(Υποχρεώσεις Αγροτών και Εμπόρων κατά την εξόφληση τιμολογίων «νωπών και ευαλλοίωτων» αγροτικών προϊόντων, μετά την τροποποίηση του Ν. 4492/2017.)
Εύα Λιλιοπούλου
Λογίστρια Φοροτεχνικός
Μέλος του Δ.Σ της Ε.Φ.Ε.Ε Ν. Ημαθίας.
Περιεχόμενα
1. Νομοθετικό πλαίσιο στις περιπτώσεις καθυστέρησης των πληρωμών, στις εμπορικές συναλλαγές.
2. Ο Ν. 4492/2017 , πριν την τροποποίησή του.
3. Ο Ν. 4492/2017 , μετά την τροποποίησή του ( Ν 4587/2018 ) .
3.1. Χρονική προθεσμία εξόφλησης του τιμολογίου.
3.2. Ποιους παραγωγούς αφορά
3.3. Ποιους Εμπόρους αφορά
3.4. Ποιες συναλλαγές αφορά.
3.5. Υποχρεώσεις των Αγροτών – Ψηφιακή υπηρεσία διακίνησης νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων
3.6. Δυνατότητα άρσης του τραπεζικού απορρήτου
3.7. Διαδικασία ελέγχου και Προθεσμίες ανάρτησης των στοιχείων και την ενημέρωση της ψηφιακής υπηρεσίας.
3.8. Κυρώσεις σε Εμπόρους και Παραγωγούς
3.9. Αρμόδια αρχή για τον έλεγχο
4.Αυτοτιμολόγηση και εφαρμογή του νόμου – Γνωμάτευση Σ.ΛΟ.Τ
5. Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ., που αφορούν τα νωπά οπωρολαχανικά.
6. Επίλογος.
1. Νομοθετικό πλαίσιο στις περιπτώσεις καθυστέρησης των πληρωμών, στις εμπορικές συναλλαγές.
1.1. Ν. 4492/2017 «Διακίνηση και εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων και άλλες διατάξεις» , όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 14 «Ρυθμίσεις νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων» του νόμου 4587/24-12-2018 « Επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις».
«Η αδικαιολόγητα µεγάλη καθυστέρηση εξόφλησης του παραγωγού και των µικρών και µεσαίων µεταποιητών καταλήγει στην έµµεση χρηµατοδότηση των χονδρεµπόρων και των αλυσίδων καταστηµάτων λιανικής πώλησης, οι οποίοι επωφελούµενοι της αυξηµένης διαπραγµατευτικής τους δύναµης, χρησιµοποιούν τα παρακρατούµενα χρηµατικά ποσά για την εύκολη χρηµατοδότηση δικών τους δραστηριοτήτων…. ( αιτιολογική έκθεση ν. 4492/2017) ».
Δείτε αναλυτικά κατωτέρω ( παρ. 3 )
1.2. Ν. 4152/2013 Επείγοντα μέτρα εφαρμογής των νόμων 4046/2012, 4093/2012 και 4127/2013. (Παράγραφος Ζ΄) . [ Αφορά όλες τις εμπορικές συναλλαγές ].
Σκοπός των διατάξεων της παραγράφου Ζ΄ είναι η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2011/7/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 2011 «για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές», προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να ενισχυθεί με τον τρόπο αυτόν η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρών και μεσαίων (ΜΜΕ).
«Η προθεσμία πληρωμής που καθορίζεται στη σύμβαση δεν υπερβαίνει τις εξήντα (60) ημερολογιακές ημέρες, εκτός εάν ρητά συμφωνήθηκε διαφορετικά στο κείμενο της σύμβασης και υπό την προϋπόθεση ότι δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική για τον δανειστή » [ Δυνατότητα, που δεν δίδεται στον Ν. 4492/2017 , στον οποίο ορίζεται υποχρεωτική εξόφληση εντός 60 ημερών]
Στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, ο δανειστής δικαιούται τόκο υπερημερίας χωρίς να απαιτείται όχληση, εφόσον έχει εκπληρώσει τις συμβατικές και νομικές του υποχρεώσεις και δεν έχει λάβει το οφειλόμενο ποσό εμπρόθεσμα, εκτός και εάν ο οφειλέτης δεν ευθύνεται για την καθυστέρηση.
Επίσης για το θέμα αυτό έχει εκδοθεί και η Αριθ. πρωτ.: 2/49106/0026/17.5.2013 – Καταπολέμηση καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές
1.3. Ν.Δ. 3424 της 8/8-10-55 (Α 282). Περί ευθύνης των αγοραστών γεωργικών προϊόντων, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 του ν. 1409/1983 (ΦΕΚ Α 199).
