ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Η ομιλία του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για την οικονομία σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης έκανε μια ομιλία, που είμαι σίγουρος ότι τη θεωρεί συναινετική, ήπια και μη διαχωριστική. Είπε τις λέξεις «ψέμα» και «ψεύτης» είκοσι πέντε φορές. Μίλησε για «αναξιόπιστους», για «απατεώνες», άλλες είκοσι τόσες φορές. Σαράντα τέσσερις φορές στο σύνολο, σχεδόν μία φορά το λεπτό.
Αυτό που δεν έκανε, ήταν ότι δεν ανέφερε ούτε μια φορά τη λέξη «χρέος». Δηλαδή, εμφανίστηκε σαν να μην ξέρει ότι στις 21 Ιουνίου συζητήθηκε στο Eurogroup το χρέος. Όλοι ξέρουν ότι ήταν το βασικό θέμα αλλά ο ίδιος δεν είχε ούτε μια λέξη να πει για το χρέος.
Πώς κρίνουμε αυτήν τη συμφωνία; Με τι κριτήρια; Πότε τα βάζουμε; Μπορώ να είμαι ξεκάθαρος γι’ αυτό. Πρέπει να βάζουμε τα κριτήρια πριν το γεγονός και να έχουμε καθαρά κριτήρια για την επιτυχία ή μη την επιτυχία.
Εγώ από το 2017 σας λέω ποια είναι τα κριτήριά μας. Από το 2017, όχι μετά, για να μπορώ να λέω ότι πέτυχα.
Από το 2017, λοιπόν, και έλεγα δυο πράγματα. Το ένα, που το είπα σε μια συζήτηση με τον κ. Βενιζέλο, ήταν τι θα γράψουν οι Financial Times την άλλη ημέρα. Γιατί στη συζήτησή μας με τον κ. Βενιζέλο, εάν ήταν καλό ή δεν ήταν καλό το PSI, πάντα έλεγα ότι εάν ήταν καλή εκείνη η συμφωνία, την άλλη ημέρα οι αγορές θα το είχαν αγκαλιάσει και οι Financial Times θα είχαν γράψει ότι είναι καλή η συμφωνία. Αλλά δεν έγραψαν αυτό οι Financial Times. Οι Financial Times τότε έγραψαν ότι οι «Ευρωπαίοι κλώτσησαν τον τενεκέ του ελληνικού χρέους πιο κάτω, δεν πήραν τις σοβαρές αποφάσεις». Εδώ όμως τώρα τα άρθρα των Financial Times, λένε ότι η «ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα δίνει ελπίδα μετά από χρόνια λιτότητας».
Και δεν είναι μόνο οι Financial Times. Όλος ο οικονομικός Τύπος έγραψε ότι έγινε αυτή η ελάφρυνση του χρέους.
Το δεύτερο κριτήριο που έβαλα από το 2017 είναι, εάν θα έχουμε καθαρό διάδρομο για τους επενδυτές. Είμαι σίγουρος ότι όλοι και όλες με έχετε ακούσει να το λέω αυτό. Θα έχουμε καθαρό διάδρομο για το χρέος; Αυτό ήταν το βασικό ερώτημα.
Με τα μέτρα που πήραμε, όλοι λένε, μα όλοι, ότι τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα -μόνο την κυρία Γεννηματά έχω ακούσει να λέει το αντίθετο- έχουμε αυτόν τον καθαρό διάδρομο τουλάχιστον για δεκαπέντε χρόνια, με την επιμήκυνση των ωριμάνσεων του EFSF, με το «σπρώξιμο» πίσω των επιτοκίων, με τη δυνατότητα να αλλάξουμε ακριβό και βραχυπρόθεσμο χρέος με χρέος που είναι μακροπρόθεσμο και φθηνό. Αυτά όλα τα πράγματα λένε ότι μπορούμε να βγούμε στις αγορές και να έχουμε έναν διάδρομο δέκα με δεκαπέντε χρόνων. Είναι αυτό που ζητήσαμε, είναι το κριτήριο, που το έβαλα πέρυσι και τώρα το έχουμε αυτό. Το λένε η ECB, το ΔΝΤ, το λένε οι αγορές, οι οίκοι αξιολόγησης, τα κράτη-μέλη. Άρα, έχουμε αυτόν τον διάδρομο για δέκα-δεκαπέντε χρόνια, που βεβαίως πρέπει να τον εκμεταλλευτούμε –διότι δεν είναι σίγουρο, εάν δεν παλέψουμε για να έχουμε ανάπτυξη και σοβαρότητα. Όμως τώρα το έχουμε αυτό.
Μεσοπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα τι γίνεται; Σωστά είπε κάποιος –η κυρία Γεννηματά, νομίζω- ότι δεν πήραμε τον γαλλικό μηχανισμό.
Ήταν ένα κόστος το ότι δεν πήραμε τον γαλλικό μηχανισμό. Δεν πήραμε όλα αυτά που θέλαμε για το μακροπρόθεσμο. Όμως, πήραμε μια υπόσχεση, που είναι διαφορετική από την υπόσχεση του 2012. Η υπόσχεση που πήραμε λέει ότι θα ξανακοιτάξουμε το χρέος το 2032, μετά από δεκαπέντε χρόνια, αλλά με επιστημονικό τρόπο. Δεν θα κοιτάξουμε με κριτήριο πώς θα αισθάνονται οι Υπουργοί Οικονομικών στο Eurogroup τότε, αλλά θα ληφθεί η απόφαση με βάση την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους. Θα πρέπει το χρέος να μην είναι παραπάνω από το 20% του ΑΕΠ.
Άρα, είναι ήδη «φιξαρισμένο» ότι η απόφαση θα ληφθεί . Δεν είναι θέμα βολονταρισμού, αν θα θέλουν οι Ευρωπαίοι, τότε να βοηθήσουν την καημένη την Ελλάδα. Είναι μια συγκεκριμένη πρόταση και δέσμευση, για να μπορούμε να βγούμε στις αγορές μακροπρόθεσμα.
Όμως, κανένας δεν αμφισβητεί ότι έχουμε τον καθαρό διάδρομο. Άρα, τα βάλαμε τα κριτήρια από πριν και τα κερδίσαμε για το 2021. Πόσο διαφορετικό είναι αυτό από το 2014;
Ξέρετε, η Νέα Δημοκρατία είπε ότι αυτά που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ για μετά τις 21 Ιουνίου ήταν στο τραπέζι από το 2014. Μάλιστα, το είπε και ο ανώτατος καθοδηγητής της Νέας Δημοκρατίας -δεν εννοώ εσάς, κύριε Βορίδη, γιατί ξέρω ότι το θέλετε αυτό- ο οποίος, από ό,τι έχω καταλάβει, θεωρεί ότι η πιο μεγάλη στιγμή του ελληνικού πολιτεύματος μετά από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν το Γ΄ Ψήφισμα του 1946. Πάλι ζητώ συγγνώμη από τη Νέα Δημοκρατία, αν έχετε ξεχάσει, εκτός από τον Γρηγόρη Λαμπράκη, και το Γ΄ Ψήφισμα και τι σήμαινε αυτό για τον ελληνικό λαό. Είπε ο ανώτατος καθοδηγητής ότι ήταν στο τραπέζι.
Είπα, λοιπόν, κι εγώ να κάνουμε την αυτοκριτική μας, γιατί δεν το πήραμε, όπως λέει η Αντιπολίτευση, αφού ήταν στο τραπέζι. Άρα, θα φταίγαμε. Κάλεσα, τότε λοιπόν, μια ομάδα από Συριζαίους, για να συζητήσουμε και να αυτομαστιγωθούμε, γιατί δεν το πήραμε!
