Άρθρα – «Κλείσιμο» χρήσης 2018 – 10 αρχικές επισημάνσεις

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven

1. Συντελεστές αποσβέσεων – Τι άλλαξε

α) Αποσβένονται τα μέσα εσωτερικών όσο και οι διασυνοριακών εμπορευματικών μεταφορών με συντελεστή 12% και αφετέρου, προκειμένου για την αντιμετώπιση πληθώρας πρακτικών και ερμηνευτικών ζητημάτων που είχαν προκύψει από την ερμηνεία των μέσων μαζικής μεταφοράς (ΚΤΕΛ) και των μέσων μεταφοράς ατόμων, όλα τα μέσα μεταφοράς ατόμων εξαιρουμένων των τρένων, σιδηροδρομικών συρμών, πλοίων και σκαφών [έχουν συντελεστή απόσβεσης 5%] αντιμετωπίζονται ενιαία και αποσβένονται με συντελεστή 16%.

Ειδικότερα: Η φράση «(«εσωτερικές εμπορευματικές μεταφορές»)» της περίπτωσης «Μέσα μεταφοράς εμπορευμάτων» του πίνακα διαγράφτηκε με την παράγραφο 5γi του άρθρου 115 του ν. 4549/2018 (ΦΕΚ Α’ 105/14-06-2018) από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα, σύμφωνα με την παράγραφο 18α του ιδίου άρθρου 115.
Η φράση «αεροσκάφη, σιδηροδρομικοί συρμοί, πλοία και σκάφη» του πίνακα αντικατέστησε την περίπτωση «Μέσα μαζικής μεταφοράς, περιλαμβανομένων αεροσκαφών, σιδηροδρομικών συρμών, πλοίων και σκαφών» με την παράγραφο 5γii του άρθρου 115 του ν. 4549/2018 (ΦΕΚ Α’ 105/14-06-2018) και εφαρμόζεται από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα, σύμφωνα με την παράγραφο 18α του ιδίου άρθρου 115.

β) Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 117 του νόμου 4549/2018 , με τις οποίες προστέθηκε νέα παράγραφος 10 στο άρθρο 24 του ν.4172/2013, θεσπίζονται οικονομικά κίνητρα για την εξοικονόμηση νερού και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις στα πεδία αυτά, προωθώντας ουσιαστικά την κυκλική οικονομία και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα, με τις εν λόγω διατάξεις ορίζεται ότι το συναφές με την ενεργειακή απόδοση ή εξοικονόμηση νερού κόστος αποσβένυται με τους συντελεστές του πίνακα της παραγράφου 4 του άρθρου 24 του Κ.Φ.Ε. προσαυξημένους κατά ποσοστό 100%. Σε περίπτωση που ο αρχικός συντελεστής απόσβεσης είναι ανώτερος του 10%, ο προσαυξημένος συντελεστής δεν δύναται να υπερβαίνει τις 10 ποσοστιαίες μονάδες. Επισημαίνεται ότι οι ως άνω διατάξεις δεν καταλαμβάνουν τις κατηγορίες ενεργητικού επιχείρησης τις σχετικές με: «Αεροσκάφη, σιδηροδρομικούς συρμούς, πλοία και σκάφη», «Μέσα μεταφοράς ατόμων» και «Μέσα μεταφοράς εμπορευμάτων». Οι διατάξεις αυτές ισχύουν από τη δημοσίευση του κοινοποιούμενου νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από τις 14.6.2018 και εφεξής. Επίσης, με την παρ. 2 του άρθρου 117 του ν. 4549/2018 καταργούνται από την ίδια ως άνω ημερομηνία οι διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 73 του ν. 3842/2010, περί κινήτρων για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Δείτε: α) Ν. 4172/2013, άρθρο 24. Φορολογικές Αποσβέσεις, β) ΠΟΛ.1221/2018 – Καθορισμός των προϋποθέσεων, των όρων, των διαδικασιών και κάθε άλλης αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 10 του άρθρου 24 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167 Α΄)  [συναφή με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στοιχεία ενεργητικού είναι: α. από την κατηγορία «Κτίρια κατασκευές εγκαταστάσεις…» του Πίνακα του άρθρου 24 του ν. 4172/2013 τα εξής: – θερμομόνωση- αεροστεγάνωση- κουφώματα- υαλοπίνακες β. από την κατηγορία «Μηχανήματα εξοπλισμός εκτός Η/Υ και λογισμικού» του Πίνακα του άρθρου 24 του ν. 4172/2013 τα εξής: – αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης/κλιματισμού/μηχανικού αερισμού- θερμοστατικές κεφαλές- λέβητας συμπύκνωσης φυσικού αερίου (Φ.Α.) – Συμπαραγωγή Ηλεκτρικής ενέργειας και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) – συστήματα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για κάλυψη των αναγκών ενέργειας της επιχείρησης:•αντλίες θερμότητας υψηλής απόδοσης• ενεργειακά αποδοτικοί λέβητες βιομάζας• ηλιοθερμικά συστήματα• φωτοβολταϊκά και λοιπά συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ηλεκτροπαραγωγή, υπό σχήμα ενεργειακού συμψηφισμού ή αυτοπαραγωγής.
– φωτισμός (αναβάθμιση φωτισμού με αντικατάσταση λαμπτήρων υψηλής ενεργειακής απόδοσης (πχ. LED)) – Συστήματα και Αυτοματισμοί Διαχείρισης Ενέργειας (BEMS) γ. λοιπές παρεμβάσεις που αφορούν εξοικονόμηση ενέργειας στις διεργασίες παραγωγής ].

