Η φορολόγηση των « Πλουτησάντων επί Κατοχής » (1945) – Μια αποτυχημένη «προσπάθεια» απονομής Δικαιοσύνης.
«Μικρά Κατάστιχα» από την Ιστορία της Λογιστικής, της Φορολογίας & του Εμπορίου.
Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός Ελεγκτής – Λογιστής
(Πηγή: http://www.e-daily.gr/themata/67798/ta-xiliades-thymata-toy-limoy-sth-nazistikh-katoxh-pics)
1. Γενικά για τον «Φόρο Πλουτησάντων»
Επί κυβερνήσεως του Νικολάου Πλαστήρα , εκδόθηκε ο Αναγκαστικός Νόμος 182 ( ΦΕΚ 56 – 12.03.1945 ) «ΠΕΡΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΛΕΜΙΚΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ ΠΛΟΥΤΗΣΑΝΤΩΝ». «…Οι «πλουτίσαντες επί κατοχής» ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν τους φόρους που θα ορίζονταν. Η τιμωρία που προβλεπόταν ήταν αυστηρή, καθώς προβλεπόταν η εκτόπισή τους, η φυλάκιση και η δήμευση του συνόλου ή μέρους της περιουσίας τους. Είναι γεγονός ότι η τροποποίηση αυτή ( δηλ. του αρχικού νόμου ) επέτρεψε σε πολλούς δοσίλογους ν’ απαλλαγούν με βουλεύματα. Παράλληλα, εκδόθηκε στις 21/12/45 ο Α.Ν. 753/45 « περί αποσυμφορήσεως των φυλακών», ο οποίος συμπληρώθηκε αργότερα με τους Α.Ν. 1204/46 και 428/47, διά του οποίου παραγράφηκαν όλα τα αδικήματα που είχαν διαπραχθεί από τις 27 Απριλίου 1941 (ημέρα καταλήψεως της χώρας από τους Γερμανούς) μέχρι και τη 12η Φεβρουαρίου 1945 (ημέρα υπογραφής της Συμφωνίας της Βάρκιζας) και με αυτόν διατάσσονταν οι δικαστικές αρχές να εκδώσουν σε διάστημα 30 ημερών νέα εντάλματα για όσους δεν ευεργετούνταν από το νόμο και ταυτόχρονα καταργούσαν όλα τα ανεκτέλεστα εντάλματα…. Δημοσιεύματα σχετικά με το θέμα των δοσιλόγων έβλεπαν συχνά το φως στη διάρκεια της 5ετίας μεταξύ 1945-1960, ώσπου τον Απρίλιο του 1950 δημοσιεύτηκε η είδηση της διαλύσεως της Υπηρεσίας Δοσιλόγων του Εφετείου Αθηνών και δημοσιεύτηκε απολογισμός του έργου της από τον οποίο καθίσταται σαφές ότι υπήρξε διάθεση συγχώρησης και απαλλαγής πολλών ενόχων. Από τους 25.000 κατηγορουμένους που είχαν συρθεί στη δικαιοσύνη μετά από 6.442 μηνύσεις, είχαν καταδικαστεί 35.061! Σε πανελλήνια μάλιστα κλίμακα, στις 31-3-1950, σε σύνολο 21.915 καταδίκων στις φυλακές, υπήρχαν 96 δοσίλογοι62! Αλλού μάλιστα δινόταν ο αριθμός των 30.000 προδοτών, απ’ τους οποίους είχε καταδικαστεί και φυλακιστεί το 1,3%63» (Πηγή (1) : « Η Εθνική Νέμεσις θα είναι αδυσώπητος». Δίκες Δωσίλογων Καλαμών (1945-1953) της Αμαλίας Ηρ. Σκούρα )
2. Η Εισηγητική έκθεση του Νόμου.