Με τον νόμο αυτόν ορίζονται τα εξής:
Άρθρο 1: Αγοραστής γεωργικών προϊόντων, όπως αυτά καθορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν. 992/1979 (ΦΕΚ 280 Α) [ 1. α) «Γεωργικά προϊόντα» νοούνται, τα προϊόντα εδάφους, της κτηνοτροφίας, της αλιείας, της δασοπονίας, της θηραματοπονίας και των παντός είδους εκτροφών, ως και τα προερχόμενα εκ του πρώτου σταδίου επεξεργασίας ή μεταποιήσεως αυτών] για μεταπώληση, εξαγωγή η βιομηχανοποίηση, που καθίσταται υπερήμερος για την καταβολή του τιμήματος, στους πωλητές παραγωγούς ή συνεταιρισμους, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματική ποινή μέχρι 500.000 δραχμές. Η ποινική δίωξη ασκείται και αυτεπαγγέλτως.
Άρθρο 2: Εάν ο αγοραστής γεωργικών προϊόντων είναι εταιρία, ευθύνεται ο εφ` οιωνδήποτε τίτλω εκπρόσωπος αυτής, ως και ο διά λογαριασμόν της εταιρείας συμβληθείς αντιπρόσωπος. Την αυτήν ευθύνην υπέχει και ο ενεργήσας την αγοράν διά λογαριασμόν άλλου ως αντιπρόσωπος αυτού. Ο αντιπρόσωπος απαλλάσσεται της ποινικής ευθύνης, εάν αποδείξη την ύπαρξιν εγγράφου εντολής του αγοραστού προς σύναψιν της αγοραπωλησίας.
Άρθρο 3: Υπό την έννοια του παρόντος πωληταί αγρόται είναι και οι γεωργικοί συνεταιρισμοί οι πωλούντες τα γεωργικά ή κτηνοτροφικά προϊόντα των μελών των, δεν είναι όμως ούτοι αγορασταί διά τας μετά των μελών των συναλλαγάς προς τον σκοπόν διαθέσεως της παραγωγής αυτών.
Σχετικά με την εφαρμογή του νόμου αυτού έχουν εκδοθεί από τον Άρειο Πάγο και οι εξής αποφάσεις:
Υπερημερία καταβολής τιμήματος αγροτικών προϊόντων. |
|
Παράβαση του άρθρου 1 Ν.Δ. 3424/55. “Υπερημερία αγοραστών γεωργικών προϊόντων”. |
|
Αναιρείται η προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση για παράβαση του άρθρου 1 του ν.δ. 3424/1955, |
|
Γεωργικά αδικήματα – αυτουργός του εγκλήματος του άρθρου 1 του ν.δ. 3424/1955 είναι ο αγοραστής που καθίσταται υπερήμερος και επί εταιρίας ο εκπρόσωπός της, καθώς και ο αντισυμβληθείς για λογαριασμό της αντιπρόσωπος. |
2. Ο Ν. 4492/2017 , πριν την τροποποίησή του.
Ο νόμος αυτός και πριν την τροποποίησή του, δεν λειτούργησε , όχι μόνο στην λειτουργία ελέγχου αλλά και στην επιβολή των κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων και γενικά στην Ελλάδα, δεν λειτουργεί το θεσμικό πλαίσιο ( δείτε κεφ. 1) στην επιβολή κυρώσεων, στις περιπτώσεις καθυστέρησης των πληρωμών.
Σχετικά με τα ισχύοντα πριν την τροποποίηση του νόμου, δείτε τα άρθρα:
α) Δυσκολεύει κι άλλο η λογιστική παρακολούθηση των αγροτών – Άλλη μια νέα υποχρέωση σχετικά με τις πωλήσεις νωπών και ευαλλοίωτων προϊόντων
https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/37273
β) Τρόπος εξόφλησης τιμολογίων «νωπών και ευαλλοίωτων» αγροτικών προϊόντων από 1/1/2018
3. Ο Ν. 4492/2017 , μετά την τροποποίησή του Ν. 4587/2018.
Οι κυριότερες τροποποιήσεις που επέφερε το άρθρο Άρθρο 14 « Ρυθμίσεις νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων» του Ν. 4587/24-12-2018 είναι:
α) Στο άρθρο Αρθρο 3. Πληρωμή – οφειλόμενο ποσό έλεγχοι , ο τίτλος του οποίου μετά την τροποποίηση είναι «Ψηφιακή υπηρεσία διακίνησης νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων – έλεγχοι».
Σημειώνεται ότι το άρθρο 3, του αρχικού νόμου δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αφού δεν εκδόθηκε η προβλεπόμενη σε αυτό, Υπουργική απόφαση.
β) Στο άρθρο 4 «Κυρώσεις», όπου σε γενικές γραμμές είχαμε μείωση των προβλεπόμενων ποινών.
Μετά τις τροποποιήσεις, ορίζονται τα εξής :
3.1. Χρονική προθεσμία εξόφλησης του τιμολογίου.