Γενικά για τις Αποσβέσεις, δείτε: Πάγια και Αποσβέσεις (Λογιστική και Φορολογική βάση-Ομοιότητες και Διαφορές) – Πίνακας συντελεστών φορολογικών αποσβέσεων (κατά λογαριασμό λογιστικής)  (Λίνα Μοντεσάντου) [Θα επικαιροποιηθεί σύντομα]

2. «Χρηματοδοτική μίσθωση» (leasing) – Τι άλλαξε

Η έννοια της «χρηματοδοτικής μίσθωσης» και στην φορολογική βάση είναι ίδια με την έννοια του ν. 4308/2014, (Λογιστική βάση), από το φορολογικό έτος 2018 και μετά.

Η φράση «χρηματοδοτικής μίσθωσης κατά την έννοια του ν. 4308/2014, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν» της περίπτωσης β’ αντικατέστησε τη φράση «χρηματοοικονομικής μίσθωσης» με την παράγραφο 5α του άρθρου 115 του ν. 4549/2018 (ΦΕΚ Α’ 105/14-06-2018) και εφαρμόζεται από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα, σύμφωνα με την παράγραφο 18α του ιδίου άρθρου 115.

Επισήμανση:

[Ν. 4172/2013, ΆΡΘΡΟ 72, ΠΑΡ. 18 (19)] Για τις συμβάσεις χρηματοοικονομικής μίσθωσης που έχουν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2238/1994 (Α’ 151), μέχρι τον χρόνο λήξης αυτών [Η προϊσχύουσα διάταξη ήταν: «Για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα η παράγραφος 2 του άρθρου 24 τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2019.»].

Η παράγραφος αυτή, τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 57 του ν. 4587/2018 (ΦΕΚ Α’ 218/24-12-2018) και ισχύει από την 24/12/2018.

3. Ισοτιμία για την αποτίμηση ποσών σε ξένο νόμισμα.

«Κατά τη γνώμη μας η επιλογή της ισοτιμίας για σκοπούς σύνταξης οικονομικών καταστάσεων θα πρέπει να γίνει με βάση την τιμή που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ. (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα)» (Σ.ΛΟ.Τ. αριθ. πρωτ.: 23 ΕΞ 20.2.2018 – Αποτίμηση ξένου συναλλάγματος)

Στο τέλος κάθε περιόδου αναφοράς, τα νομισματικά στοιχεία μετατρέπονται με την ισοτιμία κλεισίματος της ημερομηνίας του ισολογισμού.  (ν.4308/2014, άρθρο 27. Συναλλαγές και στοιχεία σε ξένο νόμισμα)

https://www.ecb.europa.eu/stats/exchange/eurofxref/shared/pdf/2018/12/20181231.pdf

Σχετικά με την φορολογική αναγνώριση δείτε: α) αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Β 1027291 ΕΞ 2016/17.2.2016 – Φορολογική μεταχείριση των συναλλαγματικών διαφορών που προκύπτουν από την αποτίμηση και τον διακανονισμό απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013  και β) Συναλλαγματικές διαφορές (Σ.Δ) – Λογιστικός και φορολογικός χειρισμός – Πίνακας Κ του εντύπου Ε3 και έντυπο Ν (Αθανασόπουλος Λάμπρος)

