με άλλους οικονομικούς φορείς του ίδιου κλάδου και ότι, εάν δεν υπήρχαν οι περιστάσεις αυτές, δεν θα είχε βρεθεί σε μειονεκτική θέση λόγω της απαίτησης προς είσπραξη του εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού.

– Ειδικές περιστάσεις

Οι ειδικές περιστάσεις θεωρούνται ότι υφίστανται όταν από τις περιστάσεις της υπόθεσης προκύπτει ότι ο οφειλέτης βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση σε σύγκριση με άλλους επιχειρηματίες που ασκούν την ίδια δραστηριότητα και ότι, ελλείψει τέτοιων περιστάσεων, αυτός δεν θα είχε βρεθεί σε μειονεκτική θέση λόγω της απαίτησης προς είσπραξη του ποσού των εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών (άρθρο 120.2 UCC).

Παραδείγματα ειδικών περιστάσεων

• Σοβαρές ελλείψεις εκ μέρους των αρμόδιων αρχών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου είναι ικανές να συμβάλλουν σε παρατυπίες.

• Για τους σκοπούς μιας έρευνας/ελέγχου, οι τελωνειακές αρχές δεν ενημερώνουν τον οφειλέτη για παρατυπίες.

• Το γεγονός ότι οι παραβάσεις του συστήματος διαμετακόμισης της Ένωσης προέρχονται από τη συμπεριφορά ενός μυστικού πράκτορα που ανήκει στις τελωνειακές υπηρεσίες

Σε άλλες περιπτώσεις, η καταβολή του ποσού του εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού αποτελεί μέρος του συνήΚους επαγγελματικού και εμπορικού κινδύνου του οικονομικού φορέα-εμπόρου και, κατά συνέπεια, δεν Κεωρείται ειδική περίπτωση:

• Η παρουσίαση των εγγράφων που αποδείχθηκαν στη συνέχεια πλαστά, παραποιημένα ή μη έγκυρα, ακόμη και όταν τα έγγραφα αυτά παρουσιάστηκαν καλή τη πίστη.

•Αντικειμενικές καταστάσεις που ισχύουν για απροσδιόριστο αριθμό οικονομικών φορέων- εμπόρων (π.χ. η ειδική γεωγραφική και οικονομική κατάσταση ενός μέρους του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης).

• Η αδυναμία ενός επαγγελματία τελωνειακού αντιπροσώπου (εκτελωνιστή) να εισπράξει το ποσό των δασμών από τον πελάτη του (όταν το έχει καταβάλλει αντ’ αυτού ως άμεσος τελωνειακός αντιπρόσωπος ή και ως έμμεσος τελωνειακός αντιπρόσωπος, στα πλαίσια συμφωνίας μεταξύ αυτού και του πελάτη του άμεσα ή έμμεσα τελωνειακά αντιπροσωπευόμενου).

• Τα σφάλματα που διαπράττονται από έναν υπάλληλο του διασαφιστή, ακόμη και αν ο εργαζόμενος αυτός υπάλληλος είναι νέος ή άπειρος.

Όσον αφορά την εγκυρότητα βάσει του UCC του καταλόγου των ειδικών καταστάσεων που προβλέπονται στα άρθρα 900-904 των ΔΕ του ΚΤΚ (Καν.2454/93), μπορεί να συνταχθεί ο ακόλουθος μη περιοριστικός κατάλογος μερικών ή πλήρων αντιστοιχιών μεταξύ των διατάξεων UCC / IA & DA αφενός και ΔΕ του ΚΤΚ αφετέρου:

• Το άρθρο 901 των ΔΕ του ΚΤΚ καλύπτεται από το ισχύον άρθρο 180 ΙΑ.

• Το άρθρο 900 (1) (o) των ΕΔΤΚ καλύπτεται τώρα εν μέρει από το άρθρο 86.6 UCC.

