Εισφορά διαδικτυακής διαφήμισης υπέρ Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. ή αλλιώς, ποιος πληρώνει τον λογαριασμό για τη σωτηρία ενός οργανισμού;

►  Σύντομη ιστορική αναδρομή. Λαχείο συντακτών και αγγελιόσημο.

Ως ασφαλιστικός πόρος του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. (Ενιαίου Δημοσιογραφικού Οργανισμού Επικουρικής Ασφάλισης και Περίθαλψης) θεσπίστηκε από το τέλος της δεκαετίας του 1960 (α.ν. 248/1967 με τον οποίο ιδρύθηκε και ο Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.), σε αντικατάσταση του «Λαχείου των Συντακτών». Οι διαφημιζόμενοι υποχρεώνονταν να καταβάλλουν ποσοστιαία εισφορά επί της τιμολογούμενης δαπάνης διαφήμισης.

Το αγγελιόσημο αποτελούσε επιβάρυνση, η οποία επιβαλλόταν επί του τιμήματος των διαφημίσεων που καταχωρούνταν στον τύπο ή μεταδίδονταν από τη ραδιοτηλεόραση. Στην πραγματικότητα, ήταν ένα πλέγμα επιβαρύνσεων με παρεμφερή λειτουργία, αλλά διαφορετική νομική βάση και ύψος. Συγκεκριμένα διακρίνονταν στο αγγελιόσημο ημερήσιων εφημερίδων Αθηνών (σε ποσοστό 20% επί του τιμήματος της διαφήμισης) και Θεσσαλονίκης (σε ποσοστό 16%), το αγγελιόσημο περιοδικού Τύπου (σε ποσοστό 20%), το αγγελιόσημο τηλεοπτικών σταθμών και το αγγελιόσημο ραδιοφωνικών σταθμών (σε ποσοστό 21,5%). Το αγγελιόσημο υπολογιζόταν επί του τιμολογίου της καταχωρούμενης ή μεταδιδόμενης διαφήμισης και αποδιδόταν, με ευθύνη του οικείου μέσου, έντυπου ή ραδιοτηλεοπτικού, το μεν αγγελιόσημο του περιοδικού Τύπου και ραδιοτηλεόρασης στο ΤΣΠΕΑΘ και μετέπειτα ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, το δε αγγελιόσημο του ημερήσιου Τύπου στον Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.

Επίσης, όπως είχε πολλές φορές κριθεί στα δικαστήρια της χώρας, το αγγελιόσημο δεν συνιστούσε φόρο (άμεσο ή έμμεσο) αλλά ούτε και τέλος. Επιβαλλόταν με καθολικό τρόπο επί των διαφημίσεων στον τύπο και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι διαφημιζόμενοι ως μέσο για την προβολή τους, κάνοντας χρήση της εργασίας των εργαζομένων στον τύπο προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της διαφήμισης.

Η παρατεταμένη όμως οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα για περίπου μια δεκαετία, οδήγησε σε οικονομική δυσπραγία πολλούς κλάδους επιχειρηματικής δραστηριότητας όπως και τον κλάδο των Μ.Μ.Ε. Πτωχεύσεις και κλείσιμο διαφημιστικών εταιρειών τύπου και ραδιοτηλεόρασης, ακολούθησαν την κατακόρυφη πτώση κυκλοφορίας και ακροαματικότητας και αντίστοιχα της διαφημιστικής δαπάνης και των πόρων του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.

Μία από τις κορυφαίες στιγμές που αναδεικνύει την κατάσταση που είχε περιέλθει το ταμείο, ήταν και η απεργία πείνας γυναικών δημοσιογράφων τον Οκτώβριο του 2017, δίνοντας τον δικό τους αγώνα για τη διάσωση του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. με βασικό τους αίτημα, την επαναφορά του αγγελιόσημου ως πόρου για το ταμείο τους.

