Με την ΠΟΛ 1241/2018 κοινοποιούνται οι διατάξεις των άρθρων 54, 59 και 101 του ν.4583/2018 (ΦΕΚ Α΄ 212), αναφορικά με τροποποιήσεις του άρθρου 54 του ν.4174/2013 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας), καθώς και των άρθρων 11,34, 67 και 72 του ν.4172/2013 (Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος).
Αναλυτικά:
Ι. Άρθρο 54 ν. 4583/2018
ΙΙ. Άρθρο 59 ν.4583/2018
Με το άρθρο 59 του νόμου αυτού ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των συζύγων, καθώς και με τη χωριστή βεβαίωση φόρου εισοδήματος ανεξάρτητα αν υποβάλλεται κοινή ή χωριστή δήλωση από τους συζύγους.
Ειδικότερα:
1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 59 του νόμου αυτού τροποποιήθηκε η περίπτωση α΄ του άρθρου 11 του ν.4172/2013, σύμφωνα με την οποία στην περίπτωση υποβολής κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, θεωρείται εξαρτώμενο μέλος ο(η) σύζυγος, εφόσον δεν έχει ίδια φορολογητέα εισοδήματα.
2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 59 του νόμου αυτού προστέθηκε νέα παράγραφος 5 στο άρθρο 11 του ν.4172/2013, σύμφωνα με την οποία κατά το έτος υποβολής χωριστής δήλωσης των συζύγων, το εισόδημα των ανήλικων τέκνων, με την επιφύλαξη των όσων προβλέπονται στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 11 του ν.4172/2013, προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα και φορολογείται στο όνομά του. Αν οι γονείς έχουν ίσο ποσό συνολικού εισοδήματος, το εισόδημα του ανήλικου τέκνου προστίθεται στο εισόδημα του πατέρα και φορολογείται στο όνομά του. Σε περίπτωση που ένας εκ των γονέων έχει τη γονική μέριμνα, το εισόδημα του ανήλικου τέκνου προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα αυτού. Η ρύθμιση αυτή ισχύει και για τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης.
3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 59 του νόμου αυτού προστέθηκε τέταρτο εδάφιο στην περίπτ. ζ΄ της παρ. 2 του άρθρου 34 του ν.4172/2013 σύμφωνα με το οποίο σε περίπτωση χωριστών δηλώσεων συζύγων το ποσό της ελάχιστης αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για κάθε σύζυγο.
4. Με την παράγραφο 4 του άρθρου 59 του νόμου αυτού στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 34 του ν.4172/2013 προστίθενται νέα εδάφια σύμφωνα με τα οποία σε περίπτωση χωριστών δηλώσεων συζύγων, για την κάλυψη ή τον περιορισμό της διαφοράς που προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου αυτού, λαμβάνονται υπόψη τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά της παραγράφου αυτής, όπως αυτά δηλώνονται από τον κάθε σύζυγο χωριστά. Οι αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 31, καθώς και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 που αφορούν τον κάθε σύζυγο βαρύνουν αυτόν ατομικά, ενώ για τα ανήλικα εξαρτώμενα μέλη τους εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 11.
5. Με την παράγραφο 5 του άρθρου 59 του νόμου αυτού η παρ. 4 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«α. Οι σύζυγοι, κατά τη διάρκεια του γάμου, υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Υπόχρεος για την υποβολή της κοινής δήλωσης είναι ο σύζυγος και για τα εισοδήματα της συζύγου του. Ο φόρος, τα τέλη και οι εισφορές που αναλογούν στα εισοδήματα εκάστου συζύγου βεβαιώνεται χωριστά και η ευθύνη της καταβολής βαρύνει κάθε σύζυγο.
β. Η δήλωση δύναται να υποβάλλεται χωριστά, εφόσον ένας τουλάχιστον εκ των συζύγων το επιλέξει, με ανέκκλητη δήλωσή του για κάθε φορολογικό έτος, μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του έτους υποβολής της δήλωσης. Η επιλογή αυτή είναι δεσμευτική ως προς το φορολογικό έτος που αφορά και για τον άλλο σύζυγο.
γ. Στις χωριστές δηλώσεις συζύγων εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 11 για τα εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου.
δ. Κοινή δήλωση δύνανται να υποβάλλουν και τα πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Στην περίπτωση αυτή έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους που υποβάλλουν κοινή δήλωση. Υπόχρεος της υποβολής φορολογικής δήλωσης είναι το μέρος του συμφώνου συμβίωσης, το οποίο δηλώνεται ως υπόχρεος και για τα εισοδήματα του άλλου μέρους.
ε. Στις κοινές δηλώσεις της παραγράφου αυτής οι τυχόν ζημίες του εισοδήματος του ενός συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης, δεν συμψηφίζονται με τα εισοδήματα του άλλου συζύγου ή του άλλου μέρους συμφώνου συμβίωσης.
στ. Οι σύζυγοι ή τα μέρη συμφώνου συμβίωσης, υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον:
αα) Έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση ή έχει λυθεί το σύμφωνο συμβίωσης κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης ή τη λύση του συμφώνου συμβίωσης φέρει ο φορολογούμενος.
ββ) Ο ένας από τους δύο συζύγους ή ένα από τα δύο μέρη συμφώνου συμβίωσης είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.
Για τα εισοδήματα των ανήλικων τέκνων εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 11.».
6. Με την παράγραφο 6 του άρθρου 59 του νόμου αυτού προστέθηκε στο τέλος της παρ. 7 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 νέο εδάφιο, σύμφωνα με το οποίο με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται οι όροι, η διαδικασία, καθώς και κάθε αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των διατάξεων υποβολής χωριστών δηλώσεων των συζύγων.
7. Οι ως άνω διατάξεις του άρθρου 59 του ν.4583/2018 ισχύουν για δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 και επόμενων.