Σύμφωνα με τον ΚΤΚ (Καν.2913/92), υπήρξε σύγκρουση μεταξύ της νομολογίας, σύμφωνα με την οποία αφενός η ειδική κατάσταση έπρεπε να υφίσταται κατά τη στιγμή της γένεσης της τελωνειακής οφειλής από δασμούς, και αφετέρου του καταλόγου του άρθρου 900 των ΔΕ του ΚΤΚ, όπου δεν περιγράφονται όλες οι καταστάσεις που υπήρχαν κατά τη στιγμή της γένεσης της τελωνειακής οφειλής. Ο UCC έφερε ορισμένες διευκρινίσεις, δεδομένου ότι ορισμένες από αυτές τις καταστάσεις καλύπτονται (ορθώς) από άλλα νομικά πλαίσια, κυρίως από την απόσβεση της τελωνειακής οφειλής. Αναφορικά με το πού εμπίπτουν οι υποθέσεις, που υπήρχαν προηγουμένως στο άρθρο 900 των ΔΕ του ΚΤΚ, στο νέο πλαίσιο του UCC, παρατίθενται τα ακόλουθα:

• Άρθρο 900 (1) (α-β) των ΔΕ του ΚΤΚ – καλύπτονται από το άρΚρο 79 UCC σε συσχετισμό με το άρΚρο 124 (η) (i) UCC.

• Άρθρο 900 (1) (γ-δ) των ΔΕ του ΚΤΚ – Ειδικές καταστάσεις βάσει του άρΚρου 120 UCC.

• Άρθρο 900 (1) (ε) των ΔΕ του ΚΤΚ – καλύπτονται από το άρΚρο 79 της UCC, σε συσχετισμό με το άρΚρο 124 (ια) UCC.

• Άρθρο 900 (1) (στ-μ) των ΔΕ του ΚΤΚ – Ειδικές καταστάσεις βάσει του άρΚρου 120 UCC.

Το άρθρο 124.7 UCC είναι μια αυτόνομη διάταξη και καλύπτει την ιδιαίτερη κατάσταση στην οποία ο οικονομικός φορέας συνέβαλε στην καταπολέμηση της απάτης.

– Δόλος ή προφανής αμέλεια

Ο δόλος πρέπει να αξιολογείται λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πραγματικές περιστάσεις κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης και σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και του εθνικού δικαίου.

Μπορεί να περιλαμβάνει (αλλά δεν περιορίζεται) σε πράξεις που οδήγησαν σε ποινική διαδικασία (ποινικό κολασμό).

Ο δόλος, με τη συνήθη έννοια, αναφέρεται σε μια σκόπιμη ενέργεια και προϋποθέτει μια προμελετημένη και ίσως διεθνή σκόπιμη δράση, ενεργώντας με γνώση και πρόθεση ή στην τήρηση μιας σκόπιμης παράτυπης και παράνομης συμπεριφοράς έναντι των ισχυουσών νομικών διατάξεων.

Η διαφυγή (ολική ή μερική) της καταβολής των δασμών ή άλλων επιβαρύνσεων δεν θα πρέπει κατ’ ανάγκη να θεωρηθεί ως ηθελημένη. Παρόλα αυτά, η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά που αγνοεί τους κανόνες που ήταν γνωστοί ή που έπρεπε να ήταν γνωστοί (βάσει της εμπειρίας του οικονομικού φορέα, της σαφήνειας της νομοθεσίας κ.λπ.) μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιπροσωπεύει σκόπιμη συμπεριφορά.

Προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον υπάρχει προφανής αμέλεια, πρέπει να λαμβάνεται ιδίως υπόψη η πολυπλοκότητα των διατάξεων που αφορούν τη μη συμμόρφωση που οδήγησε στην γένεση της τελωνειακής οφειλής καθώς και η επαγγελματική πείρα και επιδειχθείσα επιμέλεια του οικονομικού φορέα-οφειλέτη.

• Η πολυπλοκότητα των διατάξεων

Η πολυπλοκότητα των διατάξεων πρέπει να αξιολογηθεί (μεταξύ άλλων) με βάση την ορολογία των σχετικών διατάξεων.

