Άρθρα – Η φορολόγηση αποθεματικών από sale and lease back σε περίπτωση υπεκμίσθωσης ακινήτων

Της Τατιάνας Ψαριανού*

Η φορολόγηση των αποθεματικών που σχηματίζονται κατά την πώληση ενός ακινήτου και την επαναγορά του με σύμβαση Sale and Lease Back είναι ένα θέμα από τη φύση του αρκετά πολύπλοκο, αφού μπορεί να αλλάξουν ριζικά οι οικονομικές συνθήκες μέσα στις οποίες έλαβε χώρα ένα τέτοιο γεγονός, μεταβάλλοντας πολλές φορές ή και ανατρέποντας άρδην την ουσία και τους όρους αυτών των συμβάσεων.

Ίσως να είναι και αυτός ένας λόγος, που το υπουργείο Οικονομικών παρουσίαζε κενά κατά την ερμηνεία των σχετικών νόμων ή – ακόμα χειρότερο – οι ίδιες οι νομοθετικές διατάξεις που αφορούσαν στο θέμα αυτό ήταν λανθασμένες και αβάσιμες.

Και πάντα βρισκόμασταν στην ανάγκη να προσπαθούμε να αποδείξουμε το αυτονόητο ή το λάθος, ακόμα κι αν αυτά ήταν κατανοητά και αποδεκτά από κορυφαία στελέχη του αρμόδιου υπουργείου, αλλά, δυστυχώς, προσέκρουαν σε «ώτα μη ακουόντων», έως ότου οι ίδιες οι συνθήκες επέβαλαν τις δέουσες αποσαφηνίσεις ή αλλαγές. Ανατρέχοντας σε προηγούμενα άρθρα συνεργατών τού Γραφείου μας για τα φορολογικά θέματα των αποθεματικών που ανακύπτουν κατά το χρόνο των προαναφερομένων συμβάσεων – με αφορμή ένα ερώτημα που μας απεύθυναν -, διαπιστώσαμε, ότι υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις που είχαμε κάνει παρεμβάσεις μέσω της οικονομικής εφημερίδας «Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ» – όπως με τα άρθρα του Παναγιώτη Ψαριανού, με τίτλους «ΔΛΠ στις χρηματοδοτικές μισθώσεις», στις 27/07/2009, και «Χρειάζονται αλλαγές στο πλαίσιο για το leasing», στις 13/12/2010, καθώς και με τα άρθρα της Τατιάνας Ψαριανού, με τίτλους «Η φορολόγηση των αποθεματικών από Sale and Lease Back», στις 13/06/2017 και «Αφορολόγητα αποθεματικά από Sale and Lease Back», στις 6/06/2018 -, προσπαθώντας να διευκρινίσουμε κάποια ασαφή θέματα που προέκυπταν ή και προκύπτουν ακόμα από τις οικονομικές αυτές συναλλαγές ή και να τονίσουμε τα λάθη των νόμων.

Εδώ, θα αναφερθούμε στο θέμα της φορολόγησης ή μη ενός αποθεματικού από Sale and Lease Back, σε περίπτωση υπεκμίσθωσης ακινήτου που υπάγεται σε σχετική χρηματοδοτική μίσθωση.

Στην ΠΟΛ.1022/2004 διευκρινίστηκε ότι σε περίπτωση που διακόπτεται η σύμβαση μίσθωσης (Leasing) ή υποκαθίσταται ο μισθωτής από νέο πρόσωπο, τότε αίρεται η χορηγηθείσα, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ζ’ της παρ.3 του άρθρου 28 του ν.2238/1994, απαλλαγή και η υπεραξία υπόκειται σε φορολογία με τις γενικές διατάξεις φορολογίας εισοδήματος στη χρήση που προέκυψε.

Στο Έγγραφο 1020068 /11094πε/Β0012/18.2.2008 της Γεν. Γραμματείας Φορολογικών και Τελωνειακών θεμάτων, αναφέρεται ότι «από τις διατάξεις του ν.1665/1986 δεν απαγορεύεται στο μισθωτή να υπεκμισθώνει το πάγιο (κινητό ή ακίνητο) που έχει αποτελέσει αντικείμενο χρηματοδοτικής μίσθωσης με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για επιχείρηση, καθόσον σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή αν η υπεκμίσθωση συναπτόταν με μη επιτηδευματία, θα καταστρατηγούντο οι διατάξεις του άρθρου 1 του ν.1665/1986 περί χρηματοδοτικής μίσθωσης (1085337/10783/Β0012/24.9.1999 έγγραφό μας). … Επίσης, σε περίπτωση υπεκμίσθωσης του υπόψη ακινήτου η ανώνυμη εταιρεία θα αποκτά εισόδημα από ακίνητα … ».

Επιπρόσθετα, βάσει του  Εγγράφου 1094417/11035/Β0012/12.10.2007, « … αν εκχωρηθούν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις από την εν λόγω σύμβαση σε τρίτο, αίρεται η πιο πάνω χορηγηθείσα απαλλαγή για την υπεραξία που προέκυψε κατά την πώληση του ακινήτου στην εταιρία leasing».

Από τις προαναφερόμενες διατάξεις εξάγεται, ότι, σε περίπτωση που μια εταιρία, η οποία έχει συνάψει σύμβαση Sale and Lease Back επί ακινήτου της, το υπεκμισθώσει σε τρίτη εταιρία – ενώ η σύμβαση βρίσκεται σε ισχύ -, δε χάνει το δικαίωμα τήρησης του ειδικού λογαριασμού Αφορολόγητου Αποθεματικού, όπως αυτός είχε σχηματιστεί με τις διατάξεις του Ν.2238/1994, εφόσον δεν μεταβάλλονται οι όροι της αρχικής σύμβασης, ήτοι η μισθώτρια συνεχίζει να καταβάλει το μίσθωμα στην εταιρία Leasing και διατηρεί το δικαίωμα επαναγοράς του ακινήτου στη λήξη της σύμβασης.

*Η κ. Τατιάνα Ψαριανού είναι Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρίας οικονομικών συμβούλων και ελεγκτών “Γραφείο Ψαριανού Α.Ε.”