«Διά της εισόδου της Ελλάδος εις τον πόλεμον από τις 28 Οκτωβρίου 1940, της κατοχής ταύτης υπό των εχθρών, και του επακολουθήσαντος εξευτελισμού του εθνικού νομίσματος, εδημιουργήθησαν εν τη χώρα τοιαύται οικονομικαί συνθήκαι, ώστε κατέστη αδύνατος η εφαρμογή της κειμένης φορολογικής νομοθεσίας. Κατά την περίοδον ταύτην ωρισμένα πρόσωπα, γενόμενα, ως επί το πλείστον, επιλήσμονα των προς την Κοινωνίαν και την φυλήν μας υποχρεώσεων των, επλούτησαν. Τα πλούτη ταύτα, κτηθέντα κυρίως διά της συνεργασίας μετά των Αρχών Κατοχής ή και άνευ ταύτης, διά της εκμεταλλεύσεως της δυστυχίας του Ελληνικού Λαού, ουδένα φόρον επλήρωσαν. …
Θα ήτο κοινωνικώς άδικον και άκρως αντίθετον προς την απαίτησιν της κοινής γνώμης, εάν πρόσωπα ωφεληθέντα εκ της εθνικής καταστροφής, εξηκολούθουν και μετά την αποκατάστασιν του Κράτους του Νόμου, να καρπώνται ανενόχλητα τα πραγματοποιηθέντα, κατά των ανωτέρω αναφερθέντα τρόπον, αγαθά. ….
Περιορίζονται και τα ένδικα μέσα, συνιστωμένων ειδικών εκδικαστικών επιτροπών, αίτινες θα εκδικάζωσι τας ενστάσεις κατά πρώτον και τελευταίον βαθμόν, αποφευγομένης ούτω της διαιωνίσεως των υποθέσεων. ….
Το σχέδιον προβλέπει και τον προσωρινόν καθορισμόν του παρ’ εκάστου φορολογουμένου οφειλομένου φόρου, υπό των ιδίων λαϊκών επιτροπών, όστις δέον να καταβληθή αμέσως και θέλει συμψηφισθή εις τον τελικώς προσδιορισθησόμενον φόρον. ….
Ένεκα τούτου καθίστανται αλληλεγγύως υπόχρεοι διά την καταβολήν του φόρου, μετά του κυρίως υποχρέου και οι πλησιέστεροι συγγενείς αυτού μέχρι τρίτου βαθμού, εφ’ όσον τα πρόσωπα ταύτα απέκτησαν οπωσδήποτε από της 28 Απριλίου 1941 και εντεύθεν περιουσίαν, είτε εκ χαριστικής είτε εξ επαχθούς αιτίας…. »
Επειδή προσέτι η εξακρίβωσις, παρ’ εκάστου των φορολογουμένων
3. Το κλίμα, τα δημοσιεύματα και οι αναλύσεις για την εποχή εκείνη.
Μετά την Απελευθέρωση και τα «Δεκεμβριανά» (1944), που προκάλεσαν την παραίτηση της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου, ο Νικόλαος Πλαστήρας (1883 – 1953) διορίζεται πρωθυπουργός στις 3 Ιανουαρίου 1945, ως πρόσωπο ευρείας αποδοχής. Στην κυβέρνησή του (έμεινε στην εξουσία έως τις 8 Απριλίου 1945, δηλαδή είχε ζωή τεσσάρων μηνών περίπου) συμμετέχουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις εκτός των κομμουνιστών. ( Πηγή : www.sansimera.gr )
…………………………..
………………………………..