• Η επαγγελματική εμπειρία του οικονομικού φορέα-οφειλέτη

Προκειμένου να εκτιμηθεί η επαγγελματική πείρα του οικονομικού φορέα-οφειλέτη, πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του συνίστανται κατά κύριο λόγο σε εισαγωγικές και εξαγωγικές συναλλαγές και αν είχε ήδη αποκτήσει κάποια πείρα στη διεξαγωγή τέτοιων συναλλαγών και, πιο συγκεκριμένα, αν είχε πραγματοποιήσει παρόμοιες συναλλαγές κατά το παρελθόν για τις οποίες οι δασμοί είχαν υπολογιστεί σωστά.

• Ο βαΚμός επιμέλειας του οικονομικού φορέα-οφειλέτη

Εάν ο οικονομικός φορέας-οφειλέτης έχει αμφιβολίες ως προς την εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας, οφείλει να διεξάγει έρευνες και να ζητεί τη μεγαλύτερη δυνατή διευκρίνιση προκειμένου να εξακριβώσει αν οι αμφιβολίες του είναι βάσιμες ή όχι.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η πολυπλοκότητα των διατάξεων, η επαγγελματική πείρα και ο βαθμός επιμέλειας του οικονομικού φορέα-οφειλέτη αποτελούν αποκλειστικά κριτήρια για να εκτιμηθεί κατά πόσον, σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, ο οφειλέτης ήταν ή όχι προφανώς αμελής. Εξάλλου, το θέμα είναι να εξεταστεί ποιες πραγματικές παραλείψεις οδηγούν σε προφανή αμέλεια.

Κατά την αξιολόγηση της επαγγελματικής εμπειρίας ενός φορέα εκμετάλλευσης, απαιτείται επίσης να λαμβάνεται υπόψη η επαγγελματική πείρα του τελωνειακού αντιπροσώπου του.

– Αιτιολόγηση

Η αίτηση για επιστροφή ή διαγραφή βάσει του άρθρου 120 του UCC απαιτεί λεπτομερή περιγραφή της αιτιολόγησης ότι:

1. Η περίπτωση είναι διαφορετική από εκείνη που αναφέρεται στο άρθρο 116.1.δεύτερο εδάφιο UCC και στα άρθρα 117, 118 και 119 UCC.

2. Υπάρχουν ειδικές περιστάσεις στις οποίες δεν μπορεί να αποδοθεί στον οφειλέτη κανένας δόλος (απάτη-fraud) ή προφανή αμέλεια (obvious negligence).

Η περιγραφή των λόγων επιστροφής ή διαγραφής απαιτεί λεπτομερή περιγραφή της αιτιολόγησης που αποτελεί τη βάση της αίτησης για επιστροφή ή διαγραφή (UCC DA, παράρτημα A, τίτλος VIII).

4.2 Εξαγωγή ή καταστροφή χωρίς τελωνειακή επιτήρηση

Το άρθρο 180 UCC ΙΑ καλύπτει μια περίπτωση ειδικών περιστάσεων υπό τις οποίες μπορούν να επιστραφούν δασμοί αν και δεν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις του άρθρου 116.1.δεύτερο εδάφιο, του άρθρου 118 ή του άρθρου 120 UCC. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άρθρα αυτά απαιτούν την εξαγωγή ή την καταστροφή να πραγματοποιείται υπό τελωνειακή επιτήρηση.

Όταν, στις περιπτώσεις αυτές, η εξαγωγή ή η καταστροφή πραγματοποιήθηκε χωρίς τελωνειακή επιτήρηση, η επιστροφή ή η διαγραφή βάσει του άρθρου 120 UCC εξαρτάται από τα ακόλουθα:

α) Ο αιτών πρέπει να προσκομίσει στη τελωνειακή αρχή απόφασης τα αποδεικτικά στοιχεία που είναι αναγκαία για να διαπιστωθεί εάν τα προϊόντα για τα οποία ζητείται η επιστροφή ή η διαγραφή πληρούν μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Έχουν εξαχθεί από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

• Καταστράφηκαν υπό την εποπτεία αρχών ή προσώπων εξουσιοδοτημένων από τις τελωνειακές αρχές για να πιστοποιήσουν την καταστροφή αυτή,

