Brexit: Κατάλογος ελέγχου ετοιμότητας για εταιρείες - Κανόνες ΕΕ στον τομέα των Τελωνείων και της έμμεσης φορολογίας - Argyriadis and Associates Dikigoriki Etairia

18 Οκτωβρίου, 2019

«ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟ BREXIT» ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΕ

Ο παρών κατάλογος σημείων ελέγχου έχει καταρτιστεί για ενημερωτικούς σκοπούς και έχει ως σκοπό να βοηθήσει τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και/ή στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) να επαληθεύσουν την κατάσταση ετοιμότητάς τους για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ χωρίς συμφωνία αποχώρησης. Ενώ έχει ληφθεί μέριμνα για την αντιμετώπιση των φαινομενικά πιο κοινών ζητημάτων και των σημαντικότερων πτυχών, ο κατάλογος είναι ενδεικτικός και δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αντιμετωπίζει εξαντλητικά όλα τα ζητήματα που ενδέχεται να προκύψουν ως συνέπεια της αποχώρησης χωρίς συμφωνία. Θα πρέπει να αναζητηθεί πρόσθετη καθοδήγηση στις «ανακοινώσεις σχετικά με την ετοιμότητα για το Brexit», που έχουν δημοσιευτεί από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και στις πληροφορίες που παρέχονται από τις εθνικές αρχές. Ορισμένες από αυτές τις ανακοινώσεις αναφέρονται, για παράδειγμα, στις υποσημειώσεις του παρόντος καταλόγου σημείων ελέγχου. Όλες οι ανακοινώσεις σχετικά με την ετοιμότητα για το Brexit είναι διαθέσιμες εδώ:

https://ec.europa.eu/info/brexit/brexit-preparedness/preparedness-notices

Οι εταιρείες πρέπει να εξασφαλίσουν πλήρη ετοιμότητα για την ημερομηνία αποχώρησης, δηλαδή την ημερομηνία κατά την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο καθίσταται τρίτη χώρα (1η Νοεμβρίου 2019). Υπενθυμίζεται ότι, αν δεν υπάρχει επικυρωμένη συμφωνία αποχώρησης, δεν εφαρμόζεται η «μεταβατική περίοδος» που προβλέπεται στην εν λόγω συμφωνία.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι, ακόμη και αν επικυρωθεί η συμφωνία αποχώρησης, θα απαιτηθούν ενέργειες εκ μέρους των επιχειρήσεων για να προετοιμαστούν για το διάστημα μετά τη μεταβατική περίοδο, δηλαδή μετά την 31η Δεκεμβρίου 2020, όταν οι κανόνες της ΕΕ για την εσωτερική αγορά και την τελωνειακή ένωση της ΕΕ θα παύσουν να ισχύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επομένως, η ετοιμότητα θα είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση, αν και σε μεταγενέστερο στάδιο.

Ο παρών κατάλογος αποτελεί δυναμικό έγγραφο, το οποίο θα επικαιροποιείται, αν χρειαστεί.

1. Διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά της ΕΕ – εξαγωγές

α. Πιστοποιητικά και άδειες

Για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των προϊόντων και η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, για τη διάθεση ορισμένων προϊόντων στην αγορά της ΕΕ απαιτείται πιστοποιητικό¹ από φορέα που είναι εγκατεστημένος στην ΕΕ ή άδεια από αρχή κράτους μέλους της ΕΕ. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στον τομέα των ιατροτεχνολογικών προϊόντων ή της αυτοκινητοβιομηχανίας^2,3.

Τα πιστοποιητικά ή οι άδειες που εκδίδονται από αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου ή από φορείς εγκατεστημένους στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit δεν ισχύουν πλέον στην ΕΕ.