«Η κατοχή, με τις ανατροπές και τις νέες λειτουργίες που προκάλεσε, ήταν περίοδος έντονης οικονομικής δραστηριότητας και πεδίο ευκαιριών, πάνω στις οποίες μπορούσαν εύκολα να κτισθούν μεγάλες ή μικρές περιουσίες1 ».…. «1. Οι «πλουτίσαντες επί κατοχής» και γενικά όσοι βρήκαν τρόπους να μεταβάλουν την περιουσιακή τους κατάσταση και την κοινωνική τους θέση στη διάρκειά της θα έπρεπε να αποτελέσουν καίριο πεδίο για τη μελέτη της περιόδου. Τα φαινόμενα κοινωνικής και οικονομικής ανόδου ή έστω τα αντίστοιχα της πρόσδεσης σε ένα οικονομικό σύστημα, εξηγούν σε πολλές περιπτώσεις τις πολιτικές επιλογές των ανθρώπων και των ομάδων. Δυστυχώς, πρόκειται για ένα πεδίο που αφήνει αδιάφορους τους μελετητές. Οσα εδώ αναφέρονται μένουν έτσι στο επίπεδο των αρχικών παρατηρήσεων καθώς δεν μπορούν να στηριχθούν σε πρωτογενείς έρευνες και πηγές.» ( του Γιώργου ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ, καθηγητή Ιστορίας στο ΑΠΘ) »
( Πηγή : Εφ. «Ριζοσπάστης », 29-11-2009 – Ένθετη Έκδοση: “7 Μέρες Μαζί” ) https://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=29/11/2009&id=11544&pageNo=11
…………………………..
«Στα τέλη Δεκεμβρίου 1945, δημοσιεύτηκε η είδηση ότι οι οικονομικοί δοσίλογοι Καλαμών και Μεσσήνης θα εκτοπίζονταν σε νησιά. Είχε προηγηθεί η οργή των Καλαματιανών, όταν «εν πνεύματι επιεικίας, η συσταθείσα επιτροπή συμφώνως προς τον νόμον περί φορολογίας των πλουτισάντων κατά την περίοδον της κατοχής, εξέδωκε την απόφασίν της διά την πρώτην σειράν υποχρέων επί 25 περιπτώσεων εμπόρων και βιομηχάνων, […]περικόψασα εις το ελάχιστον τα υπό του κ. Εφόρου, βάσει των στοιχείων της οικονομικής εφορίας, προταθέντα ποσά. Ήτοι επί συνόλου 513.000.000 δραχμών τα οποία θα έπρεπε να εισπραχθούν, κατελογίσθησαν μόλις 172.850.000, εν συνόλω η επιτροπή εμείωσε τον φόρον κατά 66%». Πηγή (1)
…………………………..
( Πηγή : Εφημερίδα « ΕΜΠΡΟΣ » της 15/4/1945 )
( Πηγή : Εφημερίδα « ΕΜΠΡΟΣ » της 11/11/1945 )
………………………………..
( Πηγή : Εφημερίδα « ΕΜΠΡΟΣ » της 16/5/1946 )
( Πηγή : Εφημερίδα « ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ » της 4/5/1949 )
……………………………
Πώς κυριάρχησαν οι μαυραγορίτες στην Κατοχή
« … Μπροστά στην αποτυχία του συστήματος της υποχρεωτικής συγκέντρωσης σιτηρών από τις κατοχικές αρχές, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα διατροφής των κατοίκων των πόλεων τον Ιούλιο του 1941, προτάθηκε η ανταλλαγή (πληρωμή των αγροτών) να γίνεται όχι μόνο σε χρήμα αλλά και σε είδη του ελληνικού μονοπωλίου (σαπούνι, λάδι, αλάτι και σπίρτα). Ούτε και αυτή η προσπάθεια πέτυχε, καθώς όσο περνούσε ο καιρός οργανωνόταν η «μαύρη αγορά», όπου σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής «μια οκά φασόλια» επισήμως τιμάται 35 δρχ. αντί 300 δρχ. στη «μαύρη αγορά» και το «ελαιόλαδον… 40-50 δρχ. αντί 400 την οκάν» («Πρωία», 10.9.1941). Βεβαίως οι συναλλαγές της μαύρης αγοράς σε χρήμα αφορούσαν μεγάλες ποσότητες και έτσι ήταν δυνατόν το χρήμα αυτό να μετατραπεί άμεσα σε χρυσό, ενώ στις καθημερινές μικρές ανταλλαγές το σιτάρι αποτελούσε το σταθερό μέτρο συναλλαγών και το χρήμα είχε συμβολική σημασία στον αγροτικό χώρο λόγω του ανεξέλεγκτου, όπως θα δούμε, πληθωρισμού. …..