β) ο αιτών

– προσκομίζει έγγραφο που πιστοποιεί ή περιέχει πληροφορίες που επιβεβαιώνουν τον τελωνειακό χαρακτήρα των ενωσιακών εμπορευμάτων για τα εν λόγω εμπορεύματα, υπό την κάλυψη των οποίων τα εν λόγω εμπορεύματα μπορεί να έχουν εγκαταλείψει το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, ή

– προβαίνει σε προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων που η εν λόγω τελωνειακή αρχή απόφασης θεωρεί αναγκαία για να βεβαιωθεί ότι το συγκεκριμένο έγγραφο δεν θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί αργότερα σε σχέση με εμπορεύματα που εισάγονται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

Αποδεικτικά στοιχεία που πρέπει να καταθέσει ο αιτών, σχετικά με το ότι τα εμπορεύματα έχουν εξαχθεί, αποτελούν:

• Η πιστοποίηση της εξόδου που αναφέρεται στο άρθρο 334 ΙΑ.

• Το πρωτότυπο ή πιστοποιημένο αντίγραφο της τελωνειακής διασάφησης για το καθεστώς που συνδέεται με τη γένεση της τελωνειακής οφειλής·

• Εφόσον είναι αναγκαίο, εμπορικά ή διοικητικά έγγραφα που περιέχουν πλήρη περιγραφή των εμπορευμάτων που προσκομίστηκαν με την τελωνειακή διασάφηση για το εν λόγω καθεστώς ή με την τελωνειακή διασάφηση για εξαγωγή από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης ή με την τελωνειακή διασάφηση για τα εμπορεύματα στην τρίτη χώρα προορισμού.

Αποδεικτικά στοιχεία που πρέπει να καταθέσει ο αιτών, σχετικά με το ότι τα εμπορεύματα έχουν καταστραφεί, αποτελούν ένα από τα ακόλουθα έγγραφα:

• Έκθεση ή δήλωση καταστροφής που καταρτίσθηκε από τις αρχές υπό την εποπτεία των οποίων καταστράφηκαν τα εμπορεύματα ή επικυρωμένο αντίγραφό τους.

• Πιστοποιητικό που συντάσσεται από το πρόσωπο που έχει εξουσιοδοτηθεί να πιστοποιεί την καταστροφή, συνοδευόμενο από αποδεικτικά στοιχεία της εξουσιοδότησης του.

Τα εν λόγω έγγραφα περιέχουν πλήρη περιγραφή των κατεστραμμένων εμπορευμάτων προκειμένου να διαπιστωθεί, με τη σύγκριση με τα στοιχεία που αναγράφονται στην τελωνειακή διασάφηση για τελωνειακό καθεστώς που συνδέεται με τη γένεση της τελωνειακής οφειλής και τα δικαιολογητικά έγγραφα, ότι τα κατεστραμμένα εμπορεύματα είναι αυτά που είχαν τεθεί υπό το εν λόγω καθεστώς.

Όταν τα αποδεικτικά στοιχεία δεν επαρκούν για να αποφασίσει η τελωνειακή αρχή σχετικά με την υπόθεση που της έχει υποβληθεί ή όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία, τα αποδεικτικά αυτά στοιχεία μπορούν να συμπληρωθούν ή να αντικατασταθούν από οποιαδήποτε άλλα έγγραφα θεωρούνται απαραίτητα από την εν λόγω αρχή.

4.3 Περιπτώσεις στις οποίες οι τελωνειακές αρχές αποφασίζουν

Οι τελωνειακές αρχές ενός κράτους μέλους αποφασίζουν εάν θα χορηγηθεί επιστροφή ή διαγραφή, εκτός εάν ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή.

4.4 Περιπτώσεις στις οποίες η Επιτροπή αποφασίζει

Οι τελωνειακές αρχές δεν λαμβάνουν απόφαση για την επιστροφή ή τη διαγραφή όταν ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή (άρθρο 116.3 UCC).