→ Έχω διαβιβάσει πιστοποιητικά και άδειες που έχουν εκδοθεί από φορέα ή αρχή με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο σε οργανισμό ή αρχή με έδρα στην ΕΕ-27 ή έχω ζητήσει νέα;

β. Απαιτήσεις τοπικοποίησης

Προκειμένου να διευκολυνθεί η αποτελεσματική επιβολή των κανόνων της ΕΕ για τα προϊόντα, ορισμένα πρόσωπα που έχουν κανονιστική ευθύνη πρέπει να είναι εγκατεστημένα στην ΕΕ (απαιτήσεις τοπικοποίησης). Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στην περίπτωση του «υπεύθυνου προσώπου»⁴, του εισαγωγέα ή του καταχωρίζοντος⁵ ή του κατόχου άδειας κυκλοφορίας⁶ ορισμένων εμπορευμάτων. Σε ορισμένους τομείς, όπως οι χημικές ουσίες⁷, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη «μεταγενέστερη χρήση» αγαθών.

Μετά το Brexit τα πρόσωπα που είναι εγκατεστημένα στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα συμμορφώνονται πλέον με τις εν λόγω απαιτήσεις τοπικοποίησης.

γ. Τοποθέτηση ετικέτας και σημάνσεις

Προκειμένου να διευκολυνθεί η αποτελεσματική επιβολή των κανόνων της ΕΕ για τα προϊόντα και να ενισχυθεί η προστασία των καταναλωτών, σε πολλά προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ πρέπει να τοποθετείται ετικέτα ή σήμανση με το όνομα, τη διεύθυνση ή τον αναγνωριστικό κωδικό του φορέα ή του προσώπου που αναφέρονται στα τμήματα 1.α) και β) του παρόντος καταλόγου σημείων ελέγχου. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στην περίπτωση των βιομηχανικών προϊόντων⁸, των φαρμακευτικών προϊόντων⁹ και των ιατροτεχνολογικών προϊόντων, καθώς και των τροφίμων¹⁰ και των ζωοτροφών.

Οι εν λόγω σημάνσεις ή η τοποθέτηση ετικέτας μετά το Brexit, όταν αναφέρονται σε φορείς ή πρόσωπα εγκατεστημένα στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν συμμορφώνονται πλέον με τις απαιτήσεις επισήμανσης όταν διατίθενται στην αγορά της ΕΕ¹¹.

→ Έχω εξασφαλίσει ότι στα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ έχει τοποθετηθεί σωστά ετικέτα και ότι φέρουν σωστή σήμανση;

δ. Προτιμησιακοί δασμοί που χορηγούνται από τρίτες χώρες για τα προϊόντα της ΕΕ

Όταν τα προϊόντα εξάγονται σε τρίτες χώρες με τις οποίες η ΕΕ έχει συνάψει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών, μπορούν να τύχουν προτιμησιακής δασμολογικής μεταχείρισης (δηλαδή να επιβληθούν χαμηλότεροι δασμοί), εάν τα προϊόντα διαθέτουν επαρκές «περιεχόμενο ΕΕ» σύμφωνα με τους ισχύοντες «κανόνες καταγωγής», το οποίο τεκμηριώνεται με το αποδεικτικό καταγωγής¹². Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας (συμπεριλαμβανομένων των εξαρτημάτων αυτοκινήτων ή άλλων κατασκευαστικών στοιχείων) και στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής.

Μετά το Brexit η συνεισφορά του Ηνωμένου Βασιλείου στο τελικό προϊόν δεν θεωρείται πλέον «περιεχόμενο ΕΕ».

→ Έχω εξετάσει τις αλυσίδες εφοδιασμού μου κι έχω θεωρήσει τις συνεισφορές του Ηνωμένου Βασιλείου ως «μη καταγόμενες» από την ΕΕ, ώστε να διατηρηθεί η προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση των εξαγωγών μου;

ε. Τελωνειακά καθεστώτα

Για να επιβληθούν οι φορολογικές απαιτήσεις (δασμοί και έμμεσοι φόροι, για παράδειγμα ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης) και οι μη φορολογικές απαιτήσεις, δηλαδή η προστασία της υγείας, η ασφάλεια και η προστασία των Ευρωπαίων, καθώς και του περιβάλλοντος, όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται ή εξέρχονται από την ΕΕ υποβάλλονται σε τελωνειακή επιτήρηση και υπόκεινται σε τελωνειακό καθεστώς¹³.