► Ποια λύση βρέθηκε για τη σωτηρία του οργανισμού λίγο πριν πέσουν οι τίτλοι τέλους; Η επαναφορά του αγγελιόσημου από την «πίσω πόρτα» ή αλλιώς, μετά το αγγελιόσημο τι;

► Ποιοι ασφαλίζονται στον οργανισμό;

Με τις νέες διατάξεις στην ασφάλιση του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. υπάχθηκαν τα ακόλουθα πρόσωπα:

Επιπλέον υπάχθηκαν:

Β. Για παροχή ιατροφαρμακευτικής- νοσοκομειακής περίθαλψης οι συνταξιούχοι του Οργανισμού (Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.) και το απασχολούμενο υπαλληλικό προσωπικό του τ. Ταμείου Συντάξεως Προσωπικού Εφημερίδων Αθηνών Θεσσαλονίκης (Τ.Σ.Π.Ε.Α.Θ.).
Κατά συνέπεια, για τα αναφερόμενα ως ανωτέρω πρόσωπα , οι κλάδοι και λογαριασμοί που παραμένουν στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, είναι :
– Κύριας Σύνταξης, συμπεριλαμβανομένων των εισφορών βαρέων.
– Ανεργίας Ο.Α.Ε.Δ.
– Λ.Α.Ε.Κ. Ο.Α.Ε.Δ.
– Λ.ΠΕ.Α.Ε. Ο.Α.Ε.Δ.
– Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (Ο.Ε.Κ.)
– Οργανισμός Εργατικής Εστίας (Ο.Ε.Ε.)
– Επαγγελματικού Κινδύνου

► Πόροι του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.

► Επιβολή εργοδοτικής εισφοράς σε ποσοστό 2% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών και αντιδράσεις.

Έντονες ήταν οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν στο χώρο των εκδοτικών και λοιπών συναφών εταιρειών, τόσο από την ώρα της είδησης των αλλαγών που δρομολογούσε η κυβέρνηση όσο και μετά τη ψήφισή τους. Από το τέλος της προηγούμενης χρονιάς υπήρξε πληθώρα ανακοινώσεων από εταιρείες του χώρου, εκφράζοντας έτσι τις αντιρρήσεις τους σχετικά με την επιβολή αυτής της εισφοράς.

Ποιος ήταν ο λόγος αυτών των αντιδράσεων; Μα φυσικά, η επιβολή της επιπλέον εργοδοτικής εισφοράς υπέρ Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π., ποσοστού 2% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών στις επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης (περ. β’ παρ. 1 άρθρου 6 του α.ν. 248/1967).

Σημειώνουμε ότι πρόσφατα, η Ένωση Δημοσιογράφων Ιδιοκτητών Περιοδικού Τύπου (ΕΔΙΠΤ) από κοινού με άλλες τέσσερις ενώσεις, την Ένωση Ιδιοκτητών Επαρχιακού Τύπου (ΕΙΕΤ), τον Σύνδεσμο Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων (ΣΗΠΕ), την Ένωση Εκδοτών Διαδικτύου (ΕΝΕΔ) και την Ένωση Ενημερωτικών Τηλεοράσεων Ελληνικής Περιφέρειας (ΕΕΤΕΠ), προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωση της Απόφασης του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την οποία εγκρίθηκε ο Κανονισμός Είσπραξης Εσόδων του Ενιαίου Δημοσιογραφικού Οργανισμού Επικουρικής  Ασφαλίσεως  και  Περιθάλψεως (Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.).