Η υποχρέωση εξόφλησης του τιμολογίου του παραγωγού εντός εξήντα ημερών από την έκδοσή του. Συγκεκριμένα στο άρθρο 2, ορίζονται τα εξής:
«Έμπορος που προμηθεύεται νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα από παραγωγό ο οποίος εκδίδει τιμολόγιο, οφείλει να εξοφλεί το τιμολόγιο του παραγωγού μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την έκδοσή του. Κάθε συμφωνία μεταξύ των μερών, που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, θεωρείται άκυρη».
Το άρθρο αυτό εφαρμόζεται από 1/1/2018. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 21 «Η ισχύς των άρθρων 1 έως 4 αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2018».
Άρα οι έμποροι για τα τιμολόγια πώλησης ή αγοράς αγροτικών προϊόντων, τα οποία εκδίδονται από 1/1/2018 και μετά, πρέπει να τα εξοφλούν εντός 60 ημερών από την έκδοσή τους.
Επισήμανση :
Χρόνος έκδοσης τιμολογίου : Η γενική αρχή είναι ότι τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα της παράδοσης ή αποστολής αγαθών, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους. Άρθρο 11 ΠΟΛ.1003/31.12.2014). Για παράδειγμα, για μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 4 Νοεμβρίου 20Χ1 το τιμολόγιο πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Δεκεμβρίου 20Χ1.
Άρα έτσι επιμηκύνεται η εξόφληση της πώλησης και μπορεί, να γίνει ( αφού καταρχήν εκδοθεί πριν στοιχείο διακίνησης ), σε 60 συν ( 15 έως 45 ανάλογα με την ημερομηνία έκδοσης του στοιχείο διακίνησης) ημέρες.
Σημειώνεται ότι ο καθοριζόμενος, για κάθε μία περίπτωση, χρόνος έκδοσης του τιμολογίου από το νόμο δεν είναι δυνατόν να παραταθεί από συμφωνία, έγγραφη ή προφορική, των εμπλεκόμενων μερών.
Προσοχή:
α) «Η έκδοση του τιµολογίου περιορίζεται στον παραγωγό γιατί µόνο αυτός έχει συµφέρον από την έγκαιρη έκδοση και αποστολή του προς την αρµόδια αρχή. Στην περίπτωση των µικρών γεωργικών εκµεταλλεύσεων που δεν διαθέτουν τη σχετική υποδοµή, η λύση µπορεί να δοθεί µε την ένταξή τους σε συνεργατικά σχήµατα που πληρούν τις προϋποθέσεις…. ( αιτιολογική έκθεση ν. 4492/2017) ».
Χρειάζεται σχετική επιβεβαίωση/διευκρίνηση ότι δεν αφορά τους αγρότες του «ειδικού καθεστώτος», για τους οποίους οι έμποροι εκδίδουν «τιμολόγια αγοράς».
β) Η περίπτωση των «Εκκαθαρίσεων»: Υποχρέωση τρίτου (αντιπρόσωπος) που πωλεί, έναντι αμοιβής, αγαθά για λογαριασμό μιας οντότητας, και εκδίδει ο ίδιος το σχετικό παραστατικό πώλησης για λογαριασμό της, να εκδίδει και ένα έγγραφο-παραστατικό (εκκαθάριση), σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, για την τεκμηρίωση των πωλήσεων για λογαριασμό της οντότητας. Το έγγραφο περιλαμβάνει τις απαιτούμενες πληροφορίες και αποστέλλεται από τον εκδότη στην οντότητα έγκαιρα, για την εκπλήρωση κάθε νόμιμης υποχρέωσης. Όταν η οντότητα αποστέλλει έγκαιρα στον τρίτο αντίγραφα των εκδιδόμενων τιμολογίων, αντί της σύνταξης και αποστολής ιδιαίτερου συγκεντρωτικού εγγράφου (εκκαθάριση). Ειδικά για τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων από τρίτο (συνεταιριστικές οργανώσεις κ.λπ.), για λογαριασμό αγρότη παραγωγού, το έγγραφο της παραγράφου 12 (εκκαθάριση) εκδίδεται τουλάχιστον σε ετήσια βάση και αποστέλλεται στον αγρότη παραγωγό έγκαιρα για εκπλήρωση κάθε δικής του νόμιμης υποχρέωσης. ( Άρθρο 8, ΠΟΛ.1003/31.12.2014).
Σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου Αρθρο 1. Ορισμοί – Αρμόδια αρχή «Έμπορος» είναι : αα) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει, μεταποιεί ή διαμεσολαβεί στην αγορά, με σκοπό τη χονδρική ή τη λιανική πώληση νωπών και ευαλλοίωτων εγχώριων αγροτικών προϊόντων και έχει υποχρέωση εγγραφής στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011 (Α ΄89),
Χρειάζεται σχετική επιβεβαίωση/διευκρίνηση ότι αφορά και τις περιπτώσεις των «Εκκαθαρίσεων».