Όμως, δυστυχώς, κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, γιατί δεν βλέπω κυρίες -τους δώσατε άδεια φαίνεται- δυστυχώς δεν έχουν όλοι οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ την καλοπροαίρετη διάθεση που έχω εγώ. Έτσι, όταν μίλησα για αυτοκριτική και την απαίτησα, το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να μου δώσουν αυτό το κείμενο. Είναι το κείμενο του ΔΝΤ του 2014, που έχουν καταθέσει και ο κ. Σταϊκούρας και ο κ. Μητσοτάκης στη Βουλή, το οποίο λέει ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Και μας κουνούσαν τότε το έγγραφο στη μούρη μας.
Μπορώ να σας κάνω μια ερώτηση; Αφού ήταν βιώσιμο το χρέος, για ποιο λόγο να μας έδιναν κάτι; Και πώς ήταν βιώσιμο το χρέος; Ήταν βιώσιμο, γιατί είχαν δεσμευτεί σε πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε πολύ υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα!
Άρα, τι έγινε το 2014; Το ΔΝΤ, για να σώσει την παρτίδα, ήταν αναγκασμένο να πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο, γιατί αλλιώς δεν μπορούσε να συμμετέχει σε πρόγραμμα. Έτσι, ανάγκασε την ελληνική Κυβέρνηση να δεσμευτεί σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε πολύ μεγαλύτερα πλεονάσματα από αυτά που συμφωνήσαμε εμείς για μετά να πει ότι δεν χρειάζεται κάτι.
Επομένως, πού πήγε η υπόσχεση του 2012 ότι θα έδιναν κάτι για το χρέος, αν ήταν αναγκαίο; Πουθενά, γιατί δεν ήταν αναγκαίο. Και δεν ήταν αναγκαίο γιατί το κείμενο που θα καταθέσω και έχετε καταθέσει κι εσείς έλεγε ότι το χρέος ήταν βιώσιμο και αφού ήταν βιώσιμο, δεν χρειάζεστε τίποτα άλλο.
Και ένας άλλος «κακοπροαίρετος» Συριζαίος μού έδωσε και το Μεσοπρόθεσμο του κ. Σταϊκούρα, που έδινε τις ίδιες υποσχέσεις. Εσείς ήσασταν λίγο πιο γενναιόδωρος, κύριε Σταϊκούρα. Δίνατε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Άρα, το 2014, η κατάσταση ήταν πολύ απλή. Δεν πήραμε τίποτα για το χρέος και δεν θα μπορούσαμε να πάρουμε κάτι για το χρέος, αφού λέγατε ότι ήταν βιώσιμο. Και βεβαίως, δεν είχαμε και «μαξιλάρι», δεν είχαμε buffer. Είχατε βγει μιάμιση φορά στις αγορές, είχατε 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ και δεν ζητήσατε buffer. Δεν θα μπορούσατε να βγείτε στις αγορές με το μαξιλάρι των 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Γι’ αυτό, λέτε τώρα ότι ζητήσατε προληπτική γραμμή στήριξης, που για κάποιο λόγο δεν είναι τρίτο μνημόνιο αυτό. Δεν έχω καταλάβει, γιατί η προληπτική γραμμή δεν είναι!
Δεν θα μπορούσατε να βγείτε στις αγορές μόνοι σας. Το ξέρουν όλοι. Άρα, το τρίτο μνημόνιο υπήρχε για εσάς με σιγουριά.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Γιατί για εσάς δεν υπήρχε!
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών): Eσείς λέτε ότι έχουμε τρίτο και τέταρτο, κύριε Μητσοτάκη. Να ακούτε το επιχείρημα. Αστεϊσμοί χωρίς να ακούτε το επιχείρημα δεν είναι αστεία. Να απαντάτε στο επιχείρημα.