Το κράτος μέλος διαβιβάζει τον φάκελο στην Επιτροπή για απόφαση, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1) Οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι η επιστροφή ή η επιστροφή δασμών πρέπει να χορηγείται βάσει του άρθρου 120 UCC.

2) Ισχύει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι οι ειδικές περιστάσεις είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας της Επιτροπής να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.(αθέτηση υποχρεώσεων – failings)

• Οι περιστάσεις της υπόθεσης σχετίζονται με τα πορίσματα μιας έρευνας της Ένωσης ή

• Το ποσό για το οποίο ο ενδιαφερόμενος μπορεί να είναι υπεύθυνος για μία ή περισσότερες πράξεις εισαγωγής ή εξαγωγής ισούται ή υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ λόγω της ίδιας ειδικής περίπτωσης, ακόμη και αν έχουν γνωστοποιηθεί αυτές οι οφειλές με διαφορετικές αποφάσεις (βλ. 116 (3) (δ) UCC).

3) Δεν υπάρχει δόλος εκ μέρους του οφειλέτη.

4) Ο φάκελος πληροί τις τυπικές απαιτήσεις (π.χ. η αίτηση υποβάλλεται εντός της προθεσμίας).

Ο φάκελος δεν διαβιβάζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) όταν η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει απόφαση σχετικά με υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία ·

β) όταν η Επιτροπή εξετάζει ήδη υπόθεση που αφορά συγκρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία.

4.5 Προθεσμία υποβολής αίτησης

Η αίτηση επιστροφής ή διαγραφής βάσει του άρθρου 120 UCC πρέπει να υποβληθεί εντός τριών ετών από την ημερομηνία γνωστοποίησης της τελωνειακής οφειλής.

Η προθεσμία αυτή επεκτείνεται σε περίπτωση που ο αιτών προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι δεν μπόρεσε να υποβάλει αίτηση εντός τριών ετών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή ανωτέρας βίας (Άρθρο 121 (1, 2ο εδάφιο) UCC).

4.6 Διαδικασία

Μια αίτηση πρέπει να πληροί τις τυπικές απαιτήσεις. Στη συνέχεια, οι τελωνειακές αρχές πρέπει να εκτιμήσουν ποιος είναι αρμόδιος για τη λήψη της απόφασης.

Υπάρχουν δύο δυνατότητες:

1. Οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους μπορούν να αποφασίσουν

2. Ο φάκελος πρέπει να διαβιβαστεί στην Επιτροπή

4.6.1 Περιπτώσεις όπου οι τελωνειακές αρχές μπορούν να αποφασίσουν

Σε περίπτωση που οι τελωνειακές αρχές χορηγήσουν την επιστροφή ή τη διαγραφή βάσει του άρθρου 120 UCC, το κράτος μέλος είτε γνωστοποιεί την υπόθεση στην Επιτροπή είτε θέτει την υπόθεση στη διάθεση της Επιτροπής (άρθρο 181 UCC ΙΑ – ενότητα ΙΙΙ της παρούσης)

4.6.2 Περιπτώσεις όπου η Επιτροπή αποφασίζει (Περιπτώσεις που διαβιβάζονται στην Επιτροπή)

Από το άρθρο 116.3.πρώτο εδάφιο UCC απορρέει ότι, όταν οι τελωνειακές αρχές θεωρούν ότι η επιστροφή ή η διαγραφή πρέπει να χορηγηθεί βάσει του άρθρου 120 UCC, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος διαβιβάζει τον φάκελο στην Επιτροπή για απόφαση σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) όταν οι τελωνειακές αρχές κρίνουν ότι οι ειδικές περιστάσεις οφείλονται σε αθέτηση των υποχρεώσεων της Επιτροπής,

β) Όταν οι περιστάσεις της υπόθεσης σχετίζονται με τα πορίσματα μιας έρευνας της Ένωσης που πραγματοποιήθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου ή βάσει οποιασδήποτε άλλης νομοθεσίας της Ένωσης (π.χ. του κανονισμού αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου) την Ένωση με χώρες ή ομάδες χωρών στις οποίες προβλέπεται η διενέργεια τέτοιων ερευνών της Ένωσης, γ) όταν το διακυβευόμενο προς επιστροφή ή διαγραφή ποσό δασμών ισούται ή υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ.