► Επιπλέον ενίσχυση πόρων για την οικονομική βιωσιμότητα του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π; Ποια ακόμη εισφορά επιβάλλεται ή αλλιώς, ποιος άλλος θα «πληρώσει το μάρμαρο»;

Και ενώ έντονες υπήρξαν οι αντιδράσεις για την εργοδοτική εισφορά ποσοστού 2% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών κάθε επιχείρησης κατά το μέρος που προέρχεται από αμιγή δραστηριότητα ή εκμετάλλευση Μ.Μ.Ε. και Ψυχαγωγίας (περ. β’ παρ. 1 άρθ. 6 του α.ν. 248/1967), δε φαίνεται να συνέβη το ίδιο και για την επιβολή ειδικής εισφοράς ποσοστού 2%, που προβλέπεται από την παρ. στ’ του άρθ. 1 του α.ν. 248/1967, η οποία αποτελεί κι αυτή πόρο του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.:

«στ) Ειδική εισφορά ποσοστού 2% επί των αμοιβών των υπηρεσιών διαφήμισης ή προβολής ή εν γένει προώθησης πωλήσεων προϊόντων ή διάθεσης υπηρεσιών που τελούνται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο μέσω διαδικτύου (internet), εφόσον ο λήπτης των εν λόγω υπηρεσιών έχει κατοικία ή έδρα στην Ελλάδα και ανεξαρτήτως του τόπου κατοικίας ή έδρας του παρόχου των υπηρεσιών και η οποία δεν βαρύνει τα πρόσωπα που καταβάλλουν αυτή, κατά την ως άνω περίπτωση β΄.».

«ε) Η ειδική εισφορά της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 1 παρακρατείται από τον λήπτη των υπηρεσιών κατά τη μερική ή ολική καταβολή της οικείας αμοιβής και αποδίδεται στον Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα που έπεται της ημερομηνίας εκδόσεως του οικείου παραστατικού. Με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. ρυθμίζεται κάθε σχετικό θέμα.».

► Ποιοι όμως επιβαρύνονται πραγματικά; 

«[…]με την ειδική αυτή εισφορά βαρύνεται κάθε διαφημιστική υπηρεσία, παραγωγής ή δημοσίευσης ή προβολής, κάθε προώθηση πωλήσεων και διάθεση διαφημιστικών υπηρεσιών μέσω διαδικτύου (αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο), η οποία δεν τιμολογείται από τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας της περίπτωσης β’ της διάταξης αυτής.

Η διάταξη εφαρμόζεται όταν ο διαφημιζόμενος ή προβαλλόμενος μέσω διαδικτύου (λήπτης των υπηρεσιών) κατοικεί ή εδρεύει στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως εάν ο πάροχος των υπηρεσιών αυτών είναι ημεδαπό ή αλλοδαπό, φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Υπόχρεος προς απόδοση της προβλεπόμενης ειδικής εισφοράς είναι ο παραπάνω λήπτης των υπηρεσιών παραγωγής, προβολής και διαφήμισης, ο οποίος θα πρέπει να αποδίδει το ποσοστό 2% από τις δαπάνες προβολής και διαφήμισης στον Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία εκδόσεως του σχετικού παραστατικού.».

Ας δούμε τι αναφέρει σχετικά:

«[…]Με την ειδική αυτή εισφορά βαρύνεται κάθε διαφημιστική υπηρεσία, παραγωγής ή δημοσίευσης ή προβολής, κάθε προώθηση πωλήσεων και διάθεση διαφημιστικών υπηρεσιών μέσω διαδικτύου (αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο), η οποία δεν τιμολογείται από τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας της περίπτωσης β΄ της διάταξης αυτής.

Η διάταξη εφαρμόζεται όταν ο διαφημιζόμενος ή προβαλλόμενος σε Μ.Μ.Ε. ή μέσω διαδικτύου (λήπτης των υπηρεσιών) κατοικεί ή εδρεύει στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως εάν ο πάροχος των υπηρεσιών αυτών είναι ημεδαπό  ή αλλοδαπό, φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Υπόχρεος προς απόδοση της προβλεπόμενης ειδικής εισφοράς είναι ο παραπάνω λήπτης των υπηρεσιών παραγωγής, προβολής και διαφήμισης, ο οποίος θα πρέπει να αποδίδει το ποσοστό 2% από τις δαπάνες προβολής και διαφήμισης στον ΕΔΟΕΑΠ μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία εκδόσεως του σχετικού παραστατικού.[…]»