Μετά το Brexit αυτό ισχύει για τα εμπορεύματα που εισέρχονται/εξέρχονται από την ΕΕ από/προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο αριθμός EORI που εκδίδεται από τις τελωνειακές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και οι τελωνειακές αποφάσεις που εκδίδονται από τις τελωνειακές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου στο πλαίσιο της τελωνειακής νομοθεσίας της ΕΕ (όπως άδειες, δεσμευτικές δασμολογικές πληροφορίες και δεσμευτικές πληροφορίες καταγωγής) δεν ισχύουν πλέον στην ΕΕ¹⁴.

→ Έχω εξοικειωθεί με τις τελωνειακές διατυπώσεις της ΕΕ και τις διαθέσιμες απλουστεύσεις¹⁵ που θα εφαρμοστούν μετά το Brexit, ιδίως εάν μέχρι σήμερα έχω περιορισμένη ή καμία πείρα από συναλλαγές με τρίτες χώρες;

στ. Τελωνειακοί δασμοί

Για να τεθούν ορισμένα ξένα εμπορεύματα σε ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ, πρέπει να καταβληθούν εισαγωγικοί δασμοί. Το ποσό του δασμού αυτού υπολογίζεται σε συνάρτηση με διάφορους παράγοντες, όπως είναι μεταξύ άλλων η δασμολογητέα αξία (δηλαδή η πληρωθείσα ή πληρωτέα τιμή για το αγαθό, διορθωμένη βάσει άλλων παραγόντων), η ταξινόμησή του και ο εφαρμοστέος συντελεστής¹⁶.

Μετά το Brexit ορισμένα εμπορεύματα καταγωγής Ηνωμένου Βασιλείου υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς.

→ Έχω εξετάσει αν θα επιβάλλονται τελωνειακοί δασμοί μετά το Brexit (και μπορώ να παράσχω τις απαραίτητες πληροφορίες), ιδίως εάν μέχρι σήμερα έχω περιορισμένη ή καμία πείρα από συναλλαγές με τρίτες χώρες;

ζ. Απαγορεύσεις και περιορισμοί

Για την προστασία ιδίως της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών της ΕΕ, καθώς και του περιβάλλοντος, η εισαγωγή και η εξαγωγή ορισμένων εμπορευμάτων από την ΕΕ υπόκεινται σε «απαγορεύσεις και περιορισμούς»¹⁷.

Αφορούν πολύ διαφορετικά εμπορεύματα, που ποικίλλουν από τα απόβλητα¹⁸, τα φάρμακα¹⁹ και ορισμένα γεωργικά προϊόντα διατροφής20 έως τα ακατέργαστα διαμάντια, τα πολιτιστικά αγαθά²¹ ή ορισμένα ραδιοενεργά υλικά²².

Μετά το Brexit οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί για τις εισαγωγές από τρίτες χώρες και οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες ισχύουν για το Ηνωμένο Βασίλειο. Επιπλέον, οι άδειες του Ηνωμένου Βασιλείου για εισαγωγές/εξαγωγές εμπορευμάτων προς/από την ΕΕ δεν θα ισχύουν πλέον.

→ Έχω εξοικειωθεί με τους κανόνες της ΕΕ για τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς που θα εφαρμοστούν μετά το Brexit, ιδίως εάν μέχρι σήμερα έχω περιορισμένη ή καμία πείρα από συναλλαγές με τρίτες χώρες;

η. Υγειονομικοί και φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι

Για την προστασία της ασφάλειας των τροφίμων και της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, καθώς και για την προστασία της υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής κατάστασης της ΕΕ, τα ζώντα ζώα²³, τα τρόφιμα²⁴ και τα ζωικά προϊόντα, καθώς και ορισμένα φυτά και φυτικά προϊόντα²⁵ ελέγχονται συστηματικά, κατά την εισαγωγή τους, σε ειδικές εγκαταστάσεις (συνοριακοί σταθμοί ελέγχου).