Η αρμοδιότητα της Επιτροπής στις προαναφερθείσες περιπτώσεις καλύπτει όχι μόνο τις διαδικασίες επιστροφής / διαγραφής που ξεκίνησαν μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου, αλλά και τις διαδικασίες που ξεκίνησαν αυτεπάγγελτα (ex-officio) από τις τελωνειακές αρχές (παράγραφος 4 του άρθρου 116 UCC).

Όπως έχει αποφανθεί το Ευρ. Δικαστήριο (π.χ. απόφαση της 20ής Νοεμβρίου 2008 – υπόθεση C- 375/07, σκέψη 62), ο σκοπός της απονομής στην Επιτροπή της εξουσίας λήψεως αποφάσεων είναι η διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου.

Όταν ο φάκελος διαβιβάζεται στην Επιτροπή, η προθεσμία λήψης απόφασης για την επιστροφή ή την διαγραφή αναστέλλεται μέχρις ότου το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος λάβει την κοινοποίηση της απόφασης της Επιτροπής ή την κοινοποίηση από την Επιτροπή της επιστροφής του φακέλου για τους λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 98.6 UCC-DA (άρθρο 97 UCC-DA).

Τα διαλαμβανόμενα στα σημεία 3.7.2.1 έως 3.7.2.5. και 3.7.5 του κεφαλαίου 3) (διαγραφή /επιστροφή με το άρΚρο 119 UCC) της ενότητας ΙΙ της παρούσης εφαρμόζονται κατ” αναλογία, όταν η νομική βάση είναι το άρΚρο 120 UCC.

5. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 116 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1, ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΔΑΦΙΟ, UCC Ακύρωση διασάφησης

ΓΕΝΙΚΑ

Το άρθρο 116.1.δεύτερο εδάφιο, UCC ορίζει ότι όταν καταβάλλεται ποσό εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού και η αντίστοιχη τελωνειακή διασάφηση ακυρώνεται σύμφωνα με το άρθρο 174 UCC, το εν λόγω ποσό επιστρέφεται.

Το άρθρο 174 UCC αναφέρει ότι η ακύρωση μιας τελωνειακής διασάφησης πρέπει καταρχήν να πραγματοποιείται πριν από την έκδοση της άδειας παράδοσης των εμπορευμάτων. Οι τελωνειακές αρχές ακυρώνουν, κατόπιν αιτήσεως του διασαφιστή, μια τελωνειακή διασάφηση η οποία έχει ήδη γίνει δεκτή σε μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) εφόσον έχουν βεβαιωθεί ότι τα εμπορεύματα πρέπει να τεθούν αμέσως σε άλλο τελωνειακό καθεστώς ·

β) όταν διαπιστώνουν ότι, λόγω ειδικών περιστάσεων, η θέση των εμπορευμάτων στο τελωνειακό καθεστώς για το οποίο έχουν δηλωθεί δεν δικαιολογείται πλέον.

Ωστόσο, όταν οι τελωνειακές αρχές έχουν ενημερώσει τον διασαφιστή για την πρόθεσή τους να εξετάσουν τα εμπορεύματα, η αίτηση ακύρωσης της τελωνειακής διασάφησης δεν γίνεται δεκτή πριν από την πραγματοποίηση της εξέτασης.

Οι τελωνειακές αρχές μπορούν να ακυρώσουν μια τελωνειακή διασάφηση μετά την έκδοση της άδειας παράδοσης των εμπορευμάτων μόνο στις περιπτώσεις που προσδιορίζονται στο άρθρο 148 DA.

Σύμφωνα με το άρθρο 121.1.στοιχείο γ) UCC, η επιστροφή χορηγείται με την υποβολή αίτησης επιστροφής από τον ενδιαφερόμενο εντός της προθεσμίας που ορίζεται για την υποβολή αίτησης ακύρωσης.

