Τμήμα της ομιλίας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο πλαίσιο της «23ης συζήτησης στρογγυλής τραπέζης με την ελληνική κυβέρνηση» που διοργανώνει ο Economist.
Όπως, η αναστολή του φόρου υπεραξίας των ακινήτων και η μείωση φόρου κατά 40% στις εργασίες ενεργειακής και αισθητικής αναβάθμισης των υφιστάμενων κτιρίων. Σήμερα, ωστόσο, μπορώ να ανακοινώσω ένα ακόμη τολμηρό μέτρο τόνωσης της οικοδομικής δραστηριότητας και της αγοράς ακινήτων. Αναστέλλεται, και για τα επόμενα τρία χρόνια, ο ΦΠΑ σε όλες τις νέες οικοδομικές άδειες, αλλά και για τις παλαιότερες, όσες εκδόθηκαν από 1ης Ιανουαρίου του 2006.
Με άλλα λόγια, στο εξής απαλλάσσονται από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας όλες οι καινούργιες κατασκευές, όπως και τα ακίνητα που κατασκευάστηκαν τα τελευταία 14 χρόνια και δεν έχουν πωληθεί ακόμη. Το νέο μέτρο θα ισχύσει και για τις περιπτώσεις αντιπαροχής. Δηλαδή o ιδιοκτήτης του οικοπέδου θα απαλλάσσεται από την καταβολή ΦΠΑ για τα διαμερίσματα που θα λαμβάνει ως αντιπαροχή. Και η απαλλαγή θα γίνεται από κάθε ενδιαφερόμενο με μία απλή αίτηση, εντός εξαμήνου. Και θα νομοθετηθεί άμεσα.
Η μείωση των φόρων, όμως, είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι η εκλογίκευση, ο εξορθολογισμός των δαπανών. Και εστιάζω σε δύο μόνον επί μέρους πολιτικές: Πρώτον, στο αποτελεσματικότερο κράτος. Ήδη μειώσαμε τις λεγόμενες «οροφές» των προϋπολογισμών των υπουργείων και αυτό εξασφαλίζει περίπου 500 εκ. ευρώ κατ’ έτος. Και ύστερα, στις συμπράξεις του Δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, που θα μειώσουν τα κρατικά έξοδα χωρίς να περιορίζεται και ο αριθμός των έργων δημοσίου συμφέροντος. Κλασσικές υποδομές, μεγάλοι δρόμοι, λιμάνια, αλλά και τομείς υπό ανάπτυξη, όπως η διαχείριση απορριμμάτων θα έχουν, εδώ, τον πρώτο λόγο.
Θα επαναλάβω από αυτό το βήμα ότι αυτές οι δημοσιονομικές κατευθύνσεις θα ακολουθηθούν σε συνεργασία με τους εταίρους μας. Ήδη, ο προϋπολογισμός μας για το 2020 -με όλα, το τονίζω, όλα τα μέτρα ανακούφισης των πολιτών, για τα οποία είχε δεσμευθεί η Ν.Δ. προεκλογικά- χαιρετίστηκε από όλους και όπως σας είπα, ενσωματώνει όλες τις δεσμεύσεις μας. Σύντομα, σε συνεννόηση με τους θεσμούς, τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών από τη διακράτηση των ελληνικών ομολόγων, τα λεγόμενα SNPs και ANFAs, αναμένεται και αυτά εντός του 2020 να αξιοποιηθούν για αναπτυξιακούς σκοπούς. Και ζητήσαμε και συμφωνήσαμε την πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων του ΔΝΤ, και αισιοδοξούμε και θα το πετύχουμε να έχουμε μία επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Από τη μία πλευρά, γιατί έχει μειωθεί δραστικά το κόστος αναχρηματοδότησής του. Ας μην ξεχνάμε ότι ήδη δανειζόμαστε σε έντοκα τρίμηνα γραμμάτια με αρνητικό επιτόκιο. Ποιός θα το περίμενε αυτό πριν από ένα χρόνο. Ενώ, από την άλλη, οι μεταρρυθμίσεις μας θα ενισχύουν διαρκώς τη μεγέθυνση της οικονομίας. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι καθοριστικός για την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους. Χαμηλότερα επιτόκια, λοιπόν, και υψηλότερη ανάπτυξη θα δημιουργούν ολοένα και περισσότερο δημοσιονομικό χώρο για την πατρίδα μας.
Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω την αναφορά μου σε αυτό το κεφάλαιο με μία ασφαλή πρόβλεψη. Για τα έτη 2021 και 2022 έχουμε πει ότι θα θέσουμε υπό συζήτηση με τους εταίρους μας το 3,5% του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αυτό θα γίνει εντός του 2020, όταν θα έχουμε πλήρως αποκαταστήσει την αξιοπιστία της χώρας και την προσήλωση της κυβέρνησής μας στις μεταρρυθμίσεις. Σήμερα, μπορώ να εκφράσω την ισχυρή βεβαιότητα ότι η συζήτηση αυτή θα έχει καλό αποτέλεσμα για την πατρίδα μας!
Κυρίες και κύριοι,
Μίλησα για μεταρρυθμίσεις, μίλησα για δημοσιονομική πολιτική. Το τρίγωνο των στόχων μας κλείνει με τα πιστωτικά ιδρύματα, με τις τράπεζες. Έχω πει πολλές φορές ότι ένα υγιές τραπεζικό σύστημα αποτελεί προϋπόθεση για μία υγιή οικονομία. Ούτε εδώ, όμως, χάσαμε έστω και μία μέρα. Μέσα σε μόλις 3 μήνες καταρτίσαμε το σχέδιο «Ηρακλής» και λάβαμε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο «Ηρακλής» βασίζεται σε ένα ειδικό σχήμα προστασίας του ενεργητικού (Asset Protection Scheme), που πρωτοεφαρμόστηκε στην Ιταλία. Οι τράπεζες θα τιτλοποιούν τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται και θα τα κατηγοριοποιούν σε τρεις διαβαθμίσεις: υψηλής, ενδιάμεσης και χαμηλής. Οι πρώτοι, τους οποίους οι τράπεζες κυρίως διακρατούν, θα καλύπτονται από κρατική εγγύηση. Οι τίτλοι ενδιάμεσης και χαμηλής διαβάθμισης θα πωλούνται σε επενδυτές. Αυτή η λύση επιτρέπει την διάθεση των κόκκινων δανείων με χαμηλότερο κόστος ως προς την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Αναμένουμε ότι όλες οι τράπεζες θα αξιοποιήσουν αυτή την βοήθεια και αισιοδοξούμε ότι ο «Ηρακλής» θα συμβάλει στην ταχεία, αλλά και με χαμηλό κόστος μείωση των κόκκινων δανείων.
Άλλωστε, η ίδια η τιτλοποίηση με την εμπλοκή διαχειριστών θα δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον. Δεκάδες δισ. δανείων και εγγυήσεων θα αλλάξουν χέρια και στην αγορά θα προκύψει αμέσως μεγάλη ρευστότητα. Με διαφάνεια και θεσμική θωράκιση, όπως ακριβώς απαιτούν και οι διεθνείς αγορές κεφαλαίου.
Υγιές τραπεζικό σύστημα, όμως, σημαίνει και υγιή συμπεριφορά των τραπεζών απέναντι στους πελάτες που τους στηρίζουν. Αύριο θα συναντηθώ με τις ηγεσίες των πιστωτικών ιδρυμάτων. Θα συζητήσουμε συνολικά την πορεία του τραπεζικού συστήματος, θα τις συγχαρώ για το γεγονός ότι οι ίδιες οι τράπεζες έσπευσαν πρώτες να ανταμείψουν τους συνεπείς δανειολήπτες, όπως τις είχα ενθαρρύνει εδώ και καιρό να κάνουν. Θα συζητήσουμε, όμως, για το πως θα αντιμετωπιστούν και κάποιες άδικες χρεώσεις που ανακοινώθηκαν. Για παράδειγμα να πληρώνει κάποιος επιπλέον κόστος για να μάθει, απλώς, την κίνηση του λογαριασμού του. Ή να επιβαρύνεται ένας νησιώτης που αναγκαστικά εξυπηρετείται από το ΑΤΜ μιας τράπεζας επειδή στο χωριό του, πολύ απλά, δεν υπάρχει άλλη. Θα τα συζητήσουμε αυτά καλή τη πίστη και πιστεύω ότι θα βρούμε λύσεις αμοιβαία αποδεκτές.