Πάμε παρακάτω. Πώς τώρα έρχεται η Νέα Δημοκρατία και λύνει όλα τα προβλήματα; Διότι δεν είπε τίποτα γι’ αυτό ο κ. Μητσοτάκης. Όμως, λέει ότι θα έχουμε βασική μείωση στους φόρους και δεν θα έχουμε πρόβλημα με τις συντάξεις, δεν θα έχουμε πρόβλημα με το κοινωνικό κράτος και όλα θα πάνε καλά. Πώς θα πάνε καλά; Διότι θα έχουμε ανάπτυξη. Γιατί θα έχουμε ανάπτυξη; Γιατί έχουμε καλή σχέση με τον ιδιωτικό τομέα. Καλά, μην υπερβάλλουμε. Καλή σχέση με συγκεκριμένα συμφέροντα έχετε. Νομίζω ότι αυτό είναι διαφορετικό από την καλή σχέση με τον ιδιωτικό τομέα. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Και διά μαγείας, λοιπόν με αυτόν τον τρόπο όλα λύνονται.
Υπάρχει ένα παλιό έργο, στο οποίο κάποιοι δικηγόροι υπεράσπισης για να υποστηρίξουν έναν αθώο άνθρωπο, βρίσκουν ένα μαγικό φίλτρο, το οποίο κάνει τους μάρτυρες κατηγορίας, όταν φτάνουν στο δικαστήριο, να μιλούν υπέρ του κατηγορούμενου. Εμείς είμαστε πιο τυχεροί με τον κ. Μητσοτάκη. Δεν χρειάζεται καν να του δώσουμε το μαγικό φίλτρο. Μπορεί να μιλήσει υπέρ μας χωρίς το μαγικό φίλτρο.
Το λέω αυτό διότι κατέθεσε ως μάρτυρας κατηγορίας αυτό το διάγραμμα. Και αυτό το διάγραμμα τι ακριβώς δείχνει; Δείχνει ότι φτάσαμε στον πάτο το 2011 με -9% ανάπτυξη. Μετά πήγε -7%. Μετά πήγε -3%. Και είχαμε έναν χρόνο 0,8%.
Αυτό θα το καταθέσω και εγώ ως μαρτυρία υπεράσπισης. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ. Μετά από πέντε χρόνια μνημόνια, φέρατε έναν χρόνο 0,8% ανάπτυξη. Θα το καταθέσω κι αυτό. Νομίζω είναι σημαντικό.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ: Διαβάστε το καλύτερα. Το ανεβάσαμε.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών): Γιατί φωνάζετε, κύριε Μπούρα; Μιλάμε πάνω στα ίδια κείμενα. Είναι τα ίδια κείμενα. Είναι πάρα πολύ καλό. Συμφωνούμε στα γεγονότα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Παρακαλώ, μη διακόπτετε.
Κύριε Υπουργέ, συνεχίστε.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών):
Πάμε παρακάτω.
Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τη Νέα Δημοκρατία είναι ότι εμείς χτίζουμε την πολιτική μας πάνω σε πραγματικές τάσεις της οικονομίας. Αυτές τις τάσεις τις είπε ο κ. Δραγασάκης. Είπε για το πώς επιστρέφει η ανάπτυξη και το πώς μειώνεται η ανεργία.
Εγώ δεν σας λέω συνεχώς τα ίδια στοιχεία. Πάντα υπόσχομαι να σας πω στοιχεία που δεν σας είχα πει στην προηγούμενη ομιλία. Άρα, θα σας πω ένα νέο στοιχείο από την προηγούμενη ομιλία από το MARKIT που βγήκε τη Δευτέρα, που λέει για τη βιομηχανία και τις εξαγωγές.
Διότι ποιο ήταν το αφήγημα μέχρι τώρα της Νέας Δημοκρατίας; Ότι όλη η Ευρώπη πηγαίνει μπροστά κι εμείς δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε. Τι λέει ο Andrew Harker, που είναι ο Αναπληρωτής Διευθυντής του IHS MARKIT; Λέει: «Παρότι οι ρυθμοί ανάπτυξης εξασθένισαν σε πολλές χώρες τις ευρωζώνης κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, ο μεταποιητικός τομέας στην Ελλάδα απέδειξε ότι είναι ικανός να διατηρήσει σταθερό ρυθμό ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου. Ιδιαίτερα ευχάριστη εξέλιξη του Ιουνίου ήταν η δριμεία και επιταχυνόμενη αύξηση των νεών παραγγελιών εξαγωγών». Πάει και αυτό που λέγατε. Η Ευρώπη μπροστά. Η Ελλάδα ακολουθεί. Πάει και αυτό το αφήγημα.