Αν πρόκειται για την ακύρωση μιας τελωνειακής διασάφησης πριν από την έκδοση της άδειας παράδοσης των εμπορευμάτων, η σχετική περίοδος είναι εκείνη που αναφέρεται στο άρθρο 174.1 UCC.

Αντιθέτως, αν η ακύρωση πρέπει να γίνει μετά την έκδοση της άδειας παράδοσης των εμπορευμάτων, η προθεσμία για την υποβολή της αίτησης είναι αυτή που αναφέρεται στο άρθρο 148 UCC DA (διαφέρει ανάλογα με τους λόγους ακυρότητας).

III. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Η Τελωνειακή αρχή απόφασης επιπλέον πρέπει να εκπληρώνει τις τακτικές υποχρεώσεις της [εξαμηνιαία για ποσά άνω των 50.000 Ευρώ ανά απόφαση -χωρίς σχετικό έγγραφο της ΔΤΔ – άρθρο 181.1έως3 ΙΑ- / ετήσια για ποσά έως και 50.000 Ευρώ ανά απόφαση -με σχετικό έγγραφο της ΔΤΔ – άρθρο 181.4 ΙΑ-] που υφίστανται όσον αφορά την ενημέρωση της Ε. Επιτροπής από τη χώρα μας (ενημέρωση που αποστέλλεται στις Τελωνειακές Περιφέρειες για να διαβιβαστεί στην συνέχεια στην ΔιεύΚυνση Τελωνειακών Διαδικασιών, προκειμένου να αποσταλεί στην Ε. Επιτροπή) για την εκ μέρους της λήψη ή μη αποφάσεων (σε εθνικό επίπεδο Κ-Μ), κατ’ εφαρμογή των άρθρων 119 και 120 του ΕνΤΚ [Σφάλμα Τελωνειακών Αρχών και Δίκαιη Μεταχείριση αντίστοιχα – άρθρα 121.4 UCC και 181 ΙΑ – σημείο 9 της αρ.πρωτ.ΔΤΔΔ1067126ΕΞ2016/22-4-2016 ΕΔΥΟ, όσον αφορά την επιστροφή/διαγραφή δασμών].

Στην ενημέρωση αυτή, για καθεμία από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 181 ΙΑ, παρέχονται οι προβλεπόμενες πληροφορίες στην παράγραφο 5 της συγκεκριμένης διάταξης. Ειδικότερα για την πληροφορία «στ) τα στοιχεία της υπόΚεσης», σας παραπέμπουμε προς συμπλήρωση της εν λόγω πληροφορίας στο σημείο 5.«Περίληψη της υπόθεσης», της αρ.πρωτ.Τ.2727/175/Δ0019/5-7-2004 εγκύκλιου διαταγής (σχετικά στοιχεία).

Επισημαίνεται ότι η προαναφερόμενη ενημέρωση

α) δύναται να αφορά τις διοικητικές αποφάσεις διαγραφής ή επιστροφής δασμών που λαμβάνονται από τις τελωνειακές αρχές (μετά από αίτηση ή οίκοθεν/ex-offocio), αλλά και τις δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται από τις δικαστικές αρχές [με επίκληση νομικής βάσης τα άρΚρα 119 και 120 του ΕνΤΚ] και επιφέρουν τη διαγραφή δασμών (η επιστροφή δασμών μετά από δικαστική απόφαση πραγματοποιείται με έκδοση διοικητικής απόφασης από την αρμόδια τελωνειακή αρχή απόφασης, η οποία και βασίζεται σ’ αυτήν τη δικαστική απόφαση).