→ Έχω εξασφαλίσει ότι τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά εμπορεύματα θα εισέρχονται στην ΕΕ μέσω συνοριακού σταθμού ελέγχου που είναι εγκεκριμένος για το αντίστοιχο εμπόρευμα;

2. Παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ

α. Άδειες και εγκρίσεις

Για να εξασφαλιστεί ιδίως η προστασία και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, καθώς και η αποτελεσματική επιβολή των κανόνων της ΕΕ, για την παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ σε πολλούς οικονομικούς τομείς απαιτείται άδεια ή έγκριση από αρχή κράτους μέλους της ΕΕ. Αυτό ισχύει για παράδειγμα στον τομέα των μεταφορών²⁶, στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών²⁷, στον οπτικοακουστικό τομέα²⁸ και στον τομέα της ενέργειας²⁹.

Μετά το Brexit οι άδειες ή οι εγκρίσεις που εκδίδονται από αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου δεν ισχύουν πλέον στην ΕΕ. Σε ορισμένες περιπτώσεις³⁰, η ισχύς τους σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος της ΕΕ θα εξαρτάται από το εθνικό δίκαιο.

→ Βασίζεται η επιχείρησή μου σε άδειες ή εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου; Έχω ζητήσει τέτοιες άδειες ή εγκρίσεις στην ΕΕ-27 ή έχω μεταφέρει τέτοιες άδειες ή εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο σε αρχή της ΕΕ-27;
→ Ως πελάτης, έχω ελέγξει αν ο προμηθευτής μου διαθέτει την άδεια ή την έγκριση που απαιτείται για την παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ;

β. Διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών

Η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών –μια «θεμελιώδης ελευθερία» που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες της ΕΕ– επιτρέπει τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών σε ολόκληρη την ΕΕ, εντός των ορίων που θέτει το ενωσιακό δίκαιο³¹.

Μετά το Brexit η παροχή υπηρεσιών από το Ηνωμένο Βασίλειο στην ΕΕ θα υπόκειται στη νομοθεσία της ΕΕ και των κρατών μελών, λαμβανομένων υπόψη των υποχρεώσεων και των επαγγελματικών προσόντων για την πρόσβαση που έχει θέσει η ΕΕ στο πλαίσιο του δικαίου του ΠΟΕ. Αυτό είναι σημαντικό για πολλούς επιχειρηματικούς τομείς, ιδίως εάν οι επιχειρήσεις της ΕΕ εξακολουθήσουν να συνεργάζονται με παρόχους υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένοι στο Ηνωμένο Βασίλειο.

→ Έχω εξετάσει κατά πόσο πρέπει να βασιστώ σε υπηρεσίες που παρέχονται από οντότητες εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο;
→ Έχω εξετάσει κατά πόσο μπορώ να συνεχίσω να βασίζομαι σε διασυνοριακές υπηρεσίες από το Ηνωμένο Βασίλειο;

γ. Επαγγελματικά προσόντα

Προκειμένου να διευκολυνθεί η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και η παροχή υπηρεσιών, το δίκαιο της ΕΕ διευκολύνει την αναγνώριση, σε ένα κράτος μέλος, των επαγγελματικών προσόντων που έχουν αποκτηθεί σε άλλο κράτος μέλος από πολίτη της ΕΕ³².

Μετά το Brexit η αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων που αποκτώνται στο Ηνωμένο Βασίλειο θα υπόκειται στους (εθνικούς) κανόνες για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων τρίτων χωρών. Σε πολλές περιπτώσεις αυτή η διαδικασία αναγνώρισης είναι επαχθέστερη.

→ Έχω εξασφαλίσει, πριν από το Brexit, την αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών μου προσόντων που αποκτήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο;

3. Άλλες πτυχές

α. Φόρος προστιθέμενης αξίας (αγαθά και υπηρεσίες)³³

Οι κανόνες για την καταβολή και την επιστροφή του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το αν η παράδοση ή παροχή/απόκτηση αγαθών ή υπηρεσιών πραγματοποιείται εντός της ΕΕ ή σε διασυνοριακό επίπεδο με τρίτη χώρα³⁴.