γ) Οι ποινές που προβλέπονται [ επιβολή πρόστιμου ίσο με το 15% ( 30% ήταν αρχικά ) της αξίας του τιμολογίου ] ισχύουν , καθώς δεν συναρτάται από την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 3, για το οποίο αναμένεται σχετική υπουργική απόφαση.
δ) Ισχύουν και οι διατάξεις για την ποινική δίωξη των παραβατών Εμπόρων που προβλέπει ο νόμος Ν.Δ. 3424/1955 ( δείτε ανωτέρω 1.3. )
α) Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο παράγει νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα και είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (Μ.Α.Α.Ε.) της παρ. 1 του άρθρου 1του ν. 3874/2010 (Α΄ 151),
β) Τους αγροτικούς συνεταιρισμούς που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 19 του ν. 4384/2016 (Α΄ 78), καθώς και τις αναγνωρισμένες ομάδες και οργανώσεις παραγωγών και οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών, που διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα των μελών τους,
γ) Τις μεταποιητικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, οι οποίες επεξεργάζονται και διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα που προμηθεύουν σε αυτές παραγωγοί.
[Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις θεωρούνται συγχρόνως παραγωγοί και έμποροι καθώς όταν αγοράζουν εγχώρια προϊόντα από παραγωγούς είναι έμποροι και οφείλουν να εφαρμόσουν τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όταν όμως αμέσως μετά από τη δική τους μικρή μεταποίηση, που δεν επηρεάζει το προϊόν ως προς την κατάταξή του στα νωπά και ευαλλοίωτα, το μεταπωλούν, είναι παραγωγοί. Θα ήταν άδικο να αγοράζουν πληρώνοντας τιμολόγια σε 60 μέρες και να εισπράττουν σε 180 ημέρες. Οι Αγροτικοί συνεταιρισμοί αντιμετωπίζονται ως παραγωγοί ή ως έμποροι ανάλογα με το αν διαθέτουν στην αγορά προϊόντα των μελών τους ή προϊόντα τρίτων ( από την Αιτιολογική)].
α) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει, μεταποιεί ή διαμεσολαβεί στην αγορά, με σκοπό τη χονδρική ή τη λιανική πώληση νωπών και ευαλλοίωτων εγχώριων αγροτικών προϊόντων και έχει υποχρέωση εγγραφής στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011 (Α ΄89),
[«Η υποχρέωση πληρωμής των παραγωγών νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων εκ μέρους των χονδρεμπόρων, περιλαμβανομένων των super market, το αργότερο εντός 60 ημερών από την έκδοση του σχετικού τιμολογίου» ( ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ) ]
Σύμφωνα με το άρθρο 3 «Εγγραφή στο Μητρώο» του Ν. 3955/2011: « 1. Στο Μητρώο έχουν υποχρέωση εγγραφής όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία δραστηριοποιούνται στην Επικράτεια ως έμποροι αγροτικών προϊόντων, εφοδίων και εισροών, εφόσον λάβουν Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) στον Τομέα Α (ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ) και στις κατηγορίες 01 (Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες) και 02 (Δασοκομία και υλοτομία). Οι επαγγελματίες αγρότες, οι οποίοι έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 3874/2010 (Α’ 151) δεν υποχρεούνται να εγγραφούν και στο Μητρώο του παρόντος νόμου, ενώ οι διενεργούμενες από αυτούς εμπορικές πράξεις δεν υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος, εφόσον αφορούν αποκλειστικά σε προϊόντα δικής τους παραγωγής. 2. Με την εγγραφή του στο Μητρώο ο ενδιαφερόμενος έμπορος αποκτά Ειδικό Αριθμό Εγγραφής (Ε.Α.Ε.), ο οποίος είναι μοναδικός για κάθε εγγεγραμμένο και πρέπει να αναγράφεται σε κάθε συναφή με τους σκοπούς του νόμου αυτού συναλλαγή του με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ο Ε.Α.Ε. αναφέρεται υποχρεωτικά σε κάθε εμπορική πράξη, συναφή με αγροτικά προϊόντα, εφόδια και εισροές ».
Σχετικά με την προθεσμία εγγραφής στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών έχει εκδοθεί η απόφαση αριθμ. 366/138268/ΦΕΚ 4831 Β΄/29.12.17 Εγγραφή στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011(Α’ 89). η οποία αναφέρει τα εξής: “1. Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία δραστηριοποιούνται ως έμποροι αγροτικών προϊόντων ή/και εφοδίων και εισροών του άρθρου 1 του ν. 3955/2011 (Α’ 89) κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, υποχρεούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά την αίτηση – υπεύθυνη δήλωση της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 3955/2011, εντός ενός (1) μηνός από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης.
2. Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που προβαίνουν στην έναρξη άσκησης επαγγέλματος του εμπόρου, κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 3955/2011, μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, υποχρεούνται να υποβάλουν την αίτηση – υπεύθυνη δήλωση της παρ. 1 αμελλητί και σε καμία περίπτωση πέραν του ενός (1) μηνός από την ημερομηνία έναρξης άσκησης του επαγγέλματός τους.”
Η απόφαση κυκλοφόρησε στις 19.1.2018 με ημερομηνία δημοσίευσης στο ΦΕΚ την 29η Δεκεμβρίου 2017.
(Πηγή: https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/39178)
Περισσότερα σχετικά με το «Μητρώο», μπορείτε να δείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.minagric.gr/index.php/el/eservisesmenu-2/mhtrooemporonmenu
β) Αγροτικούς συνεταιρισμούς που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 19 του ν. 4384/2016 (Α΄ 78), οι οποίοι διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα μη μελών τους.
γ) Τις μεταποιητικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, οι οποίες επεξεργάζονται και διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα που προμηθεύουν σε αυτές παραγωγοί.
α) Σε σχέση με την αξία
Κάθε συναλλαγή μεταξύ παραγωγών και εμπόρων, η οποία οδηγεί στην παράδοση νωπών και ευαλλοίωτων εγχώριων αγροτικών προϊόντων έναντι τιμήματος. Άρα δεν υπάρχει όριο στην αξία των τιμολογίων.
β) Αφορά μόνο χονδρικές πωλήσεις
Η έννοια της χονδρικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών προκύπτει όμως εξ αντιδιαστολής με την έννοια της λιανικής (ιδιώτες καταναλωτές).
Συνεπώς, εκδίδεται τιμολόγιο, για πωλήσεις προς άλλη οντότητα που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ. ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα ή αγρότες του ειδικού καθεστώτος του Φ.Π.Α. ή εξαγωγές , κ.λπ
β) Σε σχέση με το είδος των αγροτικών προϊόντων.
Αφορά μόνο τα «Νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα» και συνοπτικά αφορά : Λαχανικά – Φρούτα – Κρέατα – Γάλα – Τυριά και Γιαούρτι – Αλιεύματα – Αυγά – Βασιλικός πολτός – Σαλιγκάρια – Αλλαντικά.
Ειδικότερα ως τέτοια θεωρούνται τα εξής (Παράρτημα Ι του Νόμου ):
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Πίνακας προϊόντων του Κεφαλαίου Α’ |
|
|
Ντομάτες |
Κρεμμύδια, ασκαλώνια, σκόρδα, πράσα |
Κράμβες, κουνουπίδια, μπρόκολα, ραπανάκια, λάχανα |
Μαρούλια, ραδίκια |
Καρότα, γογγύλια, κοκκινογούλια |
Αγγούρια |
Πιπεριές |
Μπιζέλια |
Φασόλια |
Κουκιά |
Πατάτες |
Γλυκοπατάτες |
Μανιτάρια |
Καρποί με κέλυφος |
Μπανάνες |
Σύκα |
Αχλάδια |
Εσπεριδοειδή |
Σταφύλια |
Πεπόνια, καρπούζια |
Μήλα, αχλάδια, ακτινίδια και κυδώνια |
Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, νεκταρίνια, δαμάσκηνα, ρόδια |
Κρέατα βοοειδών |
Κρέατα πουλερικών |
Κρέατα κονίκλων |
Κρέατα χοιροειδών |
Κρέατα προβατοειδών, αιγοειδών |
Γάλα νωπό, γάλα παστεριωμένο |
Βασιλικός πολτός, Αλιεύματα |
Αυγά πουλερικών με τσόφλι, Σαλιγκάρια |
Φέτα |
Τυριά |
Γιαούρτι |
Αλλαντικά |
3.5. Υποχρεώσεις των Αγροτών – Ψηφιακή υπηρεσία διακίνησης νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων
Σύμφωνα με το Άρθρο 3, «Ψηφιακή υπηρεσία διακίνησης νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων – έλεγχοι» , επιβάλλονται οι εξής υποχρεώσεις ενημέρωσης και προβλέπεται διαδικασία ελέγχου, ως εξής:
Βήμα 1ο – Λειτουργία της «ψηφιακής υπηρεσίας»
Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναπτύσσεται και λειτουργεί ψηφιακή υπηρεσία διακίνησης νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων, στο εξής «ψηφιακή υπηρεσία», η οποία τηρείται από την αρμόδια αρχή σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
[ Δεν έχει καθοριστεί ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας της ]
Βήμα 2ο – Ανάρτηση στοιχείων των τιμολογίων από τους Παραγωγούς.