4. Φορολογική αναγνώριση των επισφαλών απαιτήσεων

Εκτός των άλλων είναι απαραίτητη και η ανάληψη των κατάλληλων ενεργειών για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της εν λόγω απαίτησης

Δείτε αναλυτικά: α) ΠΟΛ.1056/2.3.2015 Φορολογική μεταχείριση των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του νέου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) και β) Άρθρα – Λογιστική και φορολογική μεταχείριση των σχηματισμένων προβλέψεων, για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων. (Άρθρο 26 ν. 4172/2013-Κ.Φ.Ε.) [ΣΟΛ ΑΕΟΕ  – Κωνσταντίνας Γιαννοπούλου]

Επίσης ελέγξτε και την περίπτωση, τυχόν δυνατότητας διαγραφής απαιτήσεων, για τις οποίες είχε ήδη σχηματιστεί πρόβλεψη επισφάλειας, ώστε να διαγραφεί εις βάρος των αποτελεσμάτων και το ποσό του Φ.Π.Α, που αντιστοιχεί στις απαιτήσεις αυτές.

5. Απαξιωμένα αποθέματα – Μήπως έχετε;;;

Με τη λογιστική οδηγία εφαρμογής του νόμου 4308/2014 της ΕΛΤΕ διευκρινίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι για την εφαρμογή των ρυθμίσεων του άρθρου 20 όταν η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία είναι μικρότερη του κόστους κτήσης των αποθεμάτων, η διαφορά (ζημία) επιβαρύνει το κόστος πωληθέντων στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Επομένως, η διαφορά από την αποτίμηση αποθεμάτων δεν αποτελεί δαπάνη εξεταζόμενη στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 22 του ν.4172/2013, αλλά επηρεάζει τα αποτελέσματα μέσω του κόστους πωληθέντων. [Άρα αναγνωρίζεται και φορολογικά]

Δείτε αναλυτικά: ΠΟΛ.1075/2016 – Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 4172/2013

6. Φορολογική αναγνώριση των «δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας» και των «Κίνητρων ευρεσιτεχνίας»

α) Το άρθρο 22Α. Δαπάνες Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας και οι αποφάσεις ΠΟΛ.1210/2017 – Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας ετών 2017 και επομένων.  και Κ.Υ.Α. αριθμ. 109343/12/2017 – Κριτήρια χαρακτηρισμού δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας των επιχειρήσεων , δίνουν την δυνατότητα οι δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποσβέσεις του εξοπλισμού και των οργάνων, που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες εκτέλεσης της επιστημονικής και της τεχνολογικής έρευνας, να εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων κατά το χρόνο της πραγματοποίησης τους προσαυξημένες κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%).

β) Το άρθρο 71Α. Κίνητρα Ευρεσιτεχνίας (ν. 4172/2013) [τέθηκε όπως προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 353 του ν. 4512/2018 (ΦΕΚ Α’ 5/17-01-2018) και ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι 17/01/2018, σύμφωνα με το άρθρο 406 του ιδίου νόμου.] ορίζει ότι τα κέρδη της επιχείρησης από την πώληση προϊόντων παραγωγής της, για την οποία παραγωγή χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη στο όνομα της ίδιας επιχείρησης που αναπτύχθηκε από την ίδια, απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για τρεις συνεχόμενες χρήσεις, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά έσοδα από την πώληση των πιο πάνω προϊόντων. Η απαλλαγή χορηγείται και όταν τα προϊόντα παράγονται σε εγκαταστάσεις τρίτων. Επίσης, καταλαμβάνει και τα κέρδη που προέρχονται από παροχή υπηρεσιών, όταν αυτή αφορά σε εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας, επίσης διεθνώς αναγνωρισμένης.

Δείτε αναλυτικά: α) ΠΟΛ.1145/2018 – Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 71Α, 71Β και 71Γ του ν.4172/2103, καθώς και των άρθρων 27 και 354 του ν.4512/2018 (ΦΕΚ Α΄ 5) και β) Κ.Υ.Α. αριθμ. πρωτ.: οικ. 52738/ΔΕΚΝΤ55/2018 – Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων και διαδικασιών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 71Α «Κίνητρα Ευρεσιτεχνίας» του ν. 4172/2013 (Α’ 167), όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 353 του ν. 4512/2018 (Α’5)

7. Μεταβολή των λογιστικών πολιτικών και εκτιμήσεων καθώς και η διόρθωση των λαθών

Η αναγνώριση της επίπτωσης από μεταβολές λογιστικών πολιτικών και η διόρθωση λαθών προηγούμενων περιόδων διενεργούνται με την αναδρομική διόρθωση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων όλων των περιόδων που δημοσιοποιούνται μαζί με τις καταστάσεις της τρέχουσας περιόδου.