Μετά το Brexit ισχύουν οι κανόνες της ΕΕ για τη διασυνοριακή παράδοση ή παροχή από τρίτη χώρα.

→ Έχω εξοικειωθεί με τους ενωσιακούς και τους εθνικούς κανόνες που διέπουν τη διασυνοριακή παράδοση ή παροχή από/προς το Ηνωμένο Βασίλειο; Αυτό ισχύει τόσο για τις υπηρεσίες όσο και για τα αγαθά.

β. Εμπορικά σήματα και σχέδια, γεωγραφικές ενδείξεις, δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών

Το ενιαίο εμπορικό σήμα και το ενιαίο σχέδιο³⁵, καθώς και το σύστημα της ΕΕ για τις γεωγραφικές ενδείξεις³⁶ και οι ενωσιακοί κανόνες για τα δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών³⁷ διασφαλίζουν την προστασία αυτών των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Μετά το Brexit η προστασία που παρέχουν τα εν λόγω δικαιώματα δεν ισχύει πλέον στην επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου.

→ Έχω λάβει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσω ότι θα συνεχιστεί η προστασία των δικαιωμάτων μου διανοητικής ιδιοκτησίας στο Ηνωμένο Βασίλειο;

γ. Συμβάσεις — ρήτρες δικαιοδοσίας

Το ενωσιακό δίκαιο διευκολύνει σημαντικά την αναγνώριση και την εκτέλεση από ένα κράτος μέλος των δικαστικών αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις που εκδίδονται σε άλλο κράτος μέλος³⁸.

Μετά το Brexit η αναγνώριση και η εκτέλεση των αποφάσεων που εκδίδονται στο Ηνωμένο Βασίλειο θα διέπονται από τους (εθνικούς) κανόνες για τις αποφάσεις τρίτων χωρών.

→ Έχω επαναξιολογήσει την επιλογή της δικαιοδοσίας του Ηνωμένου Βασιλείου στις εμπορικές συμβάσεις μου;

δ. Δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα

Το δίκαιο της ΕΕ προβλέπει τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ χωρίς πρόσθετες απαιτήσεις³⁹.

Μετά το Brexit η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από την ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο υπόκειται στους κανόνες για τη διαβίβαση δεδομένων σε τρίτες χώρες. Αυτό είναι σημαντικό για πολλούς επιχειρηματικούς τομείς, ιδίως εάν οι επιχειρήσεις της ΕΕ εξακολουθήσουν να συνεργάζονται με κέντρα δεδομένων που βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

→ Έχω λάβει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσω τη συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ σε περίπτωση διαβίβασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο Ηνωμένο Βασίλειο;

ε. Εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο Ηνωμένο Βασίλειο

Το ενωσιακό δίκαιο προβλέπει την αναγνώριση, σε ένα κράτος μέλος, εταιρείας που έχει συσταθεί σε άλλο κράτος μέλος⁴⁰.

Μετά το Brexit η αναγνώριση στην ΕΕ των εταιρειών που έχουν συσταθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο θα εξαρτάται από το (εθνικό) δίκαιο για τις εταιρείες που έχουν συσταθεί από τρίτες χώρες.

→ Σε περίπτωση που η εταιρεία μου έχει συσταθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχω ελέγξει ότι σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο το γεγονός ότι η κεντρική διοίκηση ή η κύρια εγκατάσταση βρίσκεται στην ΕΕ αρκεί για να διατηρηθεί το καθεστώς της ως εταιρείας της ΕΕ;

στ. Άμεση φορολογία

Οι εθνικοί κανόνες για την άμεση φορολογία των εταιρειών πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το δίκαιο της ΕΕ, μεταξύ άλλων τα μέτρα εναρμόνισης σε ορισμένες διασυνοριακές καταστάσεις.

Μετά το Brexit οι κανόνες για την άμεση φορολογία των εταιρειών στις καταστάσεις στις οποίες εμπλέκεται το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι εκείνοι που ισχύουν για τις τρίτες χώρες.