και συνεχίζει καταλήγοντας ουσιαστικά σε διαφορετικό (;) «συμπέρασμα»:

«Δηλαδή κάθε διαφημιζόμενο ή προβαλλόμενο σε Μ.Μ.Ε. ή μέσω διαδικτύου, φυσικό ή νομικό πρόσωπο με κατοικία ή έδρα στην Ελλάδα, εφόσον η έδρα της επιχείρησης που παρέχει σε αυτό το πρόσωπο την υπηρεσία διαφήμισης ή προβολής ή εν γένει προώθησης προϊόντος δεν είναι στην Ελλάδα, και δεν έχει υποχρέωση απόδοσης της εργοδοτικής εισφοράς ποσοστού 2% επί του κύκλου εργασιών της, θα πρέπει (το φυσικό ή νομικό αυτό πρόσωπο) να αποδίδει στον Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.  ποσοστό 2% επί του ποσού της τιμολογημένης δαπάνης διαφήμισης, προβολής ή προώθησης προϊόντος (προ Φ.Π.Α.), μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία εκδόσεως του σχετικού παραστατικού.[…]»

Σημειώνουμε επίσης πως στην εν λόγω εγκύκλιο, δεν γίνεται καμία αναφορά στη διάταξη της περ. ε’ της παρ. 2 του άρθ. 6 του α.ν. 248/1967, η οποία μεταξύ άλλων ορίζει (δείτε και παραπάνω) πως: «Η ειδική εισφορά της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 1 παρακρατείται από τον λήπτη των υπηρεσιών κατά τη μερική ή ολική καταβολή της οικείας αμοιβής[…]»

► Τελικά πότε εφαρμόζεται αυτή η διάταξη και πότε επιβάλλεται η εισφορά;

α) Όταν ο διαφημιζόμενος ή προβαλλόμενος σε Μ.Μ.Ε. ή μέσω διαδικτύου (λήπτης των υπηρεσιών) κατοικεί ή εδρεύει στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως εάν ο πάροχος των υπηρεσιών αυτών είναι ημεδαπό ή αλλοδαπό, φυσικό ή νομικό πρόσωπο και δεν έχει υποχρέωση απόδοσης της εργοδοτικής εισφοράς ποσοστού 2% επί του κύκλου εργασιών του;

ή

β) σε κάθε διαφημιζόμενο ή προβαλλόμενο σε Μ.Μ.Ε. ή μέσω διαδικτύου, φυσικό ή νομικό πρόσωπο με κατοικία ή έδρα στην Ελλάδα, εφόσον η έδρα της επιχείρησης που παρέχει σε αυτό το πρόσωπο την υπηρεσία διαφήμισης ή προβολής ή εν γένει προώθησης προϊόντος δεν είναι στην Ελλάδα, και δεν έχει υποχρέωση απόδοσης της εργοδοτικής εισφοράς ποσοστού 2% επί του κύκλου εργασιών της;

Η διάταξη του νόμου (σ.σ. βλέπε ουσιαστικά την περίπτωση α’) είναι αυτή που πρέπει να ακολουθείται πάντα, όμως όταν οι εγκύκλιοι ερμηνεύουν διαφορετικά τότε τι γίνεται; Όποια από τις παραπάνω κι αν είναι τελικά η απάντηση, ένα μάλλον είναι το σίγουρο.

Η επιβάρυνση φαίνεται να περιλαμβάνει τουλάχιστον όλους όσοι διαφημίζονται στις γνωστές σε όλους αλλοδαπές εταιρείες «κολοσσούς» που εισπράττουν σχεδόν τα 3/4 των δαπανών που προέρχονται από τη διαδικτυακή διαφήμιση στην Ελλάδα, χωρίς να απασχολούν εργαζόμενους στη χώρα μας, χωρίς να καταβάλλουν φόρους, χωρίς να βαρύνονται με ασφαλιστικές εισφορές και ταυτόχρονα, χωρίς να τους «αγγίζει» αυτή η επιβαλλόμενη στη διαδικτυακή διαφήμιση εισφορά.