Δεν είναι, όμως, μόνο η ανάπτυξη. Είπε και ο κ. Δραγασάκης, ο κύριος Αντιπρόεδρος, πόσο έχουμε μειώσει τη φτώχεια.
Να προσθέσω μόνο σε αυτά που είπατε, κύριε Δραγασάκη, πόσο έχουμε μειώσει τη φτώχεια στα παιδιά, που είναι σε ευαίσθητη θέση.
Όμως, ούτε αυτό φτάνει. Ξέρετε γιατί δεν φτάνει; Γιατί τα στοιχεία που έχω εγώ και ο κ. Δραγασάκης και δίνουμε -ο κ. Θεοχαρόπουλος «τράβηξε το αυτί» στον κ. Μοσκοβισί ότι αυξάνεται η φτώχεια και η παιδική φτώχεια, ενώ δείχνουν ακριβώς το αντίθετο τα στοιχεία- είναι στοιχεία του 2016. Δηλαδή, είναι πριν το 2017, που υπήρχε το ΚΕΑ. Δηλαδή, φανταστείτε ότι αφού το 2016 είχε μειωθεί τόσες μονάδες, πού θα είναι τώρα με το ΚΕΑ! Άρα, δεν έχουμε μόνο ανάπτυξη, αλλά έχουμε ανάπτυξη που μειώνει τη φτώχεια, μειώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό, μειώνει την παιδική φτώχεια.
Πάμε τώρα στην αναπτυξιακή στρατηγική. Ο κ. Θεοδωράκης μάς είπε τρία-τέσσερα πράγματα που πρέπει να γίνουν για την αναπτυξιακή μας στρατηγική. Είπε ότι είναι πολύ αργή η Δικαιοσύνη. Είπε και αυτήν τη φοβερή ιστορία με τον γιο που έγινε δικηγόρος και έκρινε, τελικά, τη δίκη. Μας είπε για το επενδυτικό περιβάλλον. Μας είπε κιόλας για τον δημόσιο τομέα.
Μα, αυτές είναι οι τρεις αιχμές του στρατηγικού μας σχεδίου. Δηλαδή, το ολιστικό σχέδιο που καταθέσαμε εμείς, παίρνει αυτούς τους τρεις στόχους και λέει -επειδή λέμε ότι όποιος έχει πολλές προτεραιότητες δεν έχει καμμία προτεραιότητα- ακριβώς ότι θα συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα, στη Δικαιοσύνη και στο επενδυτικό κλίμα μέσω της αδειοδότησης των επενδύσεων.
Μπορούμε να μιλήσουμε, όμως, λίγο επί του πρακτέου, του συγκεκριμένου; Μας λέτε ότι έχουμε, τέταρτο μνημόνιο. Διαβάσατε ποιες είναι οι δεσμεύσεις;
Πρώτον, να μας πείτε ποιες από αυτές τις δεσμεύσεις δεν ήταν στο τρίτο πρόγραμμα και, δεύτερον, να μας πείτε συγκεκριμένα: Θέλετε οι γενικοί γραμματείς να βγαίνουν με ανοιχτή διαδικασία, όπως έχουμε υποσχεθεί, μέχρι τους τομεάρχες ή όπως το κάνατε εσείς προσωπικά, κύριε Μητσοτάκη, πριν φύγετε, που βάλατε όλους τους διευθυντές για να μας κολλήσουν εμάς μετά; Αυτό δεν κάνατε; Κάνατε κάτι άλλο; Πριν φύγετε βάλατε όλους τους διευθυντές με δική σας διαταγή.