Οι μεταβολές των λογιστικών εκτιμήσεων αναγνωρίζονται στην περίοδο στην οποία διαπιστώνεται ότι προκύπτουν και επηρεάζουν την περίοδο αυτή και μελλοντικές περιόδους, κατά περίπτωση.

Δείτε αναλυτικά: α) Ν. 4308/2014 Άρθρο 28. Μεταβολές λογιστικών πολιτικών και εκτιμήσεων και διόρθωση λαθών  β) Λογιστική Οδηγία – εφαρμογής του νόμου 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις»

8. Πληρωτέος Φόρος Εισοδήματος – Κρίσιμα ζητήματα

– Φορολογικές αναμορφώσεις

Επικίνδυνα σημεία:

Δεν εκπίπτει, κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής.

Δεν εκπίπτουν, οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές,

Επί των ανωτέρω δείτε αναλυτικά: α) ΠΟΛ.1219/2018 – Χρόνος έκπτωσης ασφαλιστικών εισφορών (Ε.Φ.Κ.Α) από τα ακαθάριστα έσοδα μη μισθωτών, β) ΠΟΛ.1113/2.6.2015 – Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 22, 22Α και 23 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167Α’)  και ΠΟΛ.1094/2016 – Συμπλήρωση της ΠΟΛ.1113/2015 εγκυκλίου μας, σχετικά με τις εκπιπτόμενες και μη δαπάνες, γ) Οδηγός έκπτωσης επιχειρηματικών δαπανών (Επικαιροποίηση μέχρι και το Ν. 4485/2017) (Μαυρομμάτη Ν. Μιχαήλ) δ) Άρθρα – Οδηγός «φορολογικής αναμόρφωσης» – Αναμόρφωση Εξόδων και Εσόδων κατά «κωδικό δηλώσεων» και κατά «λογαριασμό λογιστικής». (Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος)

– Υπολογίστε το «Υπόλοιπο» από τα προηγούμενα έτη των διαφορών μεταξύ λογιστικής και φορολογικής βάσης [Με βάση τους Πίνακες Κ και Ε του εντύπου Ε3].

– Υπολογισμός Αφορολόγητων Αποθεματικών

– Υπολογισμός του ποσού της φορολογικής ζημιάς που δικαιούται να μεταφέρει η επιχείρηση (Μήπως χάθηκε;).

Σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν.4172/2013 εάν με τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα το αποτέλεσμα είναι ζημία εντός του φορολογικού έτους, η ζημία αυτή μεταφέρεται για να συμψηφισθεί με τα επιχειρηματικά κέρδη διαδοχικά στα επόμενα πέντε (5) φορολογικά έτη. Η ζημία του προγενέστερου έτους συμψηφίζεται κατά προτεραιότητα έναντι της ζημίας μεταγενέστερου έτους.

– Υπολογισμός  Παρακρατούμενων Φόρων [Μειώνει και φόρο και προκαταβολή φόρου]

9. Ενδοομιλικές Συναλλαγές – Μήπως έχετε και δεν το γνωρίζετε;;;

Σχετικά: α) Ν. 4172/2013 άρθρο 50. Ενδοομιλικές συναλλαγές,
β) Ν. 4174/2013, άρθρο 21. Φάκελος Τεκμηρίωσης
γ) Ενδοομιλικές συναλλαγές – Τεκμηρίωση & Υποχρεώσεις (Φορολογικό Έτος 2017) (Κωστής Ν. Ντρούκας)

10. Διάθεσης κερδών Α.Ε – Τι άλλαξε

Δείτε στο άρθρο: Η νέα νομοθεσία (ν. 4548/2018) για τις Ανώνυμες Εταιρείες – 37 θέματα που πρέπει να γνωρίζουμε. Το σημείο 12) Κανόνες Διανομής Κερδών (Άρθρα 158-164).

Τέλος:

Γενικά για το κλείσιμο δείτε: Εργασίες τέλους Χρήσεως 2017 – Χρονοδιάγραμμα εργασιών. (Φώτης Λώλας) [Θα επικαιροποιηθεί σύντομα]