Οι έντονες πιέσεις που δέχονται τα εισοδήματα των νοικοκυριών από το ράλι του πληθωρισμού και την ακρίβεια σε προϊόντα και υπηρεσίες θα συνεχιστούν και το 2023, ενώ θα μετριαστούν μόνο εν μέρει από δημοσιονομικά μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων του αυξημένου ενεργειακού κόστους και από τις αναμενόμενες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις.
Αυτό υπογραμμίζεται στο κεφάλαιο «Κίνδυνος εισοδήματος για τα νοικοκυριά» που περιλαμβάνεται στην Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τραπέζης της Ελλάδος, επιβεβαιώνοντας ότι τα εισοδήματα των νοικοκυριών θα συνεχίσουν να δοκιμάζονται και το νέο έτος από την άνοδο στις τιμές των τροφίμων, την ενεργειακή κρίση και τις απανωτές αυξήσεις επιτοκίων.
Οπως αναφέρεται στην έκθεση «η αναζωπύρωση του πληθωρισμού (αύξηση του ΕνΔΤΚ κατά 12% το Σεπτέμβριο του 2022 σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2021), λόγω των σημαντικών αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας, των διατροφικών αγαθών και του μεταφορικού κόστους, αλλά και της συνακόλουθης διάχυσης των ανατιμήσεων στο σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών, ασκεί σημαντικές πιέσεις στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, ιδιαίτερα των ευάλωτων.
Οι πιέσεις αυτές αναμένεται να συνεχιστούν τους πρώτους μήνες του 2023 και να μετριαστούν μόνο εν μέρει αφενός από τα δημοσιονομικά μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων του αυξημένου ενεργειακού κόστους και αφετέρου από τις αναμενόμενες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις».
Πονοκέφαλος το κόστος στέγασης
Ιδιαίτερος προβληματισμός καταγράφεται για το κόστος στέγασης που έχει εκτοξευθεί, παρουσιάζοντας ιδιαίτερα υψηλό ετήσιο ρυθμό μεταβολής κατά 35,4% το Σεπτέμβριο του 2022.
Τα ελληνικά νοικοκυριά πλήρωναν έτσι και αλλιώς το υψηλότερο κόστος στέγασης, σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημά τους, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, αλλά πλέον η ψαλίδα έχει ανοίξει.
Οπως αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ, το β’ τρίμηνο του 2022 οι τιμές των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας αυξήθηκαν κατά 9,4% συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021, με τα μεγάλα αστικά κέντρα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη να καταγράφουν διπλάσιο ρυθμό αύξησης.
Οι τιμές των κατοικιών απέχουν ακόμη σημαντικά από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση και συγκεκριμένα το 2008.
Ωστόσο, οι πληθωριστικές πιέσεις επηρεάζουν και την αγορά ακινήτων, με αποτέλεσμα ο ρυθμός μεταβολής των πραγματικών τιμών των κατοικιών να έχει επιβραδυνθεί.
Οι προσδοκίες για την αγορά ακινήτων παραμένουν θετικές, καθώς βραχυπρόθεσμα, εκτιμάται ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον θα παραμείνει έντονο, ειδικά για συγκεκριμένες προνομιακές θέσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και για περιοχές με τουριστικά χαρακτηριστικά.
Μεσοπρόθεσμα, πρωτοβουλίες σχετικές με τη στήριξη προς συγκεκριμένες κατηγορίες νοικοκυριών (π.χ. νέοι, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες) για απόκτηση κατοικίας, καθώς και για την ανακαίνιση παλαιών κατοικιών (π.χ. προγράμματα “Σπίτι μου” και “Ανακαινίζω – εξοικονομώ/ενοικιάζω”) αναμένεται να συμβάλλουν στη βελτίωση του κτηριακού αποθέματος, αλλά και στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών αυτών.
Επίμονος ο πληθωρισμός
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας μιλώντας χθες στο CEO Initiative Forum 2022 δήλωσε ότι «όσο παρατείνεται η κρίση και αποκτά δομικά χαρακτηριστικά, ο πληθωρισμός θα είναι πιο επίμονος».
Ταυτόχρονα επιβεβαίωσε ότι προβλέπεται να αναθεωρηθεί στο επίπεδο του 10% εφέτος και στην περιοχή του 5% το 2023, αφήνοντας ανοικτό ενδεχόμενο για τη λήψη πρόσθετων μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας .
«Την τελευταία τριετία δεν έχω αποκλείσει τίποτα και όλα είναι πιθανά γιατί ζούμε σε συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας». Πρόσθεσε ότι «είμαστε κοντά στην κοινωνία και θα είμαστε για όσο χρειαστεί», αλλά καθώς οι πόροι δεν είναι απεριόριστοι «θα συνεχίσουμε στον δρόμο της δημοσιονομικής υπευθυνότητας», επισημαίνοντας ότι «τα δημοσιονομικά μέτρα πρέπει να είναι στοχευμένα σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη».
Αλλωστε, το Eurogroup έχει αποστείλει το μήνυμα πως τα μέτρα στήριξης που θα πάρουν οι κυβερνήσεις από εδώ και πέρα θα πρέπει να αφορούν μόνο τους ευάλωτους πολίτες.