β) στη περίπτωση της ετήσιας τακτικής ενημέρωσης για ποσά έως και 50.000 Ευρώ ανά απόφαση ληφθείσα σύμφωνα με το άρθρο 120 του ΕνΤΚ, η απόφαση αυτή πρέπει να έχει ληφθεί με το σκεπτικό ύπαρξης ιδιαίτερης κατάστασης που προκύπτει από διενέργεια διοικητικού σφάλματος εκ μέρους των αρμόδιων αρχών (αρμόδιες αρχές κατά την έννοια του σημείου ΙΙ.3.1 της παρούσης), το οποίο δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό από τον οφειλέτη
[Σχετικό το ενημερωτικό έγγραφο της Ε. Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρΚρων 220.2.8 και 239 του Κ.Τ.Κ., το οποίο και επισυνάφΚηκε στην αρ.πρωτ.Τ.4593/374/Α0019/30-10-2003 ΕΔΥΟ. Η προσέγγιση για την εξέταση των υποθέσεων και τη λήψη αποφάσεων σύμφωνα με τα άρΚρα 119 και 120 του ΕνΤΚ είναι ίδια με εκείνη των πρώην άρΚρων 236( σε συσχέτιση με το άρΚρο 220.2.β) και 239 του Κ.Τ.Κ. – ΥπενΚυμίζεται ότι δεν υφίσταται πλέον στις διατάξεις του ΕνΤΚ, η διάταξη περί μη εκ των υστέρων βεβαίωσης δασμών λόγω σφάλματος των τελωνειακών αρχών ήτοι το άρθρο 220.2.β του ΚΤΚ.]

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ

_______________________________________________
¹ Σχετική η αρ.πρωτ. Τ.1417/40/Δ0019/5-3-2008 ΕΔΥΟ. .

² Σχετικό το ενημερωτικό έγγραφο της Ε. Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 220.2.β και 239 του Κ.Τ.Κ., το οποίο και κοινοποιήθηκε με την αρ.πρωτ.Τ.4593/374/Α0019/30-10-2003 ΕΔΥΟ. Υπενθυμίζεται ότι δεν υφίσταται πλέον στις διατάξεις του ΕνΤΚ, η διάταξη περί μη εκ των υστέρων βεβαίωσης δασμών λόγω σφάλματος των τελωνειακών αρχών ήτοι το άρθρο 220.2.β του ΚΤΚ, καθώς και η διάταξη του άρθρου 236 του ΚΤΚ περί διαγραφής ή επιστροφής δασμών επί τη βάσει του εν λόγω άρθρου σε συσχέτιση αυτού με το άρθρο 220.2.β του ΚΤΚ.

3 Σχετικό με το συγκεκριμένο θέμα και το αρ.πρωτ.Δ17Γ5024264ΕΞ2010/3-6-2010 Ε.Δ.Υ.Ο.. Υπενθυμίζεται ότι δεν υφίσταται πλέον στις διατάξεις του ΕνΤΚ, η διάταξη περί μη εκ των υστέρων βεβαίωσης δασμών λόγω σφάλματος των τελωνειακών αρχών ήτοι το άρθρο 220.2.β του ΚΤΚ.

4 Σχετικό το ενημερωτικό έγγραφο της Ε. Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 220.2.β και 239 του Κ.Τ.Κ., το οποίο και επισυνάφθηκε στην αρ.πρωτ.Τ.4593/374/Α0019/30-10-2003 ΕΔΥΟ. Υπενθυμίζεται ότι δεν υφίσταται πλέον στις διατάξεις του ΕνΤΚ, η διάταξη περί μη εκ των υστέρων βεβαίωσης δασμών λόγω σφάλματος των τελωνειακών αρχών ήτοι το άρθρο 220.2.β του ΚΤΚ, καθώς και η διάταξη του άρθρου 236 του ΚΤΚ περί διαγραφής ή επιστροφής δασμών επί τη βάσει του εν λόγω άρθρου σε συσχέτιση αυτού με το άρθρο 220.2.β του ΚΤΚ.

5 Σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχουν εθνικές διατάξεις που ορίζουν ότι οι τελωνειακές διατάξεις της ΕΕ που αφορούν, συγκεκριμένα, την επιστροφή / διαγραφή εφαρμόζονται και σε φόρους & λοιπές επιβαρύνσεις που επιβάλλονται κατά την εισαγωγή (ακόμη και αν οφείλονται οι δασμοί, όπως στην περίπτωση του άρθρου 120 UCC, αλλά οι δασμοί αυτοί διαγράφονται ή επιστρέφονται ένεκα της συγκεκριμένης ενωσιακής διάταξης)