→ Έχω λάβει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσω τη συμμόρφωση με τους εθνικούς κανόνες για την άμεση φορολογία όταν εμπλέκεται το Ηνωμένο Βασίλειο;

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΜΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ

Στις 29 Μαρτίου 2017, το Ηνωμένο Βασίλειο γνωστοποίησε την πρόθεσή του να αποχωρήσει από την Ένωση, δυνάμει του άρθρου 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι το σύνολο του πρωτογενούς και του παράγωγου δικαίου της Ένωσης θα παύσει να ισχύει ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο από την 30ή Μαρτίου 2019, ώρα 00:00 Κεντρικής Ευρώπης (CET) («ημερομηνία αποχώρησης»)¹, εκτός αν καθοριστεί άλλη ημερομηνία με κυρωμένη συμφωνία αποχώρησης². Εκείνη τη χρονική στιγμή το Ηνωμένο Βασίλειο θα καταστεί «τρίτη χώρα»³.

Η προετοιμασία για την αποχώρηση δεν αποτελεί θέμα μόνο των αρχών της ΕΕ και των εθνικών αρχών, αλλά και των ιδιωτών.

Δεδομένης της σημαντικής αβεβαιότητας, ιδίως όσον αφορά το περιεχόμενο μιας ενδεχόμενης συμφωνίας αποχώρησης, υπενθυμίζονται στους οικονομικούς φορείς οι έννομες συνέπειες οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν το Ηνωμένο Βασίλειο καταστεί τρίτη χώρα⁴.

Με την επιφύλαξη τυχόν μεταβατικών ρυθμίσεων που ενδέχεται να περιέχονται σε μια ενδεχόμενη συμφωνία αποχώρησης, από την ημερομηνία αποχώρησης οι κανόνες της ΕΕ στον τομέα των τελωνείων (βλ. κατωτέρω, τμήμα 1) και της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ και ειδικοί φόροι κατανάλωσης – βλ. κατωτέρω, τμήμα 2) παύουν να ισχύουν ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο⁵.

Το γεγονός αυτό έχει, ιδίως, τις ακόλουθες συνέπειες από την ημερομηνία αποχώρησης⁶:

1. ΤΕΛΩΝΕΙΑ

– Εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο ή πρόκειται να εξέλθουν από το έδαφος αυτό για μεταφορά προς το Ηνωμένο Βασίλειο υπόκεινται σε τελωνειακή επιτήρηση και μπορεί να υποβάλλονται σε τελωνειακούς ελέγχους, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 952/2013, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα⁷. Τούτο συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, ότι εφαρμόζονται τελωνειακές διατυπώσεις, πρέπει να υποβάλλονται διασαφήσεις και οι τελωνειακές αρχές δύνανται να ζητήσουν εγγυήσεις για ενδεχόμενη ή υφιστάμενη τελωνειακή οφειλή.

– Εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο υπάγονται στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο⁸. Τούτο συνεπάγεται την επιβολή των σχετικών δασμών.

– Ορισμένα εμπορεύματα που εισέρχονται στην ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο ή εξέρχονται από την ΕΕ προς το Ηνωμένο Βασίλειο υπόκεινται σε απαγορεύσεις ή περιορισμούς για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας, προστασίας της υγείας και της ζωής των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών, ή προστασίας των εθνικών θησαυρών⁹.

– Οι άδειες για τη χορήγηση της ιδιότητας του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα (AEO) και οι λοιπές άδειες για τελωνειακές απλουστεύσεις οι οποίες εκδίδονται από τις τελωνειακές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου θα παύσουν πλέον να ισχύουν στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

– Εμπορεύματα καταγωγής Ηνωμένου Βασιλείου τα οποία ενσωματώνονται σε εμπορεύματα που εξάγονται από την ΕΕ προς τρίτες χώρες δεν θα πληρούν πλέον τα κριτήρια ώστε να χαρακτηρίζονται «περιεχόμενο ΕΕ» για τους σκοπούς της κοινής εμπορικής πολιτικής της ΕΕ. Η εξέλιξη αυτή επηρεάζει την ικανότητα των εξαγωγέων της ΕΕ να προβαίνουν σε σώρευση καταγωγής με εμπορεύματα καταγωγής Ηνωμένου Βασιλείου και ενδέχεται να επηρεάζει τη δυνατότητα εφαρμογής προτιμησιακών δασμών που έχουν συμφωνηθεί από την Ένωση με τρίτες χώρες.

2. ΈΜΜΕΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ (ΦΠΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΦΟΡΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ)

– Αγαθά που εισέρχονται στο έδαφος εφαρμογής του ΦΠΑ στην ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο ή αποστέλλονται ή μεταφέρονται από το έδαφος εφαρμογής του ΦΠΑ στην ΕΕ προς το Ηνωμένο Βασίλειο θα αντιμετωπίζονται, αντιστοίχως, ως εισαγωγή ή εξαγωγή αγαθών σύμφωνα με την οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας («οδηγία ΦΠΑ»)¹⁰. Η εξέλιξη αυτή συνεπάγεται την επιβολή ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, ενώ οι εξαγωγές απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ.

– Οι υποκείμενοι στον φόρο που επιθυμούν να κάνουν χρήση ενός από τα ειδικά καθεστώτα που προβλέπονται στον τίτλο XII κεφάλαιο 6 της οδηγίας ΦΠΑ (πρόκειται για τη λεγόμενη μικρή μονοαπευθυντική θυρίδα ή MOSS), και παρέχουν τηλεπικοινωνιακές, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές ή ηλεκτρονικές υπηρεσίες σε μη υποκείμενους στον φόρο στην ΕΕ, θα πρέπει να εγγράφονται στη MOSS σε κράτος μέλος της ΕΕ.

– Οι υποκείμενοι στον φόρο που είναι εγκατεστημένοι στο Ηνωμένο Βασίλειο και πραγματοποιούν αγορές αγαθών και υπηρεσιών ή εισαγωγές αγαθών που επιβαρύνονται με ΦΠΑ σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ, οι οποίοι επιθυμούν να ζητήσουν επιστροφή του εν λόγω ΦΠΑ, δεν θα δύνανται πλέον να υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτησή τους, σύμφωνα με την οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου¹¹, αλλά θα πρέπει να ζητούν την επιστροφή σύμφωνα με την οδηγία 86/560/ΕΟΚ του Συμβουλίου¹². Τα κράτη μέλη δύνανται να προβαίνουν σε επιστροφές δυνάμει αυτής της τελευταίας οδηγίας υπό τον όρο της αμοιβαιότητας.

– Ένα κράτος μέλος της ΕΕ είναι δυνατό να απαιτήσει από εταιρεία εγκατεστημένη στο Ηνωμένο Βασίλειο που πραγματοποιεί φορολογητέες πράξεις στο εν λόγω κράτος μέλος να ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο ως τον υπόχρεο για την καταβολή του ΦΠΑ, σύμφωνα με την οδηγία ΦΠΑ.

– Η διακίνηση προϊόντων που εισέρχονται στο έδαφος εφαρμογής των ειδικών φόρων κατανάλωσης στην ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο ή αποστέλλονται ή μεταφέρονται από το έδαφος εφαρμογής των ειδικών φόρων κατανάλωσης στην ΕΕ προς το Ηνωμένο Βασίλειο θα αντιμετωπίζονται, αντιστοίχως, ως εισαγωγή ή εξαγωγή προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης σύμφωνα με την οδηγία 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης¹³. Η εξέλιξη αυτή συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, ότι το σύστημα διακίνησης και ελέγχου των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (EMCS) δεν θα εφαρμόζεται από μόνο του σε διακινήσεις προϊόντων υπό αναστολή του ειδικού φόρου κατανάλωσης από την ΕΕ προς το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά οι εν λόγω διακινήσεις θα αντιμετωπίζονται ως εξαγωγές, οπότε η επιτήρηση όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης θα λήγει στο σημείο εξόδου από την ΕΕ. Κατά συνέπεια, για διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προς το Ηνωμένο Βασίλειο θα απαιτείται διασάφηση εξαγωγής, καθώς και ηλεκτρονικό διοικητικό έγγραφο (e-AD). Οι διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την ΕΕ θα πρέπει να τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία μετά την ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων πριν από την έναρξη διακίνησης στο πλαίσιο του EMCS.