Αρκεί να ανατρέξει κανείς στις διαφημίσεις της Google ή των λεγόμενων κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook κ.λπ. που κατακλύζουν το διαδίκτυο, για να καταλάβει ποιοι τελικά επιβαρύνονται. Έμποροι, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, μηχανικοί, κομμωτές, μικροεπαγγελματίες και κάθε είδους μικρές ή και μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Σχεδόν όλοι δηλαδή οι διαφημιζόμενοι που θέλουν να έχουν μια μικρή (ή και μεγαλύτερη) διαφήμιση ή προβολή και προώθηση των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους για την αναζήτηση των καθημερινών τους εσόδων.

Όμως, δεν αφορά μόνο αυτούς, αν δούμε ξανά την περίπτωση α’ ανωτέρω. 

Εξαίρεση; Όσοι διαφημίζονται σε σελίδες του διαδικτύου που οι εταιρείες που τις κατέχουν, έχουν υποχρέωση απόδοσης του 2% επί του κύκλου εργασιών τους δηλαδή, στις ελληνικές επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας (περ. β’ παρ. 1 άρθ. 6 του α.ν. 248/1967).

Το γεγονός αυτό, ενισχύει ακόμη περισσότερο τον αθέμιτο ανταγωνισμό που επικρατεί σε βάρος των υπολοίπων εγχώριων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο.

► Προβληματισμοί και ερωτήματα.

Μετά τη σύγχυση που έχει δημιουργηθεί, κατά την άποψή μας, αφού πρώτα διευκρινιστεί αν εκτός από τους παραπάνω (σχεδόν όλους δηλαδή),  επιβαρύνονται και όλοι οι υπόλοιποι διαδικτυακά διαφημιζόμενοι, θα πρέπει στη συνέχεια να απαντηθούν και άλλα ερωτήματα που εγείρονται όπως:

Η επιβολή της εν λόγω εισφοράς συνεπάγεται ανταπόδοση συγκεκριμένης δημόσιας υπηρεσίας προς τους βαρυνόμενους; Δηλαδή, ποιο είναι το όφελος που μπορεί να περιμένουν (ανταποδοτικότητα) όσοι επιβαρύνονται τελικά γι’ αυτόν τον πόρο του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.;

Τίθεται κι αυτή για την εξυπηρέτηση αφηρημένου σκοπού γενικού δημοσίου συμφέροντος και συγκεκριμένα για την οικονομική βιωσιμότητα του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.;

Οι διαφημιζόμενοι στους αλλοδαπούς «κολοσσούς» του διαδικτύου, ποιων εργαζομένων κάνουν χρήση της εργασίας τους προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της διαφήμισής τους και τελικά, για ποιους εργαζόμενους υποχρεούνται σε απόδοση εισφορών;

Πως θα εφαρμοστεί (μπορεί;) η διάταξη του νόμου που προβλέπει ότι η ειδική εισφορά παρακρατείται από τον λήπτη των υπηρεσιών κατά τη μερική ή ολική καταβολή της οικείας αμοιβής, για όσους διαφημίζονται σε αλλοδαπές εταιρείες (περ. ε’ της παρ. 2 του άρθ. 6 του α.ν. 248/1967);

Γιατί δεν υπήρξε καμία αντίδραση για το παραπάνω «καπέλο»;

-Ελλιπής ενημέρωση;

-Ανυπαρξία φορέα εκπροσώπησης και οργανωμένης αντίδρασης;

-Συντεχνιακές συγκαλύψεις;

Πολλά ακόμη μπορούν να ειπωθούν καθώς, όλοι μπορούν να θέσουν τις δικές τους ερωτήσεις κάνοντας τη δική τους μελέτη ή τον δικό τους αναλογισμό.

Όσο για τις απαντήσεις;

Κι αυτές μπορεί να ποικίλουν καθώς ο καθένας μπορεί να βγάλει, τα δικά του συμπεράσματα…