Οι δαπάνες της κατοχικής κυβέρνησης ωστόσο ήταν σημαντικές, προκειμένου να πληρώσει τις δαπάνες Κατοχής στον κατακτητή και να καλύψει τις εσωτερικές ανάγκες (μισθοί κτλ.). Προφανώς το τεράστιο έλλειμμα που προέκυπτε χρηματοδοτείτο με έκδοση νέου χρήματος. Ετσι η αύξηση της κυκλοφορίας του χρήματος έφθασε σε δυσθεώρητα ύψη, από 9 δισ. δρχ. τον Δεκέμβριο του 1939 σε 450.000 δισ. τον Ιούνιο του 1944 (Εκθεση Σμπαρούνη), με αποτέλεσμα την ταχύτατη υποτίμηση του χρήματος, δηλαδή την τεράστια μείωση της αγοραστικής του δύναμης. Όσοι μπορούσαν να μετατρέπουν τις δραχμές σε χρυσό έβγαιναν κερδισμένοι τελικά περισσότερο από αυτούς που συσσώρευαν εμπορεύματα, κυρίως τρόφιμα, με στόχο να επωφεληθούν από τη συνεχή άνοδο της τιμής τους. Πράγματι για μια σειρά συγκυριακούς λόγους, που συνδέθηκαν με τις συμμαχικές στρατιωτικές επιτυχίες στις αρχές Νοεμβρίου του 1942, οι τιμές των τροφίμων έπεσαν κατά 50%. Την πτώχευση αυτή προφανώς πλήρωσαν περισσότερο οι μικροί και σχετικά απληροφόρητοι κερδοσκόποι, οι ποσότητες των τροφίμων στην αγορά διπλασιάστηκαν, διότι οι «μαυραγορίτες» άνοιξαν τις αποθήκες τους φοβούμενοι ότι οι επιτυχίες των συμμάχων θα οδηγούσαν σε άρση του ναυτικού αποκλεισμού της χώρας. Μερικοί θυμούνται ακόμη το επιφώνημα των εμπόρων «αγάντα Ρόμελ!» την περίοδο εκείνη. …..
Από όλη αυτή την πληθωριστική διαδικασία ολόκληρη την περίοδο της Κατοχής προέκυψε μια μεταφορά πλούτου από το σύνολο σχεδόν του αστικού πληθυσμού προς τους «επιτήδειους εμπόρους»-«μαυραγορίτες», οι οποίοι συσσώρευσαν τεράστιες περιουσίες και σταδιακά ανέτρεψαν την οικονομική και κοινωνική ιεραρχία στη διάρκεια της Κατοχής και κυρίως μετά την απελευθέρωση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στην περίοδο της Κατοχής άλλαξαν χέρια τεράστιες περιουσίες, από κινητά αντικείμενα αξίας (κοσμήματα, χρυσαφικά, αντικείμενα τέχνης κ.ά.) ως και ακίνητα (κατοικίες, διαμερίσματα, οικόπεδα). Υπάρχουν σχετικές πληροφορίες ότι πουλήθηκαν ακίνητα την περίοδο εκείνη στο 15%-25% της πραγματικής τους αξίας. …..
Ναπολέων Μαραβέγιας, Καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας.
(Πηγή: Εφ. «Το Βήμα», 24/10/1999, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=115566)
……………………………
…………………………
«Το φαινόμενο του «δωσιλογισμού», όπως επικράτησε να αποκαλείται στη χώρα μας η συνεργασία με τις κατοχικές αρχές την περίοδο 1941-1944, υπήρξε για πολλές δεκαετίες ένα θέμα λίγο-πολύ ταμπού, αντικείμενο απλουστευτικής καρικατούρας, αποσπασματικής αναφοράς, ενίοτε σιωπής ή πολιτικής εκμετάλλευσης. ……….Το φαινόμενο του δωσιλογισμού έδωσε ώθηση σε μια σειρά στερεότυπα: ο δωσίλογος ως μαυραγορίτης, κλασική φιγούρα του ελληνικού κινηματογράφου της δεκαετίας του ’60· ο δωσίλογος ως χαφιές, με σημείο αναφοράς το «Μπλόκο της Κοκκινιάς» του χαράκτη Τάσου· ή ο δωσίλογος ως «γερμανοτσολιάς» στην πολυδημοσιευμένη φωτογραφία εύζωνα δίπλα σε απαγχονισμένο σώμα αντιστασιακού. ……. Οπως όλα τα στερεότυπα, έτσι και αυτά έχουν κάποια βάση, χωρίς όμως να επαρκούν. Το εξαιρετικό βιβλίο του Στράτου Δορδανά αποδεικνύει του λόγου το αληθές ανασυνθέτοντας τους δωσιλογικούς κύκλους της κατοχικής Θεσσαλονίκης ……..