Ο παραγωγός αναρτά στην ψηφιακή υπηρεσία:
α) τα στοιχεία των τιμολογίων που έχει εκδώσει και αφορούν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα,
β) τα στοιχεία των παραστατικών που καθορίζουν την τελική αξία της συναλλαγής, «Οφειλόμενο ποσό» [ το ποσό που πρέπει να καταβληθεί μέσα στην προθεσμία πληρωμής, συμπεριλαμβανομένων και των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία φόρων, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων που καθορίζονται στο τιμολόγιο, αφαιρούμενων των ποσών προκαταβολών, επιστροφών και εκπτώσεων επί του αναφερόμενου στο τιμολόγιο οφειλόμενου ποσού ].
«το τελικώς πληρωτέο ποσό προς τον παραγωγό δεν είναι πάντα ισόποσο µε το ποσό του τιµολογίου που έχει εκδώσει, σε περιπτώσεις συµψηφισµού, επιστροφών και εκπτώσεων. Σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία, ο έµπορος αφαιρεί τα παραπάνω σχετικά χρηµατικά ποσά τα οποία αποδεικνύονται µε νόµιµα παραστατικά. Επίσης σε περίπτωση ελαττωµάτων στα προϊόντα, θα υπάρξει αντίστοιχη µείωση του ποσού του τιµολογίου » ( αιτιολογική έκθεση του αρχικού νόμου). [ Στο σημείο αυτό, εκτιμώ ότι θα προκύψουν σημαντικές δυσκολίες, στην ενημέρωση των στοιχείων ]
Βήμα 3ο – Ανάρτηση στοιχείων σε περίπτωση αμφισβητήσεων.
Αν ο έμπορος αμφισβητεί τα ανωτέρω στοιχεία ( Βήμα 2ο , περ. α και β ) , ο παραγωγός και ο έμπορος αναρτούν στην ψηφιακή υπηρεσία αποδεικτικά στοιχεία για τους ισχυρισμούς τους σχετικά με τα υπό αμφισβήτηση στοιχεία.
Βήμα 4ο – Ενημέρωση ανεξοφλήτων τιμολογίων.
Ο παραγωγός υποχρεούται να ενημερώνει την αρμόδια αρχή μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας σε περιπτώσεις μη εξόφλησης τιμολογίων που έχουν καταχωρισθεί στην ψηφιακή υπηρεσία.
3.6. Δυνατότητα άρσης του τραπεζικού απορρήτου
Σε περίπτωση αμφισβήτησης των συναλλαγών που αφορούν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα ή στα πλαίσια των ελέγχων για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος, η αρμόδια αρχή δύναται να αιτείται την άρση του τραπεζικού απορρήτου, εφόσον τηρούνται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
Η αρμόδια αρχή, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και κατά περίπτωση, με κάθε άλλη δημόσια αρχή, διενεργεί τους ελέγχους σχετικά με την τήρηση των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου.
Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, καθορίζεται ο τρόπος συνεργασίας με άλλες δημόσιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχων διασταύρωσης στοιχείων.».
Επίσης με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζεται:
α) η διαδικασία των ελέγχων, β) οι προθεσμίες που απαιτούνται για την ανάρτηση των στοιχείων και την ενημέρωση της ψηφιακής υπηρεσίας, γ) η διαδικασία ανάρτησης στοιχείων στην ψηφιακή υπηρεσία και ειδικότερα θέματα σχετικά με τα στοιχεία που καταχωρίζονται σε αυτήν, δ) ο τρόπος λειτουργίας και οι τεχνικές λεπτομέρειες τήρησης της ψηφιακής υπηρεσίας και επεξεργασίας των στοιχείων, ε) η διασύνδεση της ψηφιακής υπηρεσίας με άλλα ψηφιακά συστήματα, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος.
[Εκτιμώ ότι το Υπ.Α.Α.Τ , όπως προκύπτει από προηγούμενες αποφάσεις, δεν κατανοεί πλήρως την λογιστική και φορολογική λειτουργία, των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και πιστεύω ότι μια συνεργασία του με το Υπουργείο Οικονομικών και την Π.Ο.Φ.Ε.Ε, θα ήταν χρήσιμη, ώστε να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα ]
3.8. Κυρώσεις σε Εμπόρους και Παραγωγούς
α) Έμπορος
(i) Αν ο έμπορος δεν εξοφλήσει το τιμολόγιο του παραγωγού μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την έκδοσή του, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το δεκαπέντε τοις εκατό (15%) ( αντί 30% , που ήταν πριν ) της αξίας του τιμολογίου.
(ii) Αν ο έμπορος υποπέσει στην παράβαση για δεύτερη φορά, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τριάντα τοις εκατό (30%) της αξίας του τιμολογίου.
(iii) Αν ο έμπορος υποπέσει στην παράβαση για τρίτη φορά και για κάθε επιπλέον φορά, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) της αξίας του τιμολογίου.