Στους ιστότοπους της Επιτροπής για τη φορολογία και την τελωνειακή ένωση (https://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en) και το εξωτερικό εμπόριο (http://ec.europa.eu/trade/import-and-export-rules/) παρέχονται γενικές πληροφορίες για τους κανόνες που ισχύουν επί του παρόντος όσον αφορά την εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων. Οι σχετικές σελίδες θα επικαιροποιούνται με περαιτέρω πληροφορίες, εφόσον είναι διαθέσιμες.

¹ Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, δύναται να αποφασίσει ομόφωνα ότι οι Συνθήκες θα παύσουν να ισχύουν σε μεταγενέστερη ημερομηνία.
² Επί του παρόντος διεξάγονται διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο με σκοπό να επιτευχθεί συμφωνία αποχώρησης.
³ Τρίτη χώρα είναι μια χώρα που δεν είναι μέλος της ΕΕ.
⁴ Όσον αφορά τη διακίνηση εμπορευμάτων που άρχισε πριν και ολοκληρώνεται κατά την ημερομηνία αποχώρησης ή μετά από αυτή, η ΕΕ επιδιώκει να συμφωνήσει λύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης, με βάση τη θέση της ΕΕ σχετικά με τελωνειακά θέματα, ως προϋπόθεση για την εύτακτη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση (https://ec.europa.eu/commission/publications/position-paper-customs-related-matters-needed-orderlywithdrawal-uk-union_en). Το έγγραφο θέσης αφορά επίσης διαδικασίες διοικητικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ-27 και του Ηνωμένου Βασιλείου κατά ή μετά την ημερομηνία αποχώρησης, σχετικά με πραγματικά περιστατικά που σημειώθηκαν πριν από την ημερομηνία αποχώρησης (για παράδειγμα, αμοιβαία συνδρομή σχετικά με την επαλήθευση αποδεικτικών καταγωγής).
⁵ Η παρούσα ανακοίνωση δεν αφορά τις γενικές τελωνειακές και φορολογικές ατέλειες που εφαρμόζονται για εμπορεύματα στις προσωπικές αποσκευές ταξιδιωτών που εισέρχονται στην ΕΕ.
⁶ Ο κατάλογος περιλαμβάνει ορισμένες σημαντικές συνέπειες της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση στον τομέα των τελωνείων και της έμμεσης φορολογίας, αλλά δεν είναι εξαντλητικός.
⁷ ΕΕ L 269 της 10.10.2013, σ. 1.
⁸ ΕΕ L 256 της 7.9.1987, σ. 1.
⁹ Κατάλογος των εν λόγω απαγορεύσεων και περιορισμών δημοσιεύεται στον ιστότοπο της ΓΔ TAXUD και είναι διαθέσιμος στη διεύθυνση: https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/prohibition_restriction_list_customs_en.pdf
¹⁰ ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1.
¹¹ Οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2008, για τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων σχετικά με την επιστροφή του φόρου προστιθέμενης αξίας, που προβλέπεται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ, σε υποκείμενους στο φόρο μη εγκατεστημένους στο κράτος μέλος επιστροφής αλλά εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος (ΕΕ L 44 της 20.2.2008, σ. 23).
¹² Δέκατη τρίτη οδηγία 86/560/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 17ης Νοεμβρίου 1986, για την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών – τρόπος επιστροφής του φόρου προστιθέμενης αξίας στους υποκείμενους στο φόρο που δεν είναι εγκατεστημένοι σε έδαφος της Κοινότητας (ΕΕ L 326 της 21.11.1986, σ. 40).
¹³ ΕΕ L 9 της 14.1.2009, σ. 12.

Brexit: Κατάλογος ελέγχου ετοιμότητας για εταιρείες – Κανόνες ΕΕ στον τομέα των Τελωνείων και της έμμεσης φορολογίας