( «Ψύχραιμη ανάλυση ενός φαινομένου που διστάζουμε να το συζητήσουμε Το ταμπού του «δωσιλογισμού»» Στάθης Ν. Καλύβας (Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale.) [ Αναφορά/κριτική στο βιβλίο : «ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΛΛΗΝΩΝ – Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΑΓΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1941-1944 , ΔΟΡΔΑΝΑΣ Ν. ΣΤΡΑΤΟΣ»]
(Πηγή : http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=177977)
…………………………
«Υπήρχαν επίσης και οικονομικοί λόγοι, έχουμε τους οικονομικούς δοσίλογους, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, διασώζονται δηλαδή δεν καταδικάζονται και βρίσκονται στο απυρόβλητο, αφού αν καταδικάζονταν θα έπρεπε το σύνολο σχεδόν της οικονομικής και επιχειρηματικής ζωής της Ελλάδας να καταδικαστεί, άρα η χώρα θα αποκεφαλιζόταν οικονομικά και επιχειρηματικά».
[ Ο Στράτος Δορδανάς, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Μακεδονίας, μιλάει για το ζήτημα του δοσιλογισμού κατά την περίοδο της κατοχής. ]
( Πηγή : http://www.ww2wrecks.com/portfolio/οι-έλληνες-συνεργάτες-των-ναζί-στράτο/)
………………………………
(Χαρτονόμισμα της περιόδου « ονομαστικής αξίας » 100.000.000.000 δραχμών )
« … το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία ελληνικό χαρτονόμισμα, το οποίο έφερε την υπογραφή του τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Ξενοφώντα Ζολώτα….. Ήταν παντελώς ανυπόληπτο,… Η ισοτιμία τότε ήταν: 1 λίρα = 71 τρισεκατομμύρια δραχμές (της Ευγενίας Κουντούρη ) » ( Πηγή : https://www.reader.gr/stories/154243-poso-mporeite-na-agorasete-100-disekatommyria-drahmes )
…………………………………………..
« Το κίνημα για την επιστροφή των ακινήτων που εκποιήθηκαν στην κατοχή
Πρόκειται για τον Σμυρνιό δικηγόρο και πολιτικό, Αντώνη Αθηνογένη. Στην κατοχή είχε χάσει το σπίτι του. Το πούλησε έναντι μικρού τιμήματος, ώστε να εξασφαλίσει τρόφιμα για την επιβίωση της οικογένείας του. Φυσικά δεν ήταν ο μόνος. Μαυραγορίτες, αρπακτικά της νεότερης ιστορίας, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα είχαν αποκτήσει τεράστια περιουσία, αγοράζοντας σε εξευτελιστικές τιμές, ότι μπορούσε να ανταλλαχθεί με λίγες οκάδες λάδι, αυγά, ψωμί και κρέας.
Η ανθρωπιστική κρίση του φρικτού χειμώνα του 1941 αποδεκάτισε κυρίως τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η κρίση που είχε προκαλέσει η γερμανική κατοχή, είχε πάρει διαστάσεις ολέθρου. Από τη μία, οι Ναζί λεηλατούσαν την αγροτική παραγωγή και από την άλλη, έκλειναν τα μάτια στα εγκλήματα των ληστρικών συνεργατών τους, που αντάλλασσαν έναν τενεκέ λάδι με ακριβές μονοκατοικίες στο κέντρο της Αθήνας.