Οι ανωτέρω κυρώσεις επιβάλλονται με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας αρχής.
β) Παραγωγός
Αν ο παραγωγός δεν αναρτήσει τα ηλεκτρονικά στοιχεία ( στοιχεία των τιμολογίων και «Οφειλόμενο ποσό» ) , του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πέντε τοις εκατό (5%) της αξίας του τιμολογίου.
Οι ανωτέρω κυρώσεις επιβάλλονται με απόφαση του Προϊσταμένου της αρμόδιας αρχής.
Προσοχή: Τα πρόστιμα που επιβάλλονται βεβαιώνονται ως δημόσια έσοδα, εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) και αποτελούν έσοδα του Ταμείου Γεωργίας και Κτηνοτροφίας.
3.9. Αρμόδια αρχή για τον έλεγχο
Αρμόδια αρχή για τον έλεγχο τήρησης και εφαρμογής των διατάξεων είναι η Διεύθυνση Γεωτεχνικών Ελέγχων και Επιθεωρήσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στο εξής «αρμόδια αρχή».
Η αρμόδια αρχή έχει πρόσβαση στα στοιχεία του Ενιαίου Μητρώου Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011 (Α’89), που αφορούν τους εμπόρους νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων.
4.Αυτοτιμολόγηση και εφαρμογή του νόμου – Γνωμάτευση Σ.ΛΟ.Τ
Σ.ΛΟ.Τ. αριθ. πρωτ.: 2265 ΕΞ 13.2.2018 – Τιμολόγιο Παραγωγού – Αυτοτιμολόγηση
Με την ανωτέρω γνωμοδότηση στο ερώτημα : Ανώνυμη Εταιρεία αγοράζει κηπευτικά από παραγωγούς και εκδίδει τιμολόγια αυτοτιμολόγησης με την σύμφωνη γνώμη του παραγωγού (ΠΟΛ.1004/4.1.2013). Με το νόμο 4492/2017 άρθρο 2, παύει να έχει την δυνατότητα η εταιρεία να αυτοτιμολογεί τους παραγωγούς;
Δόθηκε η απάντηση:
Κατά την γνώμη μας, η διάταξη του άρθρου 2 («Εμπορική συναλλαγή»)1 του Ν 4492/2017, δεν εμποδίζει την αυτοτιμολόγηση, στο πλαίσιο της εξασφάλισης ότι πρέπει να εκδίδεται τιμολόγιο σε κάθε πώληση αγαθών.
5. Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ., που αφορούν τα νωπά οπωρολαχανικά.
Σημειώνουμε επίσης και σχετικές διατάξεις και υποχρεώσεις,( Κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών ) που ισχύουν για τα « νωπά οπωρολαχανικά»
Στο άρθρο 28 «Διακίνηση και εμπορία νωπών οπωρολαχανικών» , μεταξύ άλλων προβλέπονται και τα εξής :
4. Στα εκδιδόμενα παραστατικά διακίνησης και εμπορίας νωπών οπωρολαχανικών μέχρι το στάδιο της λιανικής πώλησης, συμπληρώνεται, πέραν των άλλων πεδίων που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις και ο Αριθμός Μητρώου Εμπόρων Νωπών Οπωρολαχανικών (ΜΕΝΟ) του εκδότη του παραστατικού, εφόσον υποχρεούται να διαθέτει αριθμό ΜΕΝΟ.
11. ΒΙΒΛΙΟ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ. Α. Το ΒΙΒΛΙΟ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ νωπών οπωρολαχανικών, τηρείται είτε χειρόγραφα είτε μηχανογραφημένα, για τα προϊόντα του ΠΙΝΑΚΑ (Α) της παραγράφου 6 [ (α). Μήλα, (β). Εσπεριδοειδή, (γ). Ακτινίδια, (δ). Μαρούλια, κατσαρά αντίδια και πλατύφυλλα αντίδια, (ε). Ροδάκινα και Νεκταρίνια , (στ). Αχλάδια, (ζ). Φράουλες, (η). Γλυκές πιπεριές, (θ). Επιτραπέζια σταφύλια, (ι). Τομάτες, (ια). Πατάτες, (ιβ). Κρεμμύδια ] και θεωρείται από την αρμόδια Υπηρεσία της Περιφερειακής Ενότητας της έδρας του εκάστοτε υπόχρεου τήρησής του. Υπόχρεοι τήρησης του ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ είναι οι εκάστοτε υπόχρεοι αναγραφής του αριθμού παρτίδας παραγωγής – εισαγωγής για τα προϊόντα του ΠΙΝΑΚΑ (Α) της παραγράφου 6.