Θέλετε ή δεν θέλετε…
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Ούτε ξέρετε τι λέτε.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών): Δεν αλλάξατε τους διευθυντές; Τίποτα δεν αλλάξατε;
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Μείνετε σε αυτά που κάπως ξέρετε. Τα άλλα αφήστε τα.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών): Δεν αλλάξατε; Πλάκα μας κάνετε, νομίζω.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Παρακαλώ.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ (Υπουργός Οικονομικών): Θέλετε ή δεν θέλετε να ολοκληρωθεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας; Να καταλάβουμε ποια είναι η θέση σας. Να μας πείτε αυτές είναι απαράδεκτες δεσμεύσεις, αυτές είναι έτσι και έτσι και με αυτές τις δεσμεύσεις συμφωνούμε. Να ξέρουμε ποιες είναι οι δικές σας αντιρρήσεις στην ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, σε αυτά που έχουν μείνει. Δεν λέω για τις ιδιωτικοποιήσεις. Λέω για τα άλλα, τα δομικά.
Τίποτα δεν καταλαβαίνουμε. Μια διαφορά μας με εσάς είναι ότι στις δικές μας δεσμεύσεις, που βάλαμε μέσα στο πρόγραμμα, υπάρχουν και κοινωνικές. Υπάρχει η αύξηση του κατώτατου μισθού, υπάρχει και η επιστροφή των συλλογικών συμβάσεων. Υπάρχουν ακριβώς αυτά τα πράγματα που μας δίνουν την εμπιστοσύνη ότι μπορούμε να έχουμε μια ανάπτυξη που θα είναι πιο δίκαια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε έναν χρόνο έχουμε ευρωεκλογές. Όπως είπε και ο κ. Δραγασάκης χωρίς να συνεννοηθούμε, θέλω να τελειώσω με παρόμοιο τρόπο. Εγώ βλέπω ότι σε όλη την Ευρώπη θα υπάρχουν τουλάχιστον τρεις διαχωριστικές γραμμές, για τις οποίες όλοι πρέπει να πάρουμε θέση.
Η πρώτη είναι για το μεταναστευτικό. Σας θυμίζω το έργο του Σπίλμπεργκ «Η λίστα του Σίντλερ». Είναι ασπρόμαυρο έργο και ξαφνικά, κάπου στη μέση, βλέπουμε ένα κοριτσάκι με κόκκινο παλτό. Γιατί; Διότι θέλει να πει ο ποιητής στα συναισθήματά μας ότι εάν μπορούσαμε να σώσουμε αυτό το παιδί, όχι τη μάζα, κάτι θα γινόταν. Το ξέρουμε ότι δεν θα ήταν σημαντικό ένα παιδί. Όμως, αν μπορούσαμε;
Εμείς στο μεταναστευτικό δεν βλέπουμε ορδές μεταναστών. Εμείς βλέπουμε τον Χασάν, βλέπουμε τη Φάτιμα, που έχουν την ιστορία τους, τα συναισθήματά τους, την αγάπη τους για την οικογένειά τους, που πιστεύουν σε αξίες όπως εμείς, που αν τους δείρεις, πονούν, αν τους γδάρεις, αιμορραγούν. Και γι’ αυτό θέλουμε μια υπερεθνική λύση.
Μας λέτε, κύριε Μητσοτάκη, ότι δεν είστε με τον Όρμπαν. Πρέπει να σας πω ότι «δεν του κάνατε τη μούρη κρέας» σήμερα. Θα ήταν πολύ ευχαριστημένος με την ομιλία που κάνατε, ακόμη περισσότερο απ ότι με τον προηγούμενο Αρχηγό σας –δεν εννοώ, προφανώς, τον κ. Μεϊμαράκη- ο οποίος είπε ότι θα μας πάει στα ειδικά δικαστήρια επειδή είχαμε ανοιχτά σύνορα. Λόγω αυτού λέτε ότι θα πάτε στις ευρωεκλογές και θα έχετε προοδευτικό λόγο για τους μετανάστες; Μπορούμε να το συζητήσουμε σοβαρά αυτό το θέμα;
Δεύτερον, εθνικισμός ή μη εθνικισμός; Διεθνισμός ή το εθνικό κράτος; Εμείς στο Μακεδονικό έχουμε την εντύπωση ότι μπορεί να υπάρχει συνανάπτυξη των Βαλκανίων. Βοηθάει αυτό τις υπερεθνικές λύσεις; Στην ευρωζώνη προωθούμε τις εγγυήσεις καταθέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προωθούμε τη δημοσιονομική ικανότητα της Ευρώπης να βοηθήσει τις περιφέρειες, προσπαθούμε παντού να είμαστε μέρος μιας ευρωπαϊκής λύσης.