Υπολογίζεται ότι κάτω από αυτό το καθεστώς της αφόρητης πίεσης, 400 χιλιάδες πολίτες πούλησαν μέρος ή το σύνολο της περιουσίας τους. Ο Αθηνογένης, το 1946, ηγήθηκε της προσπάθειας να επιστραφούν τα σπίτια που είχαν χαθεί. Για αυτό το σκοπό, συνέταξε αναλυτική λίστα των ακινήτων που εκποιήθηκαν, αλλά και ξεχωριστή λίστα με τα ονόματα αυτών που τα είχαν αρπάξει. Η λίστα αυτή είχε 40 χιλιάδες αγοραστές. Δημιουργήθηκε όμως και μια δεύτερη λίστα, με ονόματα μεγαλεμπόρων, που είχαν «αγοράσει» από 10 έως 50 ακίνητα ο καθένας!
Οι εφημερίδες προέβαλαν το δράμα όσων έχασαν την περιουσία τους. Υπολογίζεται ότι ξεπέρασαν τους 400 χιλιάδες…
Οι δωσίλογοι, μετά τον πόλεμο, είχαν ενταχθεί με τη δύναμη του χρήματος στην νεοελληνική πραγματικότητα, είχαν πρόσβαση στα κόμματα, επηρέαζαν τη δικαιοσύνη και πίεζαν να μην ψηφιστεί νόμος που θα τους έπαιρνε πίσω την περιουσία που απέκτησαν παράνομα σε βάρος των τίμιων Ελλήνων……
Οι μαυραγορίτες έμειναν ανέγγιχτοι και στο απυρόβλητο. Μάλιστα, προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο και κατάφεραν να μπλοκάρουν την άμεση επιστροφή των ακινήτων που κατείχαν. Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε τότε ότι ο νόμος περί ακύρωσης αγοραπωλησιών επί κατοχής ήταν… αντισυνταγματικός. Από την απόφαση αυτή εξαιρέθηκαν ευτυχώς μόνο οι μικροϊδιοκτήτες. Κάτι ήταν κι αυτό.» (Χρίστος Βασιλόπουλος )
( Πηγή : http://www.mixanitouxronou.gr/mia-didaktiki-istoria-gia-ta-akinita-tis-katochis-pou-chathikan-gia-enan-teneke-ladi-stin-apeleftherosi-i-polites-strafikan-enantion-ton-mavragoriton-pou-erapsan-nomo-sta-metra-tous/ )
…………………………
…………………………
Σημαντική πηγή πληροφόρησης για κάθε ενδιαφερόμενο μελετητή είναι και τα βιβλία των : α) Δημοσθένη Κούκουνα: «Η ελληνική οικονομία κατά την κατοχή» και β) Νίκου Κ. Καρκάνη: “Οι Δωσίλογοι της Κατοχής. Δίκες – Παρωδία (ντοκουμέντα, αποκαλύψεις, μαρτυρίες)”
………………………………
Η μελέτη εκείνης της περιόδου (1944-1949) και του συγκεκριμένου θέματος, έχει σημαντικό ενδιαφέρον, για την απονομή « κοινωνικής και φορολογικής δικαιοσύνης » και φυσικά δεν μπορεί να γίνει στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου.
4. Οι φορολογικοί συντελεστές.
Ο «φορολογικός» συντελεστής που έφτανε στο 90%, είναι μάλλον ο υψηλότερος συντελεστής φορολογίας που επιβλήθηκε ποτέ από την ίδρυση του Νεοελληνικού Κράτους.
5. Επιτροπές προσδιορισμού του φόρου με την συμμετοχή λαϊκών μελών.
Ο καθορισμός της φορολογητέας ύλης γίνεται από κατά τόπους ειδικές φορολογικές επιτροπές στις οποίες συμμετέχουν και λαϊκά μέλη και μπορούμε να πούμε ότι προσιδιάζει με τις σημερινές τεχνικές του Ν. 4174/2013 (Αρθρο 27. Μέθοδοι έμμεσου προσδιορισμού της φορολογητέας ύλης ).