Στο άρθρο 30 «Παραστατικά διακίνησης και εμπορίας νωπών οπωρολαχανικών» , μεταξύ άλλων προβλέπονται και τα εξής:
«1. Κάθε επιτηδευματίας (συσκευαστής, χονδρέμπορος ή λιανοπωλητής) που αγοράζει από παραγωγό ή άλλο επιτηδευματία νωπά οπωρολαχανικά εκδίδει – κατέχει όλα τα παραστατικά διακίνησης και εμπορίας, που προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις του Υπ. Οικονομικών, πριν την έναρξη των πωλήσεων και τα επιδεικνύει στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες.
2. Κάθε επιτηδευματίας (συσκευαστής, χονδρέμπορος ή λιανοπωλητής) που πωλεί νωπά οπωρολαχανικά για λογαριασμό παραγωγού ή άλλου επιτηδευματία (με προμήθεια) εκδίδει, μετά το πέρας των πωλήσεων, εκκαθάριση σύμφωνα τις οικείες διατάξεις του Υπ. Οικονομικών.
3. Στα παραστατικά διακίνησης και εμπορίας νωπών οπωρολαχανικών πέραν των όσων προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις του Υπ. Οικονομικών αναγράφονται, όπου αυτές προβλέπονται από το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο, και οι κατωτέρω ενδείξεις: Α. Η ποικιλία και η ποιοτική κατάταξη μαζί με την περιγραφή του είδους. Β. Το ονοματεπώνυμο του παραγωγού για τα είδη που δεν υπάγονται στον ΠΙΝΑΚΑ Α του άρθρου 28. Γ. Ο τόπος παραγωγής για τα εγχώρια με την επιφύλαξη των διατάξεων του Καν. (ΕΕ) 1151/2012 για τα συστήματα ποιότητας (ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ) και τα ενδοκοινοτικά οπωρολαχανικά και η χώρα προέλευσης (χώρα καταγωγής) για τα εισαγόμενα. Δ. Ο αριθμός παρτίδας παραγωγής ή εισαγωγής για τα προϊόντα του ΠΙΝΑΚΑ Α του άρθρου 28 του παρόντος κεφαλαίου».
6. Επίλογος.
Προφανώς η δυσκολία εφαρμογής της διαδικασίας ελέγχου, που προέβλεπε ο αρχικός νόμος 4492/2017 αλλά και οι αντιδράσεις των Τραπεζών και όχι μόνο , οδήγησαν στην αλλαγή, δηλαδή σε μια πιο απλοποιημένη διαδικασία.
Ζητούμενα παραμένουν ακόμα αφενός ο χρόνος εφαρμογής της « ηλεκτρονικής πλατφόρμας» , καθώς αναμένετε σχετική υπουργική απόφαση, η οποία θα καθορίσει αρκετά πρακτικά, αλλά και ουσιαστικά ζητήματα και αφετέρου η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος ελέγχου, καθώς ο ουσιαστικός έλεγχος δεν φαίνεται να είναι εύκολος.
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι δύσκολα θα έχουμε επιτυχημένη υπέρ των Αγροτών εφαρμογή του μέτρου αυτού.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η τροφοδότηση με στοιχεία, της νέας αυτής πλατφόρμας, είναι μια νέα εργασία, που θα απαιτήσει αρκετές ανθρωποώρες και εφόσον (το πιθανότερο) ανατεθεί στον λογιστή, πρέπει να αμειφθεί αναλόγως.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Ο παρών ιστοχώρος και όλα τα κείμενα και δεδομένα που εμπεριέχονται σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά των νομοθετικών και διοικητικών κειμένων (Νόμοι, Διατάγματα, Υπουργικές Αποφάσεις, ΠΟΛ., Διοικητικές Πράξεις και Λύσεις κ.α.), των νομολογιακών κειμένων (Δικαστικές Αποφάσεις κ.α.), των περιλήψεων αυτών και της τήρησής τους σε βάση δεδομένων, των συσχετίσεων μεταξύ τους και των ειδικών εργαλείων αναζήτησης, αποτελούν αντικείμενο ειδικής επεξεργασίας και πνευματικής δημιουργίας και προστατεύονται από την νομοθεσία περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων και δη από τους νόμους 2121/1993, 2557/1997, 2819/2000, τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (ν. 100/1975), τη Διεθνή Σύμβαση της Ρώμης (ν. 2054/1992) και τις Οδηγίες 91/100/ΕΟΚ, 92/100/ΕΟΚ, 93/83/ΕΟΚ, 93/98/ΕΟΚ ΚΑΙ 96/9/ΕΟΚ.
Η ιδιοκτησία επ’ αυτών αποκτάται χωρίς καμία διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ: Η αναδημοσίευση και η με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγή, εξ’ ολοκλήρου, τμηματικά ή περιληπτικά, των οιωνδήποτε κειμένων ή δεδομένων περιλαμβάνονται στον παρόντα ιστοχώρο, χωρίς την έγγραφη άδεια της δικαιούχου εταιρείας.