Μπορείτε να μας πείτε ποια είναι η θέση σας; Μπορείτε να μας πείτε αν η θέση σας για το Μακεδονικό βοηθάει σε αυτό; Βοηθάει, δηλαδή, στη συμφιλίωση των λαών; Πραγματικά, αυτό είναι που πιστεύετε;
Δεν μου λέτε, όμως εκτός του ότι έχετε ξεχάσει τον Λαμπράκη και εκτός του ότι έχετε ξεχάσει το Γ΄ Ψήφισμα, μήπως ξεχάσετε και τι έγινε τη δεκαετία του 1930, όταν αφήσαμε τον εθνικισμό να ξεφύγει; Είστε ευχαριστημένοι με τον κίνδυνο που υπάρχει; Ξέρετε να τον αντιμετωπίσετε αυτόν τον κίνδυνο; Τι ακριβώς θα κάνετε, για να μπορούμε να φτιάξουμε μια Ευρώπη, η οποία για πάντα θα πάει στην μπάντα τον εθνικισμό;
Και υπάρχει μια τρίτη αντίφαση: Τι ανάπτυξη θα έχουμε; Θα έχει τον κοινωνικό χαρακτήρα; Θα μειώσει τις περιφερειακές ανισότητες; Θα μπορέσει να μειώσει το κέρδος ως ποσοστό του ΑΕΠ; Θα μπορέσουν οι μισθοί να
συμβαδίζουν τουλάχιστον με την παραγωγικότητα, που σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική είναι πολύ πίσω από την παραγωγικότητα;
Καταλαβαίνουμε ότι πίσω από τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, τον φόβο είναι ότι ο κόσμος της εργασίας και τα μεσαία στρώματα που αισθάνονται αυτή την απειλή;
Με ποιες πολιτικές θέλετε εσείς, όσον αφορά αυτόν τον διαχωρισμό, να μπείτε στη συζήτηση που θα γίνει στην Ευρώπη στις ευρωεκλογές;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κ. Κουτσούμπας, Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, είπε ότι αυξάνονται οι αντιθέσεις στο καπιταλιστικό σύστημα και δεν αποκλείει και μελλοντική κρίση και μελλοντικό πόλεμο. Έχει απόλυτο δίκιο, μόνο που σε αυτές τις αντιθέσεις πρέπει να παρέμβεις, πρέπει να έχεις στρατηγική, πρέπει να αποφύγεις το χειρότερο κακό.
Δεν μπορεί να κάθεσαι και να λες ως αναλυτής ότι φοβόμαστε ότι μπορεί να έρθει ο εθνικισμός.
Ό,τι έχουμε καταφέρει οι Βουλευτές των ΑΝΕΛ και του ΣΥΡΙΖΑ, το έχουμε καταφέρει μαζί. Σας λέω να μην φοβάστε. Σας λέω το καλοκαίρι, στις διακοπές που έρχονται, να γυρίσετε τις περιφέρειες και να εξηγήσετε στον κόσμο τι διακυβεύεται τον επόμενο χρόνο.
Εξηγήστε ότι δεν έχετε τίποτα να φοβηθείτε, εκτός από τον φόβο. Εξηγήστε ότι μπορούμε να πάμε μπροστά. Εξηγήστε ότι μπορούμε να αλλάξουμε και την Ευρώπη, όπως πάντα λέγαμε. Και εξηγήστε ότι όλοι μαζί μπορούμε να το κάνουμε αυτό.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.